چهار سازمان حقوق بشری در بیانیهای مشترک با ابراز نگرانی جدی از خاموشی تقریبا کامل اینترنت در استان سیستان و بلوچستان اعلام کردهاند این اقدام حکومت ایران ابزاری برای پنهان کردن نقض حقوق بشر و جرایم بینالمللی احتمالی همچون «قتلهای فراقضایی» است.
سازمان عفو بینالملل، سازمان آرتیکل ۱۹، اکسس نآو (Access Now) و گروه میان (Miaan Group) در بیانیه مشترک خود تأکید کردهاند از حدود ساعت ۲۱ شامگاه چهارشنبه، ششم اسفند ماه، گزارشهایی در مورد قطع هدفمند اینترنت تلفنهای همراه در سراسر استان سیستان و بلوچستان به دست آنها رسیده است.
در این بیانیه از مقامات حکومتی ایران خواسته شده فورا خاموشی اینترنت در استان سیستان و بلوچستان، به عنوان یکی از فقیرترین استانهای کشور را متوقف کرده و اطمینان حاصل کنند که شهروندان ساکن در این نقطه از ایران، دسترسی آزادانه و امن به اینترنت خواهند داشت.
همچنین از مقامات ایران خواسته شده:
«از بهکارگیری غیرقانونی نیروی قهریهمرگبار و همچنین قوای قهریهغیرضروری علیه معترضین خاتمه دهید و حقوق شهروندان برای تجمعات مسالمتآمیز را در قانون و در عمل تضمین کنید.»
روز دوشنبه چهارم اسفندماه نیروهای سپاه پاسداران با بستن و حفر چاله در برخی از نقاط صفر مرزی در سراوان، از تردد سوختبران و کاسبکاران مرزی جلوگیری کردند. گروهی از سوختبران در اعتراض به این اقدام با حضور در مقابل پایگاه سپاه پاسداران خواستار بازگشایی مرز شدند. مأموران سپاه اما با گلوله جنگی به سمت آنها شلیک کردند که منجر به کشته و زخمی شدن شماری از سوختبران شد.
در روزهای گذشته شهرها و نقاط مختلف استان سیستان و بلوچستان در اعتراض به کشته شدن این شهروندان صحنه ناآرامی و شکلگیری تجمعات اعتراضی بوده است. در حال حاضر اینترنت سراسری در نقاط بلوچ نشین قطع شده و طبق خبرهای واصله، مأموران امنیتی به سمت معترضان شلیک کردهاند.
بیشتر بخوانید: اعتراضها در مناطق بلوچنشین، قطع اینترنت و بیخبری از آمار جانباختگان و بازداشتشدگان
چهار سازمان حقوق بشری در بیانیه مشترک خود خواستار توقف خاموشی اینترنت در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان شدهاند.
در این بیانیه مشترک همچنین با اشاره به اعمال تبعیضهای سیستماتیک از سوی حکومت جمهوری اسلامی در این مناطق آمده است:
«شهروندان بلوچ که اکثریتشان از اقلیت سنیمذهب ایران هستند، با تبعیض نظاممند در بهرهمندی از حقوق مدنی و سیاسی و همچنین حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود مواجه هستند. این استان زیرساختهای اینترنتی ضعیفی دارد و تعداد کمی از مردم آن قادر به دسترسی به اینترنت پرسرعت در خانههایشان هستند.»
در ادامه این بیانیه با اشاره به نقض آشکار حق دسترسی به اطلاعات برای شهروندان بلوچ آمده:
«[طبق آمار وزارت ارتباطات] در سیستان و بلوچستان تنها ۶۶.۹۳ درصد از شهروندان به اینترنت دسترسی دارند که حدود ۹۵ درصد از آنها از طریق تلفن همراهشان به اینترنت وصل میشوند. در نتیجه، قطع شدن دسترسی به تلفنهای همراه یعنی قطع شدن هرگونه دسترسی به اینترنت و این نقض آشکار حق دسترسی به اطلاعات و ارتباطات محسوب میشود.»
شرایط حاکم بر شهرها و مناطق بلوچنشین ایران در روزهای اخیر، وضعیت سرکوب معترضان در جریان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ را تداعی میکند.
پس از اوجگیری خیزش سراسری آبان، از بعدازظهر ۲۵ آبان ۱۳۹۸ و هم زمان با شدت گرفتن اعتراضات در بسیاری از شهرهای ایران، اپراتورهای تلفن همراه ابتدا ساعت دو بعدازظهر شروع به قطع شدن کردند و با افت مداوم سیگنالها در ساعات بعدی، تا ساعت هفت عصر، ایران در «تاریکی کامل اینترنت» فرو رفت.
بر پایه اطلاعات ارائه شده در تحقیقات سازمان عفو بین الملل، «۲۳۲ جانباخته با نام کوچک و فامیل» شناسایی شدهاند. همچنین در مورد هفت نفر از قربانیان نام کوچک یا فامیل آنها به دست آمده است.
منابع خبری دیگر از جمله خبرگزاری رویترز اما شمار جانباختگان اعتراضات سراسری آبان را حدود ۱۵۰۰ نفر برآورد کرده بود.