ستاد ملی مقابله با کرونا در تازهترین مصوبه خود از یکسو فعالیت دستفروشان در شهرهایی با وضعیت قرمز و نارنجی از لحاظ شیوع کرونا را ممنوع اعلام کرده و از طرف دیگر مقرر داشته دستفروشان در شهرهای دیگر هم تنها «در مکانهای روباز» امکان فعالیت دارند.
طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی نهادهای رسمی در ایران، در حال حاضر براساس آخرین رنگبندی کرونایی، ۱۱ شهرستان قرمز، ۳۲ شهرستان نارنجی، ۲۵۱ شهرستان زرد و ۱۵۴ شهرستان آبی هستند.
بهنوشته روزنامه همشهری، ستاد ملی مقابله با کرونا فعالیت دستفروشان را حتی در شهرهای زرد و آبی هم محدود کرده و اعلام کرده این کاسبان باید در محلهای تعیین شده و «بر حسب شرایط و مقتضیات شیوع کرونا در هر شهر» و بر اساس محدودیتهای ذکر شده در مصوبه ستاد ملی کرونا توسط فرماندار، فعالیت کنند.
این تصمیمات تازه ستاد ملی مقابله با کرونا در حالی است که دستفروشان نه تنها هیچ نهاد رسمیای برای طرح مطالبات صنفی خود ندارند بلکه این قشر جزو اولین گروههای شغلی هستند که در یکسال گذشته از تبعات ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور دچار آسیبهای جدی اقتصادی شدهاند.
همچنین، اعلام ممنوعیت فعالیت دستفروشان در حالی است که با توجه به نزدیک شدن عید نوروز، کسب و کار این افراد احتمالا با رونق حداقلی در یک بازه زمانی کوتاه مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر، وزارت بهداشت روز ۱۴ اسفندماه درباره شرایط اجازه فعالیت دستفروشان در شهرهای با وضعیت زرد و آبی اطلاعیهای صادر کرده است.
در این اطلاعیه تأکید شده تا دستفروشان از «دستگاههای کارتخوان» بهجای دریافت وجه نقد استفاده کنند. وزارت بهداشت همچنین صریحا اعلام کرده:
«دستفروشان، باید از خوردن و آشامیدن در حین کار خودداری کنند و به خاطر داشته باشند گشتهای کنترل بهداشتی جهت پایش و نظارت بر عملکرد آنها روزانه انجام میشود.»
اعمال قوانین سختگیرانه برای دستفروشان در سراسر کشور در حالی است که طبق اعلام منابع رسمی، شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از کسب و کارها، اشتغال به دستفروشی را افزایش داده است.
حسن خلیلآبادی، عضو شورای شهر تهران در اواسط آبانماه ۱۳۹۹ با تأیید این خبر گفته بود در حال حاضر مدیران شهری به تنهایی قادر به ساماندهی دستفروشان نیستند.
او گفته بود:
«به دلیل شرایط کرونا، بسیاری از افراد در پایتخت مشاغل دایمی خود را از دست دادهاند و در حال حاضر فقط از طریق دستفروشی امرار معاش میکنند. همچنین نوع دیگری از دستفروشی مسأله وانت بارهاست.»
او برای حل مشکلات ناشی از دستفروشی، از شهروندان خواست تا از دستفروشان خرید نکنند:
«در بسیاری از میادین و حاشیه خیابانهای پایتخت وانتبارهای میوه حضور یافته و دوبله و سوبله پارک میکنند که نه تنها سبب ترافیک در سطح تهران شده بلکه چهره شهر را هم مخدوش میکنند. بنابراین ساماندهی این وانتبارها نیز باید مورد توجه باشد. شهروندان باید همکاری کنند و از افرادی که در سطح شهر ترافیک ایجاد میکنند، خرید نکنند تا از این طریق بتوان در جهت ساماندهی دستفروشان گام برداشت.»