به گزارش هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در روزهای گذشته مسئولان زندان ساوه به منظور تحقیر و اهانت به باروهای مذهبی یک زندانی پیرو آیین یارسان، اقدام به تراشیدن اجباری سبیل این زندانی کردند. مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان، در واکنش به این اقدام مسئولان زندان ساوه بیانیه‌ای اعتراضی منتشر کرد و این اقدام را شدیدا محکوم کردند.
سبیل یکی از نمادهای آئینی مردان پیرو آیین یارسان به شمار می‌آید و تراشیدن اجباری سبیل آئینی اقلیت‌های دینی در ایران امری مسبوق به سابقه است. فعالان مدنی یارسان ضمن هتک حرمت خواندن اقداماتی از این دست، خواهان محاکمه علنی و مجازات عادلانه افراد خاطی شده‌اند.
در بخشی از بیانیه فعالان مدنی یارسان آمده است:
«این بی حرمتی‌ها بارها و بارها از طرف ماموران جمهوری اسلامی تکرار شده و هزینه‌های بسیاری را به دنبال داشته است که یکی از مهم‌ترین آنها، تعرض به شارب (شیخ) یکی از پیروان این آئین در همدان بود. پیشامدی که منجر به خودسوزی اعتراضی سه تن از یاران پاک یارسان، در اوج ناامیدی از اجرای عدالت شد و به دنبال آن سلسله اعتراضات گسترده‌ای از سوی طیف بزرگی از یارسان شکل گرفت. در آن زمان اگر درایت، صبوری و مدیریت انسان محورانه مردم یارسان نبود، چه بسا مشکل موجود به نتایج غیر قابل پیش‌بینی و پرهزینه‌تری مانند اختلافات و جنگ دینی می‌انجامید. موضوعی که متاسفانه علیرغم وعده و وعیدها‌ی داده شدە، به سبب مشکلات ساختاری و عدم پیگیری کار‌گزاران نظام جمهوری اسلامی، به تداوم حوادث مشابه و از جمله این حرکت بی‌خردانه در ساوه انجامید.»
سیاوش حیاتی، سخنگوی مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان در گفت‌وگو با هرانا، ضمن اشاره به سابقه اقداماتی از این دست علیه پیروان آیین یارسان از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون می‌گوید:
«از بدو پیروزی انقلاب تاکنون بر پیروان آئین یارسان همچون سایر اقلیت‌ها فشار جاری و ساری است. از اول انقلاب دست عناصر متعصب و فرصت طلب باز بوده است. خود مو به تنهایی ارزش نیست. این نماد است که به آن ارزش می‌دهد. همان‌طور که پرچم یک تکه پارچه است و ارزشی ندارد اما به عنوان یک نماد ممکن است بین دو کشور به دلیل تعرض به نماد کشور حتی جنگی رخ دهد. این افرادی که چنین بی‌حرمتی‌هایی می‌کنند حتی به انسانیت هم باور ندارند و در هر فرصتی توهین و اهانت در حق دیگران روا می‌دارند.»
آیین یارسان از جمله ادیانی است که در ایران با وجود پیروان زیادی که دارد، به رسمیت شناخته نمی‌شود و این اقلیت مذهبی همواره مورد شدیدترین شدیدترین ستم‌ها و تبعیض مضاعف هستند، از اقرار اجباری به دیگر ادیان رسمی در کشورگرفته تا محرومیت از حقوق شهروندی.
پیروان این آیین از استخدام در مشاغل رسمی محروم هستند و عبادتگاه‌های آنها به نام جم‌خانه نیز توسط نهادهای حکومتی تصرف شده است.
فعالان مدنی یارسان در بیانیه خود بار دیگر موضوع به رسمیت شناختن آیین یارسان در قانون اساسی را به عنوان یکی از ادیان رسمی کشور بار دیگر مطرح کرده و خواستار عملی شدن این مطالبه شده‌اند:
«با گذشت چهل و دو سال از استقرار نظام جمهوری اسلامی، هنوز جایگاه حقوقی پیروان آئین یارسان در ساختار نظام مشخص نشده است. حاکمان و قانونگذاران از طرفی ما را فرقه‌‌ای از شیعه می‌‌نامند. اما نه تنها از حقوق مردم شیعه برخوردار نیستیم، بلکه باید ارزش‌ها و مناسک آئینی خویش را ترک کنیم. از سوی دیگر، اگر اعلام کنیم که آئینمان مستقل است و به هویت خویش پایبند باشیم، از بسیاری از حقوق انسانی و شهروندی خود محروم می‌شویم.»
سیاوس حیاتی در مورد وعده‌های علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی به هرانا گفت:
«سال ۹۲ در جلسه‌ای که با علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس گذاشته شد در پایان جلسه آقای لاریجانی قول داد اگر نیاز به قانون باشد ما در مجلس قانونی تصویب می‌کنیم و اگر مشکل از کارگزاری باشد ما با کسانی که حقوق افراد یارسان را نادیده می‌گیرند برخورد می‌کنیم، اما این سخنان هیچ نتیجه‌ای نداشته است. ریشه این امر هم در ساختار جمهوری اسلامی است که اقلیت‌ها را برنمی‌تابد و مبتنی بر یک برداشت خیلی متعصبانه از فقه شیعه است که تنها شیعه اثنی عشری پیرو ولایت فقیه را به عنوان انسان واقعی و صاحب حق قبول دارد و باقی مردم از حقوق بنیادی برخوردار نیستند.
