حامد اسماعیلیون، نویسنده و پزشک ایرانی ساکن کانادا و سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی که همسرش، پریسا اقبالیان و فرزندش، ری‌را را در ماجرای شلیک سامانه موشکی سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراینی از دست داده با انتشار مطلبی در صفحه فیس‌بوک خود از صدور مجازات‌های مختلف برای چند تن از فعالان دانشجویی و دیگر زندانیان سیاسی از سوی قوه قضاییه انتقاد کرده است.

  • خانواده جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی در شاهدشهر، محل این حادثه مراسم یادبود برگزار کردند

اسماعیلیون یادآور شده که تعداد زیادی دانشجو و فعال سیاسی و اجتماعی به دلیل اعتراض به اقدام حکومت جمهوری اسلامی در جهت لاپوشانی حقیقت در زندانند و مسافران هواپیما، در خاک.

او با اشاره به برخی از عوامل حکومتی در ایران که نامشان در پرونده هواپیمای مسافربری اوکراینی مطرح شده، پرسیده است:

«جنایتکاران اما کجا هستند؟ علی شمخانی با طالبان جلسه دارد، [امیرعلی] حاجی‌زاده برای علی رضوانی به خواستگاری می‌رود، [حسین] سلامی با دستگاه مستعان دنبال عوامل ترور [محسن] فخری‌زاده می‌گردد، جواد ظریف برای نشریات آمریکایی مقاله می‌نویسد، [حسن] روحانی لابد پای منقل است و علی خامنه‌ای منتظر هفتمین رییس‌جمهور امریکا در دوران حیات سیاسی‌اش است که بخت گره‌خورده‌اش را باز کند.»

اسماعیلیون با انتقاد از احکام صادر شده برای معترضان از جمله محکوم شدن یکی از بازداشت‌شدگان اعتراضات دی‌ ماه ۱۳۹۸ به «انجام پژوهش درباره‌ سرنگونی هواپیمای ایرباس ایرانی در سال ۱۳۶۷»، نوشته است:

«جوانان مردم را به حکم دادگاه به زندان می‌فرستند و مجبور به بررسی جنایتی می‌کنند که خودشان در اتفاق افتادنش نقش اساسی داشتند تا یک جنایت دیگر را به فراموشی بسپرند.»

هواپیمای مسافربری اوکراینی با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸، ساعاتی پس از حملات موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در خاک عراق، شش دقیقه پس از بلند شدن از باند فرودگاه خمینی توسط پدافند موشکی سپاه ساقط شد و همه سرنشینان آن کشته شدند.

پس از سه روز کتمان حقیقت ماجرا، در نهایت روز ۲۱ دی ماه ۱۳۹۸، ستاد کل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای اعلام کرد هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین به دلیل «خطای انسانی و به شکل غیرعمد» از طرف سامانه موشکی سپاه پاسداران هدف اصابت موشک قرار گرفته است.

به‌ دنبال اعلام این خبر، هزاران نفر از دانشجویان، فعالان مدنی و شهروندان دیگر با برپایی تجمعاتی اعتراض‌آمیز در بسیاری از شهرهای ایران به خیابان آمدند. عمده شعارهای سر داده شده در این اعتراضات علیه علی خامنه‌ای و سپاه پاسداران و درخواست استعفا و محاکمه آنان بود. از جمله شعارهای معترضان: «فرمانده کل قوا، استعفا، استعفا!»

به ‌نوشته منابع حقوق بشری از جمله وب‌سایت هرانا، در این اعتراضات در بازه زمانی ۲۱ تا ۲۴ دی ۹۸، بیش از ۲۱ شهر بزرگ ایران و ۲۱ دانشگاه کشور صحنه ناآرامی بودند و نقطه کانونی این اعتراضات دانشگاه‌های کشور بود.

در جریان برگزاری این تجمعات اعتراضی و در ماه‌های پس از آن، ده‌ها نفر بازداشت و در دادگاه به حبس و مجازات‌های دیگر محکوم شدند. به طور مشخص ۲۷ نفر به دلیل شرکت در اعتراضات و همدردی با جان‌باختگان به بیش از ۴۱ سال زندان محکوم شده‌اند: ۳۴ سال زندان تعزیری و بیش از هفت سال زندان تعلیقی.

عمده بازداشت شدگان در دادگاه با اتهاماتی نظیر «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور»، «توهین به رهبری»، «توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی»، «توهین به سران سه قوه نظام»، «تشویش اذهان عمومی»، «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» مواجه شده‌اند.

  • در همین زمینه: 
بازماندگان مسافران هواپیمای اوکراینی مصمم در مسیر دادخواهی