حدود ۱۰ ماه پس از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی المپیادی دانشگاه صنعتی شریف در تهران، با وجود اعتراض چند کارشناس مستقل حقوق بشر سازمان ملل به وضعیت این دو زندانی سیاسی، آنها نه تنها همچنان بلاتکلیف در بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می‌شوند، بلکه مقامات ایران وجود هر گونه اعمال فشار یا شکنجه آنها را تکذیب می‌کنند.
سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، در گزارشی با اشاره به گذشت بیش از «۳۰۰ روز» از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی توسط نهادهای امنیتی در ایران، به نقل از یک منبع مطلع اعلام کرده که این زندانیان سیاسی در حال حاضر از لحاظ بهداشتی و رفاهی در وضعیت بسیار نامناسبی به‌سر می‌برند. آنان در بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می‌شوند.
به گفته این منبع مطلع، وسایل گرمایشی تقریبا در این بند وجود ندارد و بازداشتی‌ها در زمستان، سرمای شدیدی را تحمل می‌کنند:
«همچنین فروشگاه و آشپزخانه که در بند عمومی وجود دارد در بند ۲۰۹ موجود نیست و این دو زندانی مجبور هستند از همان غذای زندان که کیفیت پایینی دارد، بخورند.»
این منبع مطلع در ادامه گفته است:
«بند ۲۰۹ شرایط امنیتی دارد. یعنی برخلاف بند عمومی، تنها دو الی سه روز در هفته می‌توانند از هواخوری استفاده کنند. همچنین فقط یک بار در هفته مجاز به برقراری تماس تلفنی با بیرون از زندان هستند. ملاقات با خانواده هم هر دو هفته یک‌بار است.»
بند ۲۰۹ زندان اوین اما نه تنها مجهز به وسایل گرمایشی نیست، بلکه به دلیل عدم نظارت کافی بر ورودی‌های جدید در این بند، در حال حاضر یونسی و مرادی در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا و بیماری‌های دیگر قرار دارند.
این دو دانشجوی زندانی اواخر خرداد ماه امسال و پس از تحمل نزدیک به دو ماه حبس در سلول انفرادی، به سلول جمعی منتقل شده‌اند.
منابع آگاه اعلام کرده‌اند که این دو زندانی سیاسی در اتاق‌های کوچکی هستند که قرار بوده سلول انفرادی باشد، اما به دلیل بالا بودن تعداد بازداشتی‌ها، در حال حاضر در هر اتاق چهار الی پنج نفر نگهداری می‌شوند.
ادامه بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی در بند ۲۰۹ زندان اوین انتقاد بسیاری از سازمان‌ها و مدافعان حقوق بشر از جمله برخی کارشناسان مستقل حقوق بشر در سازمان ملل متحد را به دنبال داشته است، به نحوی که این کارشناسان را بر آن داشته تا با ارسال نامه به نماینده جمهوری اسلامی در دفتر سازمان ملل در ژنو، مراتب اعتراض خود را نسبت به ادامه فشارها بر این دو دانشجوی زندانی ابراز کنند.
امضا‌کنندگان این نامه که تصویر آن در وب‌سایت سازمان حقوق بشر ایران منتشر شده، در تاریخ پنجم اوت ۲۰۲۰/ ۱۵ مرداد ماه امسال، از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواسته‌اند تا حقوق قانونی این زندانیان سیاسی از جمله حق دسترسی به وکیل و مصون ماندن از بدرفتاری و شکنجه را تضمین کنند.
در این نامه همچنین تأکید شده علی یونسی نه تنها چند هفته پس از بازداشت اجازه تماس تلفنی با بستگان خود را نداشته، بلکه به دلیل عدم اتخاذ تمهیدات پیشگیرانه و بهداشتی توسط مسئولان زندان، به کرونا مبتلا شده است.
این نامه به امضای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران و چهار نفر دیگر از کارشناسان مستقل سازمان ملل رسیده است.
علی یونسی و امیرحسین مرادی، دو دانشجو و از مدال‌آوران مسابقات جهانی المپیاد نجوم، روز ۲۲ فروردین ماه امسال با ضرب و شتم توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به سلول‌های انفرادی در بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شدند.
