آمریکا میگوید محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، ربایش و یا قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار و منتقد خود را تأیید کرده و این عملیات نمیتوانسته بدون اجازه او صورت بگیرد.
دولت آمریکا روز جمعه ۲۶ فوریه /۸ اسفندماه یک گزارش محرمانه در مورد قتل قاشچقی را بهصورت عمومی منتشر کرد. این گزارش به دستور جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا از حالت طبقهبندی محرمانه خارج شده است.
گزارش دفتر ادارهکننده اطلاعات ملی – از نهادهای امنیتی زیر کنترل نهاد رئیسجمهوری در آمریکا – میگوید که قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار و منتقد محمد بن سلمان در مهر سال ۱۳۹۷/ اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول نمیتوانسته بدون تأیید شخص ولیعهد سعودی اتفاق بیفتد:
«ارزیابی ما این است که محمد بن سلمان، عملیاتی را در استانبول ترکیه برای دستگیری و یا کشتن جمال خاشقچی تایید کرده است.»
این گزارش نام ۱۵ نفر را آورده که به ترتیب بیشترین مسئولیت و درگیری را در اجرای ربودن و قتل خاشقچی ایفا کردهاند. اولین اسم سعود قحطانی مشاور رسانهای و مشاور دربار سعودی است که اکنون از کار خود برکنار شده.
در زمان قتل، سعود قحطانی رییس «مرکز مطالعات و امور رسانههای سعودی» و فردی نزدیک به بن سلمان بوده است. در گزارش آمده که در روز قتل خاشقچی در دوم اکتبر ۲۰۱۸، یک تیم پانزده نفره از عربستان وارد استانبول میشوند. در این تیم افرادی بودند که مستقیم با «مرکز مطالعات و امور رسانهها در سعودی» کار میکردند یا با این مرکز ارتباط داشتند.
از جمله افرادی که آمریکا معتقد است در قتل خاشقچی مشارکت کردهاند، هفت نفر از تیم محافظان شخصی محمد بن سلمان بودند. این تیم که به «نیروی مداخله سریع» مشهور هستند بخشی از گارد سلطنتی سعودی هستند که کارشان محافظت از ولیعهد است. به گفته گزارش این تیم محافظان «فقط به ولیعهد پاسخ میدهند».
گزارش دفتر ادارهکننده اطلاعات ملی نتیجه گرفته است که با توجه به درگیری سعود قحطانی و همکارانش در این قتل و همچنین دخالت مستقیم محافظان بن سلمان در برنامه دستگیری و قتل، بعید است که بن سلمان قتل را تأیید نکرده باشد.
در گزارش آمده «اعضای “نیروی مداخله سریع” نمیتوانند بدون تأیید محمد بن سلمان در عملیات علیه خاشقچی شرکت کرده باشند». گزارش همچنین نوشته است که سعود قحطانی، مشاور نزدیک محمد بن سلمان بوده و تصمیم برای قتل یک مخالف را بدون تأیید ولیعهد نگرفته است.
پس از قتل جمال خاشقچی، و پس از اینکه ترکیه اعلام کرد فایل صوتیای دارد که نشان میدهد خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان به قتل رسیده است، و پس از اینکه چند رهبر سیاسی از کشورهای مختلف به این فایل دسترسی پیدا کردند، اعلام شد که سعود قحطانی از سمتهای دولتیاش در عربستان کنار گذاشته شده است.
در گزارش دفتر ادارهکننده اطلاعات ملی آمریکا آمده که مشخص نیست که افرادی که در عملیات علیه خاشقچی شرکت داشتهاند از قبل میدانستند که این عملیات به مرگ خاشقچی میانجامد.
همزمان با انتشار گزارش امنیتی در مورد قتل خاشقچی، وزارت خارجه آمریکا ۷۶ نفر از اتباع عربستان را از سفر به آمریکا منع کرد و برخی از آنها را مشمول تحریمهای مالی هم کرد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، گفت اینها افرادی هستند که یا در قتل خاشقچی یا در سرکوب روزنامهنگاران و مخالفان عربستان نقش ایفا کردهاند.
آمریکا تحریمهای مسافرتی و مالی را علیه ۱۵ نفری که نامشان در گزارش امنیتی آمده از جمله هفت نفر از گارد سلطنتی محافظ بن سلمان هم اعلام کرد.
با وجود انتشار این گزارش، دولت بایدن هیچ اقدام مستقیمی علیه محمد بن سلمان انجام نداده است. نیویورکتایمز نوشته است که دولت به این نتیجه رسید که نمیتواند در این مقطع رابطه کامل خود با پادشاهی عربستان سودی را به مخاطره بیاندازد. عربستان سودی برای کمک به مهار ایران، مقابله با گروههای تروریستی و ایجاد روابط صلحآمیز با اسرائیل در دولت ترامپ از متحدان اصلی آمریکا بود.
یک روز پیش از انتشار این گزارش، جو بایدن در تماس تلفن با ملک سلمان، پادشاه عربستان بر پایبندی به قانون، رعایت حقوق بشر و شفافسازی درباره قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار عربستانی، تأکید کرد.
جمال خاشقچی، روزنامهنگار و منتقد محمد بن سلمان در مهر سال ۱۳۹۷/ اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید. نهادهای امنیتی ترکیه این نظریه را مطرح کردند که خاشقچی در داخل ساختمان کنسولگری عربستان به قتل رسیده و سپس جسد او قطعهقطعه شده است. دوربینها لحظه ورود خاشقچی به ساختمان کنسولگری عربستان را ثبت کرده بودند اما او هرگز از ساختمان بیرون نیامد.