جیسون رضاییان، روزنامهنگار ایرانی-آمریکایی و زندانی سیاسی سابق در ایران با انتشار یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست، اعلام کرد که عماد شرقی، مدیر ارشد هلدینگ سرآوا و شهروند دو تابعیتی توسط حکومت ایران به گروگان گرفته شده است.
رضاییان با اشاره به جزییات بازداشت تا اتهامات منتسب به عماد شرقی نوشت او که به اتهام «جاسوسی» به ۱۰ سال حبس محکوم شده، وضعیتی بسیار شبیه به خودش در دوران بازداشت و زندان در ایران دارد:
«شرقی در تماس با همسرش گفته که در بند دو-الف زندان اوین، تحت نظارت سازمان اطلاعات سپاه به سر میبرد. این مکانیست که من خیلی خوب آن را میشناسم. آنجا بود که من در مدت ۵۴۴ روز بازداشت بودم و در انزوا از جهان نگه داشته شدم.»
بر اساس یادداشت جیسون رضاییان، عماد شرقی صحنههایی را توصیف کرده که تقریباً مشابه همان صحنهها را رضاییان و همسرش تجربه کردهاند:
«… توسط ۱۲ مأمور امنیتی لباس شخصی در منزل خود در تهران بازداشت شدیم و به زندان اوین انتقالمان دادند برای طی کردن مراحل بازجویی. [عماد شرقی] اکنون در همان اتاقهای سرد با صندلیهای سبز رنگی زندانی است که من و همسرم سالها قبل در آنها زندانی بودیم.»
این شهروند دو تابعیتی در ادامه نوشت با وجود «قوانین سرکوبگرانه و شهرت ایران در مورد نقض حقوق بشر»، تصمیم خانواده شرقی برای بازگشت به میهن خود چندان نادر نیست:
«پس از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری و توافق هستهای سال ۲۰۱۵، تعداد زیادی از ایرانیان دو تابعیتی به کشور بازگشتهاند و در واقع، توسط برخی از مقامات حکومتی که به سرمایه و ارتباطات بینالمللی خود علاقه دارند، به بازگشت تشویق شدهاند.»
این روزنامهنگار ایرانی- آمریکایی در بخش دیگری از یادداشت منتشر شده در واشنگتن تایمز نوشت:
«متأسفانه افرادی که دوست دارند ایران متصلتری با بقیه جهان داشته باشند، به متداولترین اهداف نیروهای جمهوری اسلامی تبدیل شدهاند.»
عماد شرقی در روزهای پس از بازداشت خود در ایران، در تماس تلفنی با خانوادهاش درباره بازگشتش به ایران گفته است:
«تمام آن اعتماد، همه امید، همه احساسات درباره سرزمین مادری من نابود شد.»
رضاییان در پایان نوشت:
«بارزترین شباهت بین بازداشت شرقی و زندانی شدن من این است که من نیز در زمانی بازداشت شدم که به نظر میرسید تعامل بین ایالات متحده و ایران ممکن است منجر به بهتر شدن روابط شود.»
شرقی در فروردین ماه ۹۷ توسط مأموران اطلاعات سپاه با اتهامات امنیتی بازداشت و گذرنامههای او و همسرش، بهاره عمیدی توقیف شد. بنا بر اعلام نزدیکان عماد شرقی، او روز ۱۰ آذر ماه امسال در دادگاهی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اتهام «جاسوسی و جمعآوری اطلاعات نظامی» به ۱۰ سال حبس محکوم و سپس با تودیع قرار وثیقه موقتا از زندان آزاد شد.
خانواده عماد شرقی در اواخر آذر ماه اعلام کرده بودند که او دوباره دستگیر شده و از سرنوشتش اطلاعی ندارند.
باشگاه خبرنگاران جوان (وابسته به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی) پنجشنبه ۲۵ دی اعلام کرد عماد ادوارد شرقی، پیش از برگزاری دادگاه تجدید نظر در استان آذربایجان غربی و در حال خروج از کشور دستگیر شده است.
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی روز ۷ بهمن/۲۶ ژانویه بازداشت این شهروند دو تابعیتی را تأیید کرد.
بیشتر بخوانید: قوه قضاییه بازداشت مجدد یک شهروند دو تابعیتی ایرانی- آمریکایی را تأیید کرد
بنا بر اعلام رسانههای نزدیک به نهادهای امنیتی در ایران، عماد شرقی که با نام «ادوراد» هم شناخته میشود، معاون بینالملل هلدینگ سرآوا است که در جریان فعالیتهای اقتصادی خود «برخی از شرکتهای خارجی که دارای سهامداران مشکوک و بعضا نامعلوم است» را به مجموعه سرآوا اضافه کرده است.
سرآوا از شرکتهای فعال در اکوسیستم استارتاپی ایران است که تاکنون موفق به جذب سرمایهگذاری خارجی برای توسعه شرکتهای زیرمجموعه خود شده است.
دیجیکالا، کافه بازار، علی بابا و الوپیک از برندهای اصلی این هلدینگ سرمایهگذاری محسوب میشوند.
از سوی دیگر گفته میشود مقالههای متعددی از این شهروند دو تابعیتی در زمینه علم فروش و بازاریابی منتشر شده و او مؤسس گروه دوبکس (Dubex) در آمریکاست.
شرقی در ۲۰ سال گذشته به عنوان یک بازرگان سرشناس در صنعت پتروشیمی در خاورمیانه و آمریکا شناخته شده است.
در مورد انگیزه بازداشت و زندانی کردن دو تابعیتیها توسط نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی نظرات متفاوتی ابراز میشود، از جمله رقابت باندهای درون حکومت و تلاش سپاه پاسداران برای تخریب چهره دولت حسن روحانی در سطح جهانی و ممانعت از نزدیک شدن کشورهای غربی به ایران.
در حال حاضر دهها شهروند دو تابعیتی در زندانهای ایران در حبس به سر میبرند:
انوش آشوری (ایرانی-بریتانیایی)، ناهید تقوی (ایرانی-آلمانی)، احمدرضا جلالی (ایرانی-سوئدی)، جاوید جاویدنیا (ایرانی-هلندی)، ذوالفقار سعدی (ایرانی-عراقی)، علی آذریفر (ایرانی-استرالیایی)، کامران قادری (ایرانی-اتریشی)، مسعود مصاحب (ایرانی-اتریشی)، منوچهر محمدعلی (ایرانی-فرانسوی)، مسعود کیانی (ایرانی-اوکراینی)، محمدحسین ملا نژاد (ایرانی-اماراتی)، نازنین زاغری (ایرانی-بریتانیایی)، سیامک نمازی (ایرانی-آمریکایی)، مراد طاهباز (ایرانی-آمریکایی)، نیلوفر بیانی (ایرانی-کانادایی) و فریبا عادلخواه (ایرانی-فرانسوی) از جمله زندانیان دو تابعیتی محبوس در ایران هستند.
روزنامه فیگارو چاپ پاریس در روزهای گذشته از بازداشت دو شهروند دو تابعیتی در هفتههای گذشته در ایران خبر داد. این منبع بدون اشاره دقیق به نام و مشخصات این بازداشت شدگان، اعلام کرد یکی از آنها ایرانی-فرانسوی و دیگری ایرانی-آلمانی است.
هنوز هیچ مقام رسمیای از سه کشور ایران، آلمان و فرانسه واکنشی به این خبر نشان نداده است.
فیگارو بازداشت این شهروندان را با پرونده اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی که به جرم مشارکت در بمبگذاری در بلژیک زندانی است، مرتبط دانسته است.