کمتر از یک ماه پس از بازداشت این دانشجویان یعنی در روز ۱۶ اردیبهشت ماه، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه آنها را به داشتن «ارتباط با سازمان مجاهدین خلق» و «قصد اقدامات خرابکارانه در دوران کرونا» متهم کرد.
اواخر تیر ماه امسال هم گروهی متشکل از اعضای «انجمن اسلامی مستقل دانشجویان دانشگاه شریف»، از برگزاری جلسه و دیدار با علی یونسی و امیرحسین مرادی با حضور مأموران امنیتی در «کاخ دادگستری» خبر دادند که ادعا شد در این جلسه، حاضران شاهد اسناد و مدارک تعداد زیادی از عملیات خرابکارانه این دو جوان بودند.
انجام این دیدار با اعتراض‌های گسترده روبه‌رو شد که در جریان این اعتراض‌ها کاربران شبکه‌های اجتماعی از اصلاح «استاد-بازجو» استفاده کردند و عملکرد نهاد دانشگاه را در این ماجرا به باد انتقاد گرفتند.
در ماه‌های گذشته نیز منابع حقوق بشری بارها اعلام کرده‌اند این دو دانشجوی زندانی برای اخذ اعترافات اجباری علیه خود به شدت تحت شکنجه فیزیکی و روانی قرار گرفته‌اند.
اما با وجود اعتراض کارشناسان مستقل حقوق بشر درباره شکنجه شدن این دو زندانی سیاسی، مقامات ایران اعمال شکنجه را رد کرده‌اند.
سه ماه پس از نامه این کارشناسان به مقامات ایران، دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل در تاریخ ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰/ هشتم آبان ۱۳۹۹، در جوابیه‌ای نه تنها شکنجه شدن این دو دانشجوی زندانی را انکار کرده، بلکه در ادعایی غیر‌واقعی از انتقال این دو زندانی از بند ۲۰۹ به بند عمومی زندان اوین خبر داده است.
رضا یونسی، برادر علی یونسی اما در واکنش به ادعاهای غیر‌واقعی مطرح شده از سوی نماینده ایران در سازمان ملل، با انتشار یک رشته توئیت در حساب کاربری خود در توئیتر با «دروغ» توصیف کردن این ادعاها نوشت:
«در جلسه بازجویی عمومی در کاخ دادگستری و تلاش برای اعتراف‌گیرى در حضور نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در تیر ماه مشخص شد که چشم علی تا ۶۰ (شصت) روز بعد از بازداشت خونریزی داشته (به دلیل ضرب و جرح مأموران وزارت اطلاعات) و به بهداری فرستاده نشده بود.»
او در ادامه نوشت حتی بازجوی وزارت اطلاعات که در جلسه حاضر بوده، ضرب و جرح علی و امیرحسین را تأیید و توجیه کرده بود، اما نماینده جمهوری اسلامی در نامه‌اش «منکر هر گونه بدرفتاری» شده است.
رضا یونسی همچنین درباره عدم برخورداری علی یونسی و امیرحسین مرادی از دسترسی به وکیل انتخابی نوشت:
«ماه‌هاست که وکلای انتخابی بین دادگاه، اوین، اطلاعات و قوه قضاییه سرگردان هستند وهمچنان پرونده‌ها را نخوانده‌اند. وکیل تسخیری هم تنها یک بار در ماه ششم بازداشت (زمانی که بازجویی‌ها تمام شده) علی وامیرحسین را ملاقات کرده است.»
برادرِ علی یونسی همچنین یادآور شد که هر دوی این زندانىان سیاسی در آخرین دفاع خود در بازپرسى با وجود تهدیدات بازپرس، کتبا اعلام کرده‌اند اتهام‌ها را قبول ندارند و بازجویان با اعمال انواع تهدید، فشار و ارعاب، فرستادن به انفرادی و بدون حضور وکیل سعی کرده‌اند از آنان اعتراف بگیرند.
به گفته او با وجود همه این فشارها، علی و امیرحسین همچنان محروم از حداقل امکانات بهداشتی و رفاهی در بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می‌شوند.