توضیح مترجم: یکم فوریه ۲۰۲۱ نظامیان میانمار (برمه) با یک کودتای نظامی دوباره قدرت سیاسی را تصاحب کردند. در پی کودتا، انگ سان سوچی برنده جایزه صلح نوبل سال ۱۹۹۱که تا قبل از سیاست “پاکسازی ” قومی مسلمانان روهینگیا، عزیز محافل بین المللی بود دستگیر و از قدرت بر کنار شد. کودتای فوریه درمیانمار نشان داد تا زمانی که دستگاه سرکوب به طور کامل توسط جنبش‌های اجتماعی عقب زده نشود روند گذار دمکراتیک بر پایه و اساس متزلزل و نادرستی استوار خواهد ماند.
کشور میانمار از سال ۱۹۶۲ تا ۲۰۱۱ زیر سلطه دیکتاتوری مطلق نظامی‌ها بود. در طی این زمان کارگران از ابتدایی‌ترین حقوق شان محروم بودند. فعالان کارگری دستگیر، شکنجه و زندانی می‌شدند. از سال ۲۰۱۱ تحت فشار نهاد‌های حقوق بشری و مبارزات آزادیخواهانه‌ی کارگران و مردم میانمار، به تدریج اصلاحات ساختاری و تغییر قوانین پیش رفت. از آن پس تشکیل اتحادیه‌ها و تشکل‌های کارگری قانونی شدند. در مدت کوتاهی با بازگشت فعالان کارگری تبعیدی به میانمار که از قبل نوعی از فدراسیون کارگری در تبعید برای کمک رسانی به کارگران برمه ای- در کنار مرز برمه در کشور تایلند- سازمان داده بودند، صدها اتحادیه کارگری در شرایط تسلط اقتصاد نولیبرال به سرعت در میانمار شکل گرفتند. تا سال ۲۰۱۳ تعداد ۶۷۰ اتحادیه کارگری ثبت شدند. در سال ۲۰۱۵ فدراسیون اتحادیه‌های کارگری میانمار از جانب حکومت به رسمیت شناخته شد. تا اکتبر ۲۰۱۶ این فدراسیون کارگری هشت فدراسیون کارگری دیگر شامل ۷۶۳ اتحادیه کارخانههای مختلف را زیر پوشش خود قرار داد که ۷۰ هزار کارگر از صنایع مختلف را نمایندگی می‌کنند. در صنعت پوشاک و لباس دوزی میانمار حدود ۶۰۰ هزار کارگر مشغول به کار هستند که دارای یکی از قوی‌ترین اتحادیه‌های کارگری هستند. به دنبال کودتای فوریه اتحادیه‌های کارگران لباس دوزی در صف مقدم اعتراض‌ها علیه کودتا به میدان آمدند.
در سال ۲۰۱۵ با اراده و تصمیم نظامیان در قدرت و با آزادی سوچی از زندان، اولین انتخابات نسبتا آزاد پس از دهه‌ها حکومت نظامی در میانمار برگزار شد. «حزب اتحادیه ملی برای دمکراسی» (NLD) به رهبر سوچی به پیروزی چشمگیری دست پیدا کرد و تین چیاو از نزدیکترین یاران سوچی از حزب اتحادیه ملی برای دمکراسی به قدرت رسید. کودتای فوریه ۲۰۲۱ در حالی شکل گرفت که نظامی‌ها حزب اتحادیه ملی برای دمکراسی را متهم به تقلب گسترده در انتخابات پارلمانی آبان ماه کردند. در پی کودتا فعالیت این حزب ممنوع شد و رهبران آن دستگیرشدند و نظامی‌ها اعلام کردند تا یک سال آینده حکومت نظامی در میانمار مستقرخواهد بود.
