بیش از سه‌چهارم پناهندگان سوری ممکن است ۱۰ سال پس از شروع جنگ داخلی در این کشور از علائم جدی آسیب روانی رنج ببرند.
یک مؤسسه خیریه در انگلستان پس از آنکه در بررسی سوری‌های آواره به طور گسترده‌ای علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را مشاهده کرد، خواستار سرمایه‌گذاری بیشتر در خدمات بهداشت روان برای پناهندگان در کشورهای پذیرای آنان شد.
مؤسسه «امداد سوریه» به گاردین گفت پناهندگان و افرادی که در اثر نزاع، آواره شده‌اند به کمک نیاز دارند.
یک نظرسنجی از ۷۲۱ سوری ساکن لبنان، ترکیه و ادلب در شمال غربی سوریه نشان داد که ۸۴ درصد افراد از ۱۵ علامت اصلی PTSD حداقل هفت مورد را دارند.
یک زن سوری آواره در لبنان به گاردین گفت: «من اصلاً از خانه خارج نمی‌شوم، فقط در چادر می‌مانم. گاهی اوقات حملات استرسی شدید دارم و فکر می‌کنم همه‌چیز در حال نابودی است.»
وی گفت تلاش کرده است تا از سال‌ها فاجعه انباشته در اثر جنگ، از جمله نبرد حلب در سال ۲۰۱۵، از دست دادن نوزادش به دلیل بیماری و تجاوز جنسی توسط مردی که ادعای کمک به او را داشت، بهبود یابد.
این زن سرانجام برای درمان اختلالات روانی به پزشک مراجعه کرد و تحت درمان دارویی قرار گرفت. این زن آواره سوری گفت اخیراً یافتن دارو به دلیل کمبود دارو در لبنان سخت بوده است.
طبق گزارش مؤسسه «امداد سوریه»، فقط ۱۵ درصد از پناهندگان در لبنان می‌گویند که حمایت‌های مربوط به بهداشت روانی را دریافت کرده‌اند. در میان سوری‌های آواره در ادلب این رقم به یک درصد کاهش می‌یابد.
فقط دو نفر از ۳۹۳ نفری که در این نظرسنجی شرکت کردند هیچ علائمی در ارتباط با PTSD در ادلب، آخرین سنگر شورشیان علیه نیروهای بشار اسد، نشان ندادند.
ابراهیم هانانو، یکی از اعضای شورای اداره شهر مرزی تل الکرامه، گفت نیاز مبرمی به حمایت بهداشت روانی در مناطق روستایی وجود دارد: «افراد زیادی نیاز به نوعی حمایت روانی دارند. حتی نمی‌توانم تعداد آنها را بشمارم. افرادی هستند که واقعاً قادر به بهبودی نیستند، آنها صدمات روحی و جسمی شدیدی دارند. تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که سعی کنیم وضعیت آنها را ثبت کنیم تا اگر سازمان‌های غیردولتی محلی به منطقه آمدند به آنها اطلاع دهیم.»
احمد الموسی ۲۴ ساله که در اثر اصابت بمب بشکه‌ای به خانه‌اش در تل الکرامه در سال ۲۰۱۴ به شدت آسیب دید می‌گوید که صداهای بلند، به ویژه هواپیماهای عبوری در آسمان، هنوز هم بلافاصله ترس در او ایجاد می‌کنند. او هیچ کمکی برای اختلالات روانی‌اش دریافت نکرده است.
الموسی گفت: «من نمی‌توانم وضعیتم را توصیف کنم. نمی‌دانم آیا می‌توانم از این مسئله خلاص شوم. نمی دانم اگر بتوانم به طور کامل بهبود یابم، اگر بتوانم با دیگران احساس برابری کنم، چه احساسی خواهم داشت.»
چارلز لاولی، مسئول ارتباطات و پشتیبانی مؤسسه امداد سوریه، گفت: «ما در دستیابی به کمک به مسائل جسمی مانند غذا یا آموزش موفقیت بسیار بیشتری داریم. این صدمه‌ای است که شما می‌توانید از جنگ ببینید، اما ما می‌خواستیم نشان بدهیم که «آسیبهای روانی»، خسارت گسترده دیگری است که از دور قابل مشاهده نیست.»
دیانا رایز، محقق بهداشت روان در میان مردم آواره سوریه که در آمریکا فعال است می‌گوید گرچه نظرسنجی مؤسسه امداد سوریه آنقدر بزرگ نبود که بتوان از آن نتیجه قطعی گرفت، اما همین داده‌ها نشان داد که باید بیشتر به موضوع بهداشت روانی آوارگان سوری توجه شود.
«ما می‌دانیم که تأثیرات نسلی PTSD و آسیبهای روانی در میان آوارگان وجود داشته است. ما می‌دانیم که این مسئله کودکان متولدشده در طول جنگ را تحت تأثیر قرار خواهد داد.»
وی گفت رسیدگی به بهداشت روانی و آسیب روانی بسیار مهم است، به خصوص اینکه اکنون بسیاری از سوری‌ها احساس می‌کنند وضعیت آوارگان جنگ سوریه به فراموشی سپرده شده است: «فکر نمی‌کنم احساس فراموش شدن، سبب بهتر شدن اوضاع شود. من فکر می‌کنم این سوالی برای آینده سوریه باشد… بعید است که سوری‌های آواره اگر از این آسیب‌ها رهایی نیابند هرگز بتوانند به کشورشان بازگردند.»
بیش از ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از سال ۲۰۱۱ از سوریه آواره شدند و به خارج از کشور گریختند و ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر نیز در درون کشور آواره هستند.