موج تازه‌ای از بازداشت گسترده شهروندان کُرد از ۲۰ دی ماه ۱۳۹۹ آغاز شده است و در کمتر از یک‌ماه نزدیک به یک‌صد نفر بازداشت شده‌اند. افراد بازداشت شده عمدتا دانشجویان، فعالین مدنی و محیط‌زیستی، روزنامه‌نگاران و نویسندگان را در بر می‌گیرد. شهرها و استان‌های کردنشین با بازداشت گسترده فعالین مدنی و شهروندان کُرد که سال‌هاست به روندی ثابت جهت سرکوب، ارعاب و تشدید فضای امنیتی تبدیل شده است، ناآشنا نیست. معمولا هر سال یکی دو بار نهادهای امنیتی ـ وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه ـ اقدام به بازداشت گسترده فعالین مدنی می‌کنند، اما در جریان موج اخیر، بازداشت صرفا محدود به شهرهای کُردنشین نیست، بلکه در سراسر ایران شهروندان کُرد بازداشت شدند.
بنا به گزارش‌های ارائه‌شده توسط سازمان‌های حقوق بشری فعال در کردستان، اغلب بازداشت‌ها بدون ارائه حکم قضایی و اطلاع دقیق از اتهام افراد بازداشت شده صورت گرفته است. علاوه بر این نیروهای امنیتی افراد بازداشت‌شده را به مکان‌های نامعلومی منتقل کرده و از تماس آنها با خانواده‌هایشان ممانعت به عمل آورده‌اند، امری که فعالان حقوق بشر کُرد و سازمان‌های حقوق بشری آن را مصداق «ناپدیدشدگی قهری» دانسته و خواستار مشخص شدن محل نگهداری بازداشت‌شدگان و تماس آنها با خانواده‌هایش هستند.
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان اغلب بازداشت‌ها توسط ماموران لباس شخصی، بدون ارائه حکم قضایی و در مواردی با ضرب و شتم و توهین کلامی همراه بوده است.
چهارشنبه ۱۵ بهمن / ۳ فوریه ۳۶ نهاد حقوق بشری از جمله سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر طی بیانیه‌ای مشترک ضمن ابراز نگرانی از «وضعیت نامشخص» بازاداشت شده وهمزمان با تأکید بر ضرورت پایان یافتن هرچه سریع‌تر این بازداشت‌ها و آزادی افراد بازداشت‌شده، از جامعه جهانی خواسته‌اند در برابر «موج ادامه‌دار» بازداشت فعالان کُرد در ایران «اقدام فوری» انجام دهد.
اما چرا هر چند ماه یک بار، شهرهای کُردنشین شاهد موج گسترده‌ای از تشدید فضای امنیتی و بازداشت شهروندان و فعالین مدنی است؟ این بازداشت‌ها چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟ عوامل تاریخی، پس‌زمینه‌ها و بسترهایی که این بازداشت بر پایه آن اتفاق می‌افتد چیست؟ تفاوت موج اخیر بازداشت‌ها با توجه به این‌که محدود به شهرهای کُردنشین نمی‌شود در چیست؟ چگونه باید در مورد این بازداشت‌ها اطلاع‌رسانی کرد و واکنش جامعه در قبال موج گسترده بازداشت‌ها چه باید باشد؟ چرا جامعه جهانی در قبال سرکوب گسترده در کردستان سکوت اختیار کرده است؟
زمانه در همین رابطه وبیناری با حضور فرزانه جلالی، فعال حقوق زنان و عمار گلی، روزنامه‌نگار و عضو شورای سردبیری پایگاه خبری‌ـ‌تحلیلی روژ برگزار کرد که در ادامه مشاهده می‌کنید:
روند استراتژیک تغییر رادیکال بصورت مراحل سه‌گانه «نارضایتی، قیام و انقلاب» هم‌اکنون در سراسر ایران در جریان است.
کارگران، زندانیان و زنان پیشاهنگ عرصه مدنی شده‌اند و نیروی مبارز گریلا نیز پیشاهنگ مکمل در کوهستان دو ستون بنیادین تحولی رادیکال هستند.
قیام‌های زنجیره‌ای دی‌ماه ۹۶ و آبان‌ماه ۹۸ امروز بصورت نارضایتی و آکسیون‌های مختلف در سراسر ایران ادامه دارد و امید به تحول بنیادین و رادیکال را افزایش داده.
مصطفی / 08 February 2021