مصاحبه “ژاکوبن” با سه زن سازمانده کارگری میانمار
ژاکوبن :پس از کودتای فوریه، علی رغم سرکوب وحشیانه‌ای که باعث کشته شدن تعداد زیادی از مردم میانمار شد مقاومت جنبش کارگری میانمار علیه کودتاچیان، کشور را به لرزه در آورده است. در ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ حرکت اعتراضی و رو به رشد علیه دیکتاتوری نظامی با اعتصاب عمومی و سراسری کارگران کارخانههای لباس دوزی به اوج رسید. چند روز قبل از آنکه حزب اتحادیه ملی برای دمکراسی توسط کودتاچیان حذف شود نشریه ژاکوبن مصاحبه‌ای را با «ما موی ساندار مینت» مسئول اول فدراسیون سراسری کارگران میانمار انجام داد. در آن زمان ما هنوز نمی‌دانستیم که زنان جوان کارگر کارخانههای لباس دوزی چه نقش مهم و تاثیر گذاری در سازماندهی کارگران علیه کودتا خواهند داشت. اما در روزهای پس از کودتا، کارگران با متوقف کردن کار و انجام راهپیمایی ها، خیابان‌ها را به لرزه در آوردند. در ۲۲ فوریه، اعتراض کارگران کارخانههای لباس دوزی که نقش محوری درمبارزه با کودتا را داشتند به اوج خود رسید و به رشد اعتصابهای عمومی کمک کرد. کارگران خواستار باز گرداندن دولت سوچی شدند. آنها با علم به اینکه سوچی در ” پاکسازی ” قومی روهینگیا نقش داشته است با این حال از سوچی برای پایان دادن به چند دهه حکومت نظامی در میانمار و اینکه حزب او به گسترش حقوق کارگران کمک کرده است به دفاع برخاستند.
صنعت پوشاک و لباس دوزی میانمار بسیار گسترده است. در یک دهه گذشته ۶۰۰ هزار کارگر در این صنعت مشغول کار شده‌اند. در سال‌های اخیر کارگران این صنعت برای بهبود شرایط کار چندین اعتصاب سراسری ناگهانی را بدون اجازه گرفتن از مسئولین اتحادیه‌ها برپا کردند و تا کنون کارگران این صنعت توان مبارزاتی چشمگیری از خود نشان داده‌اند.
اکنون کارگران از تجربه‌ی مبارزاتی و دانشی که طی سال‌های طولانی به دست آورده اند، برای مبارزه با کودتا و جلوگیری از بازگشت حکومت نظامی استفاده می‌کنند. سازماندهی در مراکز تولید و توزیع و متوقف کردن کشور شاید تنها اهرم امیدبخشی باشد که بتواند حکومت نظامی را به عقب براند و آنها را مجبور سازد که به میز مذاکره بازگردند.
اما پرسش این است درچنین شرایطی آیا کارگران قادر خواهند بود به اعتصاب خود ادامه دهند و در عین حال به نیازمندی‌های عمومی و روزمره خود دسترسی داشته باشند؟ آیا آنها می‌توانند جنبش سراسری ضد کودتا را سازماندهی کنند و به کودتا پایان دهند؟
اتحادیه‌ها و فدراسیون‌های کارگری از صاحب خانه‌ها خواسته‌اند در زمانی که کارگران علیه کودتاچیان در اعتصاب هستند اجاره خانه‌ها را دریافت نکنند. همچنین اتحادیه‌ها از شرکت بین المللی لباس مانند H&M و The North Face تقاضا کردند که به کارخانههای خود در میانمار فشار بیاورند که کارگران اعتصابی را به خاطر شرکت در جنبش ضد کودتا اخراج نکنند.
در ۲۷ فوریه کودتاچیان فعالیت‌های کارگری ضد کودتا را رسما ممنوع اعلام کردند. یک روز بعد در ۲۸ فوریه خونین‌ترین سرکوب انجام شد. در سوم مارس ۳۸ معترض دیگر نیز کشته شدند. اکنون کشته شدن معترضان به یک امر عادی روزانه تبدیل شده است.
با گسترده تر شدن اعتصابهای عمومی، مایکل هاک و نادی هلینگ از نشریه ژاکوبن: در چهارم ماه مارس با سه زن سازمانده کارگری و عضوفدراسیون سراسری کارگران میانمار به نام‌های «ما موی ساندار مینت»، «ما یی فیو» و «ما تین تین وای» گفت‌وگوی زیر را انجام دادند.
■ چه احساسی به شما دست داد زمانی که متوجه شدید کارگران لباس دوزی از اولین کسانی بودند که علیه کودتا اعتصاب کردند؟
□ ما موی ساندار مینت: من حتا نمی‌توانم کلمه مناسبی برای بیان احساسم پیدا کنم. من از کاری که انجام داده‌ام رضایت دارم. کارگران لباس‌دوزی کلید اعتراض‌ها را زدند. حالا مردم به ما افتخار می‌کنند. درنخستین روز اعتراض کارگران نهار خودشان را با خود همراه آورده بودند، اما در روزهای بعد مردم نهار و غذای کارگران را تهیه می‌کردند.
