سعید نمکی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی چهارشنبه ۱۵ بهمن درباره خرید واکسن کرونا گفت:
«از شرکتهایی قصد خرید واکسن داریم و از مجموعه کوواکس، واکسن آسترازنکا به تعداد ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز در فوریه (بهمن سال جاری) تحویل ما میشود.»
شرکت دارویی بریتانیایی-سوئدی آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد بریتانیا وعده دادهاند که صدها میلیون دوز از واکسن خود را در اختیار کشورهای کمدرآمد قرار دهند. این واکسن بر خلاف محصولات رقیب خود به دلیل آنکه نیاز به نگهداری در دمای انجماد ندارد، انتقال و توزیع آن در کشورهای در حال توسعه آسانتر است. با این حال برخی منابع بهداشتی از جمله کمیسیون دائمی واکسیناسیون آلمان گفتهاند واکسن آسترازنکا بیشتر برای افراد میان ۱۸ تا ۶۴ سال مناسب است و اثربخشی آن بر افراد بالای ۶۵ سال بسیار اندک و حدود ۸ درصد است.
آژانس دارویی اروپا ۲۹ ژانویه / ۱۰ بهمن استفاده از واکسن آسترازنکا / آکسفورد را برای افراد بالای ۱۸ سال تأیید کرد. این آژانس وابسته به اتحادیه اروپا در بیانیهای اعلام کرد که واکسن آسترازنکا حدود ۶۰ درصد تأثیرگذاری دارد. واکسن فایزر/ بیونتک و مدرنا که کشورهای بسیاری درخواست خرید آن را دادهاند، به ترتیب ۹۵ و ۹۴ درصد اثرگذاری دارند.
واکسنیاسیون با واکسن آسترازنکا در دو مرحله انجام میشود که مرحله دوم بین ۴ تا ۱۲ هفته پس از مرحله اول واکسیناسیون صورت میگیرد.
مسئولان جمهوری اسلامی هنگام نام بردن از آسترازنکا آن را «شرکت سوئدی» مینامند و سهم بریتانیایی آن و بریتانیایی بودن دانشگاه آکسفورد را نادیده میگیرند.
وزیر بهداشت در حالی خبر از خرید واکسن آسترازنکا داده است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی بیتوجه به هشدار انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران که گفته بود هر گونه تأخیر در خرید واکسن کرونا «خسارتهای جبرانناپذیر» به کشور وارد میکند، ۱۹ دی ماه سال جاری در اظهاراتی کمسابقه خرید واکسنهای آمریکایی و بریتانیایی را ممنوع کرده بود. این تصمیمِ رهبر جمهوری اسلامی «سیاسی کردن» امر سلامت مردم قلمداد شد.
سعید نمکی روز چهارشنبه با بیان اینکه «سلامت و واکسن را سیاسی نکنید»، گفت:
«وزارت بهداشت و وزیر آن نه سیاسیاست و نه سیاستزده (…) ما برای اصلاحطلب، اصولگرا، شیعه، سنی، کلیمی و حتی زندانیان محکوم به اعدام مکلف به خدمت و حمایت از سلامت آنها هستیم.»
نمکی درباره خرید واکسن «اسپوتنیک وی» از روسیه گفت:
«سیاست ما این بوده که واکسنی که تهیه میشود مورد تأیید بوده و در آن کشورها مصرف شده باشد؛ در نتیجه واکسن روسی در کشورهایی مانند روسیه، بلاروس، صربستان و … مورد استفاده قرار گرفته است.»
روز گذشته (سهشنبه) نشریه علمی لنست در گزارشی نتایج مرحله آخر آزمایش انسانی واکسن «اسپوتنیک وی» روسیه بر روی ۲۰ هزار نفر را منتشر کرد. این گزارش نشان میداد که واکسن روسی خطر و عارضهای ندارد و اثربخشی آن ۹۱,۶ درصد است.
پیش از این گفته میشد که دادههای مربوط به واکسن روسی منتشر نشده است و اطمینانی بر اثرگذاری آن نیست. واکسن «اسپوتنیک وی» از واکسن آسترازنکا / آکسفورد گرانتر و از واکسنهای فایزر، مدرنا و واکسن سینواک چین ارزانتر است.
وزیر بهداشت جمهوری اسلامی به خرید واکسن سینوفارم از چین نیز اشاره کرد و گفت این واکسن در کشورهای چین، امارات، بحرین، مصر، مجارستان، عراق، اردن، مراکش، پاکستان، پرو، اندونزی و بسیاری از کشورها ثبت و مصرف شده است. او افزود دو کمپانی هندی نیز جزء خریدها قرار گرفتهاند و با پیگیری ریاست جمهوری و بانک مرکزی میتوان در بهمنماه سال جاری آنها را وارد کرده و تزریق آنها را آغاز کرد.
میزان اثربخشی و کارآیی واکسن سینوفارم ۷۹ درصد تشخیص داده شده و سهولت دسترسی و قابلیت مصرف آن به استاندارد سازمان جهانی بهداشت و اداره ملی نظارت بر داروی چین رسیده است.
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو ۲۳ دی در توییتر نوشت:
«واکسن کرونای سینوفارم علاوه بر چین تا این لحظه در امارات، بحرین، عربستان، ترکیه، اردن، مصر و پاکستان، ثبت و تأیید شده است.»
سعید نمکی همچنین اعلام کرد که واکسن ایرانی کرونا در بهار سال آینده مورد استفاده قرار میگیرد. او در اینباره گفت:
«اوایل هفته آینده مجموعه انستیتو رازی که اجازه تست بالینی را گرفته، کار خود را آغاز میکند. مجموعه پاستور که با انتقال دانش فنی نیز به خوبی کار خود را دنبال میکند و فاز سوم کارآزمایی بالینی را دنبال خواهد کرد.»
مقام های جمهوری اسلامی پیش از این از آغاز تزریق واکسن کوبایی در نوروز نیز خبر داده بودند. مصطفی قانعی، رئیس ستاد مقابله با کرونا در ایران ۲۲ دیماه سال جاری اعلام کرد که تا اسفندماه تزریق واکسن کرونای ساخت مشترک کوبا و ایران در کشور آغاز میشود. او در اینباره گفت:
«واکسنی که با مشارکت کوباییها در ایران تولید میشود، در فاز نخست در کوبا به ۵۶ نفر و در فاز دوم به بیش از ۱۰۰ نفر دیگر در این کشور تزریق شده، اما در فاز سوم آزمایش قرار است همزمان با کوبا در ایران نیز به چندین هزار نفر تزریق شود.»