به گفته سیاوش حیاتی پیروان آیین یارسان در پی اقدام تحقیرآمیز مسئولان زندان ساوه، خواهان برگزاری یک دادگاه علنی برای روشن شدن علت موضوع هستند: «اصلا شاید فتوایی در این خصوص صادر شده باشد.»
بر اساس کتاب «سرانجام» (کتاب پیروان آیین یارسان)، سبیل یکی از مقدسات آیین یارسان است و بر مردان پیروی آیین یاری واجب است سبیل خود را نتراشیده و مُهر (دست نخورده) نگهداری کنند. شرط ورود به مراسم جم و نشستن در حلقه جم داشتن سبیل دست نخورده است. تراشیدن سبیل موجب خروج از دین و باطل شدن سرسپردگی به دین یاری می‌شود.
- در همین زمینه
شورای مدیریتی پلاتفرم یارسان در بیانیه‌ای بازداشت، شکنجه و حقارت یک بازپرس قضایی رژیم استعمارگر جمهوری اسلامی به شهروندان یاری را به شدت محکوم کرده و خواستار همبستگی هر چه بیشتر خلق در برابر بدخواهان شده است.
متن بیانیه پلاتفرم یارسان به این شرح شرح است:
“در این تندپیچ تاریخی حیات خویش و آیین و سرزمینمان وظیفه داریم شعار انقلاب‌مان را عملی سازیم، همه با هم دوباره سر می‌دهیم «مقاومت پیروزی‌ست» دردی که انسان را به سکوت وا می‌دارد، بسیار سنگینتر از دردی‌یست که انسان را به فریاد وا می‌دارد..!
باورها و اعتقاداتی که تاکنون در جامعه به وجود خویش ادامه دادەاند نشان از نامیرا بودن جوهره‌ی زیستی آن در جامعه است. اصرار بر زیستن و مقاومت از سوی اندیشه‌ها و تنوعات هویتی که از جانب دولت مداران به عنوان اقلیت نام برده می‌شود گویای خودآگاهی بر فلسفه‌ی وجود خویش است. می‌توان در مورد خلق یارسان نیز چنین گفت که علیرغم فشار و انکاری که همواره بر این خلق تحمیل می‌شود فلسفه‌ی مقاومت پیروزی‌ست را از ازل خط مشی خویش قرار داده و در عمل نیز تا بە امروز این را بە اثبات رساندەاند.
باید در نظر داشت که شیوه‌ی تفتیش عقاید که مختص قرون وسطا بود امروزه به صورتی دیگر در دول خودکامەی امروزی نیز در نمود فشار، نسل کشی و منزوی گردانیدن خلق‌ها و شهروندان تداوم دارد. در ادامە این فشارها و هتک حرمتها بە باورمندان آیینی، خصوصا یارسان؛ اینبار و در اقدامی مشابە چند سال قبل و بە دستور و تاکید بازپرس دادگاە و با گفتن این جملە کە ‘شما کوردها همگی دزد و بزهکار بودە و باید سبیلت را بتراشم!’ شارب یک باورمند دیگر آیین یاری با نام جواد احمدی اهل گوران و ساکن ساوە در زندان مرکزی این شهر مورد بی‌حرمتی قرار گرفتە‌است!
امروزە حاکمیتی با این فرم و محتوا یعنی حاکمیت نظام مطلقە فقیە با مبانی آزادی و دمکراسی و عدالت اجتماعی، ماهیتاً سر جنگ دارد؛ از اینرو روز به روز با عدم مشروعیت و روابودگی روبه‌رو خواهد شد و اگر بر قالب‌های خویش اصرار ورزد و پروسه‌ی تحول بنیادین را مد نظر قرار ندهد، روزانه و بطور مستمر در مقابل مطالبات بر حق مردم قرار خواهد گرفت. یعنی با اصرار بر قبول رهبری یک شخص، اصرار بر مرکزگرایی بیش از حد، دین‌گرایی، مذهب‌گرایی، جنس‌گرایی، تبعیض کشنده، نظامی‌گری و امنیتی کردن تمام مسایل، فساد افسار گریخته و سازمند و کلان در حاکمیت، ترویج فساد و…، حاکمیت سعی بر فتح جامعه و برده و بنده گردانیدن مردم نماید، البته که با واکنش‌های ارادی، معیارمند و هدفدار جامعه روبرو خواهد شد. در اینصورت تنها راه و حربه‌ی حاکمیت جهت استمرار خویش به ناروایی، زور و خشونت است که بی‌گمان به نتیجه‌ی مطلوب نخواهد رسید.
ما همچون پلاتفرم یارسان ضمن محکومیت این اعمال وقیحانە از طرف نظام حاکم بر ایران معتقدیم جنایات رژیم و اعمالش دست آخر به جز ننگ و نفرت هرچه بیشتر برای سردمداران آن به ارمغان نخواهد آورد و اعلام می‌نماییم کە امروز هنگامەی ایفای نقشی تاریخی‌ست کە بر عهدەی ما قرار دارد. باشد کە وجدان‌های بیدار آگاەتر و مسئولانەتر گام در مسیر مبارزە بر علیە این تبعیض‌ها، ناعدالتی‌ها و هتک حرمتها برداشت و هم‌صدا مقاومت را بە پیروزی تبدیل کنند.
شورای مدیریتی پلاتفرم یارسان”
کرماشانی / 18 January 2021