■ پیامدهای این کودتا برای کارگران چیست؟
□ ما یی فیو: وقتی حزب اتحادیه ملی برای دمکراسی به قدرت رسید حمایت کاملی از نیروی کار نکرد. اما تحولات بزرگی برای کارگران به وجود آورد. برای بهبود شرایط کار و بهتر شدن سطح دستمزدها امید تازه‌ای آفرید. ما با حقوق کار و قانون کار آشنا نبودیم. در صورت شکایت و ابراز نارضایتی، صاحبان کار به صورت خودسرانه کارگران را اخراج می‌کردند. تحت دیکتاتوری نظامی حقوق کارگران نقض می‌شد. ما به هیچ وجه نمی‌توانیم دیکتاتوری نظامی را بپذیریم، حتا اگر به دلیل اعتصاب و اعتراض از کارخانه‌ها اخراج شویم. ما تا آخر علیه دیکتاتوری نظامی مبارزه خواهیم کرد.
□ رهبر دیگر کارگری، ما تین تین وایی، می‌گوید: ما به خاطر تمام مردم کشور علیه دیکتاتوری نظامی می‌جنگیم. اگر رهبران نظامی تسلط پیدا کنند هیچ اتحادیه کارگری واقعی وجود نخواهد داشت. اگر نظامی‌ها تسلط پیدا کنند در این شرایط ما تشکل واقعی کارگری نخواهیم داشت، نظامی‌ها در کاراتحادیه‌ها دخالت خواهند کرد و آن گاه اتحادیه‌ها زرد و نمایشی خواهند بود.
□ ما موی ساندار مینت اضافه می‌کند: کارگران خواهان استقرار دمکراسی هستند. زیرا ما طرز فکر و راه و روش خود را داریم و منفعل نیستیم. ما برای مطالبه‌ی حقوق کارگران و برای داشتن قوانین حمایتی از کارگران نیازمند آزادی هستیم. فقط استقرار دمکراسی است که می‌تواند خواسته‌های کارگران را تامین کند.
■ چگونه نخستین اعتصاب عمومی سازماندهی شد؟
□ ما یی فیو:ما جلسه‌ای را برای همه کارگران برگزار کردیم. در این ملاقات در مورد حقوق کار و حقوق و مزایایی که تحت سلطه دیکتاتوری نظامی‌ها از دست می‌دهیم صحبت کردیم. در ۵ فوریه کارگران تصمیم به انجام راهپیمایی گرفتند. ما با نیروی‌های پلیس روبروبودیم. من خیلی می‌ترسیدم. اما به این خاطر که مبارزه ما برای عموم مردم قابل قبول بود باعث شد که احساس کنیم مبارزه و مقاومت ما پر اهمیت است. من به دلیل حمایت‌های بی دریغ مردم از کارگران از خوشحالی گریه می‌کردم. پلیس روبروی کارخانه از ما پرسید رهبر شما کیست؟ من اکنون زندگی مخفی دارم. هم اکنون همه فعالان اتحادیه‌های کارگری در شرایط مخفی بسر می‌برند.
□ ما تین تین وایی اضافه می‌کند: از اول فوریه ما یک جلسه اضطراری برگزار کردیم. پس از آن کارزاری را از درون کارخانه سازماندهی کردیم. ما سرود ملی و دیگر سرودهای معروف تاریخ و انقلاب ۸۸ [قیام مردم میانمار برای آزادی و دمکراسی در سال ۱۹۸۸] را خواندیم. کارگران روبان قرمز روی لباس هایشان زده بودند. کارمندان اداری نیز که در سطوح بالاتر کار می‌کردند به کارگران پیوستند. تنها مشکل این بود که ما روبان قرمز کم آوردیم. بنابراین لازم بود پارچه قرمز بیشتری را از کارخانه خود تهیه کنیم. برای برش پارچه قرمز از قسمت برش‌کاری کارخانه استفاده کردیم. به طور معمول استراحت نهار کارگران ۳۰ دقیقه است اما اتحادیه کارخانه اعلام کرد کارگران باید نهار خود را طی ۱۰ دقیقه تمام کنند و بیست دقیقه دیگر را در پیشبرد کارزارعلیه کودتا شرکت کنیم. تصمیم گرفتیم در ۶ فوریه اعتراض خود را در پیوند با گروهای دیگر از جمله دانشجویان به پیش ببریم. ما از جاده منطقه صنعتی ساگینک راهپیمایی اعتراضی خود را به سمت بانک مرکزی میانمار و دفتر محلی سازمان جهانی کار آغاز کردیم. همچنین کارزاری را در جهت فشار بر شرکت‌های جهانی لباس H&M و The North Face سازماندهی کردیم.
در منطقه صنعتی «هالینگ ثاریار» ۳۰۰ کارخانه وجود دارد. تقریبا همه کارگران این کارخانه‌ها در این راهپیمایی اعتراضی شرکت کردند. کارخانه‌هایی که دارای اتحادیه بودند کارگران هر کارخانه را سازماندهی کرده بودند. همه کارگران متحدانه به این اعتراض پیوستند. کارخانه‌هایی که فاقد اتحادیه بودند، کارگران خودشان به صورت جداگانه محل کار را ترک کردند تا به اعتراض جمعی بپیوندند. به این سبب جمعیت بسیار زیادی در این راهپیمایی ضد کودتا شرکت کرد.
□ ما موی ساندار مینت می‌گوید: هنگامی که خبر کودتا را دریافت کردیم در نیمه اول روز شبکه اینترنت توسط نظامیان قطع شده بود. به همین خاطر ما یک رادیو خریدیم و اخبار کودتا را از طریق رادیو گوش کردیم. مسئول اتحادیه ما با سایر کارخانه‌ها تماس گرفت و هماهنگی‌های لازم انجام شد. سپس جلسه‌ای اضطراری با همه اتحادیه‌ها برگزار کردیم. ما می‌بایست می‌آموختیم که چگونه علیه کودتای نظامی مبارزه کنیم. ما به تنهایی نمی‌توانستیم این کار را انجام دهیم. به همین سبب ما به همکاری و مشارکت همه مردم نیاز داشتیم. کنشگران دانشجویی با ما تماس گرفتند. به آنها گفتیم اگر شما به همکاری علاقه‌مند هستید بیایید با هم ملاقات کنیم. ما می‌دانستیم که چگونه در کارخانه‌ها برای کسب حقوق خود اعتصاب کنیم ولی هرگز با ارتش مبارزه نکرده بودیم. ما تجربه‌ی اعتصابهای سیاسی را نداشتیم. به دانشجویان گفتیم: که شما تجربه زیادی در سازماندهی اعتراض‌های سیاسی دارید پس بیایید با هم همکاری کنیم.
■ اهمیت اعتصاب عمومی چه بود؟
□ ما یی فیو : همه گروهای اجتماعی به اعتصاب پیوستند. مردم در برابر این سیستم کودتایی که با ریختن خون مردم برپا شده مقاومت کردند. بنابراین اعتصاب عمومی کارگران بسیار پر اهمیت بود که “رهبر ” از اعتصاب عمومی کارگران با خبر شود. از این جهت مهم بود که به نظامیان این پیام را بدهیم که ما با شما مخالف هستیم.
■ چالش‌های سازماندهی چه بودند؟
□ ما موی ساندار مینت : در سازماندهی کارگری چالش‌های زیادی وجود دارند. از جمله: برخی از والدین غالبا موافق نیستند که زنان یا دختران آنها در فعالیت‌های کارگری یا سیاسی شرکت کنند. والدین ما کشاورز هستند. ما در روستاها متولد شده‌ایم. ما با هنجارهای سنتی روستایی بزرگ شده‌ایم. به عنوان یک زن مجبور بودیم که از سر تا پای خود را بپوشانیم. زنان اجازه بیرون رفتن از خانه را در شب نداشتند. هنگامی که اولین بار در اعتراض‌های کارگری در گیر شدم پدر و مادرم نگران بودند. اما همسرم از فعالیت‌های اتحادیه‌ای من به شدت حمایت کرد و مشوق من بود. یکی دیگر از چالش‌های ما این است که کارگران در ازای اعتراض و انجام اعتصابهای خود دستمزدی دریافت نمی‌کنند. این مسئله مشکل زیادی برای کارگران در پرداخت اجاره بهای مسکن ایجاد می‌کند. برخی از صاحب خانه‌ها با کارگران اعتصابی همدلی می‌کنند. اما دربرخی موارد چنین نیست و صاحب خانه‌ها از کارگرانی که اجاره را به موقع پرداخت نکنند می‌خواهند که مسکن خود را خالی کنند.
■ تقاضای شما از مردم و خوانندگانی که این گفتگو را می‌خوانند و با شرایط شما آشنا نیستد چیست؟
□ ما تین تین وایی می‌گوید: ما برای جنبش خود به حمایت‌های بین المللی نیازمندیم. در انقلاب ۸۸ مردم زیادی کشته شدند. ما نمی‌خواهیم چنین جنایتی علیه مردم دوباره تکرار شود. هنگامی که اخبار کشته شدن مردم توسط نظامی‌ها را شنیدم، خیلی، خیلی عصبانی شدم. می‌خواستم برای کمک گرفتن از جامعه‌ی جهانی فریاد بزنم.
□ ما موی ساندار مینت اضافه می‌کند: برخی از کارگران اخراج شده‌اند و حقوق و دستمزد آنها قطع شده است. در میان کارگران اخراجی زنان باردار، زنان دارای فرزند خردسال و زنانی که تنها نان آور خانه هستند وجود دارند. مسئله اجاره بهای مسکن همرا با اخراج کارگران از کارخانه ها، آنها را در وضعیت مالی بسیار بد قرار داده است. کمیسیون سازمان جهانی کار به صاحبان کار اعلام کرده است که کارگران حق دارند که برای حقوق خود آزادانه مبارزه کنند و صاحبان کار در این شرایط نباید کارگران اعتصابی را تحت فشار قرار دهند. ما از همه مردم می‌خواهیم به شرکت‌های Adidas, Zara و H&M اعتراض کنند که کارگران حق دارند برای منافع و مراقبت از حقوق خود مبارزه و اعتصاب کنند. از زمانی که ما نامه‌های خود را خطاب به این شرکت‌های بزرگ جهانی فرستاده ایم آنها تا کنون هیچ واکنشی به نامه‌های ما نشان نداده اند! ما به کمک‌های بیشتر رسانه‌ای نیازمندیم. از آنها می‌خواهیم با توجه به خطراتی که کارگران به سبب اعتراض‌های خود متحمل می‌شوند به پوشش خبری بیشتری درباره ما بپردازند. هر چه افراد بیشتری در مورد تلاش‌های ما بدانند در صورت رخدادی ناگوار، فعالان کارگری از محافظت بیشتری برخوردار خواهند بود.
□ ما یی فیو در ادامه می‌افزاید:من واقعا از دیکتاتوری متنفرم. ما در گذشته تحت سیستم نظامی دیکتاتوری موارد بسیار بدی را تجربه کرده‌ایم. من نمی‌توانم اجازه دهم که این اتفاق دوباره برای این نسل، برای پسرم و دخترم بیافتد. به همین دلیل است که باید علیه کودتای نظامی مبارزه کنم.
□ ما موی ساندار مینت در پایان می‌گوید: مبارزه ما علیه کودتای نظامیان به این سبب نیست که بخواهیم قدرت یا مقامی برای خود دست و پا کنیم. کارگران می‌دانند که چگونه تحت فشار زندگی کنند و چگونه با بی عدالتی مبارزه کنند. ما نمی‌توانیم تحت سلطه حکومت نظامی‌ها زندگی کنیم. ترجیح می‌دهیم بمیریم تا زیر ستم زندگی کنیم.
دیدن مرگ افراد معترض، به ویژه جوانان دلخراش است. من به عنوان یک مادر که در حال مبارزه هستم این درد را با شدت هر چه بیشتری با پوست و گوشت خود حس می‌کنم. هر چه بیشتر رنج مردم را می‌بینم، بیشتر می‌خواهم علیه بی عدالتی و ستم مبارزه کنم. حتا به بهای جانم. مردم معترضی که در معرض مرگ قرار دارند شکست ناپذیرند.
لینک منبع اصلی: ژاکوبن