لایحه بودجه ۱۴۰۰ که آذر ماه سال جاری به مجلس شورای اسلامی ارائه شد، موج شدیدی از واکنش نمایندگان مجلس را به همراه داشت تا جایی که محمدمهدی زاهدی، نماینده کرمان گفت «دولت به بودجه ۱۴۰۰ آب بسته است» و تعدای از نمایندگان مجلس نیز به دلیل آن‌چه «تخلفات بودجه‌ای دولت در سال‌های ۹۳ تا ۹۷» خوانده شد، قصد طرح شکایت از حسن روحانی، رئیس جمهوری داشتند.
در تازه‌ترین واکنش به لایحه بودجه ۱۴۰۰ الیاس نادران، نماینده اصول‌گرای مجلس یازدهم و رئیس کمیسیون تلفیق بودجه، پنج‌شنبه ۱۸ دی طی یک نشست خبری گفت: «لایحه بودجه ۱۴۰۰ دولت برای فروپاشی تنظیم شده، نه برای اداره کشور.» واکنشی که بٌعدی دیگر از دعواهای دولت و مجلس را به نمایش گذاشت.
آیا واقعا لایحه بودجه ۱۴۰۰ برای «فروپاشی» تنظیم شده است؟ آیا بودجه ۱۴۰۰ پاسخگوی شرایط بحران‌زده ایران در سال ۱۴۰۰ خواهد بود؟ چالش‌های اقتصادی ایران در آغاز قرن تازه چیست؟ زمانه برای بررسی این موضوع با مهدی قدسی، اقتصاددان و پژوهشگر موسسه اقتصاد بین‌الملل وین گفت‌وگو کرده است.
■ گفت‌وگوی زمانه با مهدی قدسی را بشنوید:
پس از فراز و فرودهای فراوان و مخالفت‌های دولت و مجلس بر سر بودجه، و نیز پس از آن‌که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی دستور افزایش مصارف بودجه تا ۵۳ هزار میلیارد تومان را داد، کمیسیون تلفیق مجلس با ۲۳ رأی موافق و ۱۹ رای مخالف لایجه بودجه را به تصویب رساند، اما با این وجود الیاس نادران آن را «هنر کمیسیون تلفیق و نمایندگان مجلس» عنوان کرد که «این مریض بد حال و اورژانسی (بودجه) را به نحوی معالجه کنند تا امکان ادامه حیات را برای آن باقی بگذارند.»
در نهایت تنش‌ها بر سر لایحه بودجه ۱۴۰۰ تا جایی پیش رفت که حسن روحانی، بر خلاف سال‌های گذشته برای تحویل لایحه بودجه به مجلس نرفت و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز هنگام تحویل گرفتن لایحه مجلس را ترک کرد.
مهدی قدسی به زمانه می‌گوید رکود اقتصاد ایران طی سه سال گذشته و کاهش سرانه درآمد سالانه، موجب شده تا دولت به سیاست انبساطی در قبال بودجه روی بیاورد. به گفته مهدی قدسی در چنین شرایطی بودجه انبساطی به این معناست که دولت بتواند با افزایش هزینه‌های بودجه‌ای خود، کاهش دیگر هزینه مانند کاهش مصرف توسط مصرف کننده و کاهش سرمایه‌گذاری در اقتصاد را جبران کند.
به باور این پژوهشگر اقتصاد، ۴۲ درصد افزایشی که در بودجه عمومی هزینه‌های دولت برای سال ۱۴۰۰ گنجانده شده و تورمی که سال آینده حدود ۴۰ درصد پیش‌بینی می‌شود، ما را به این نتیجه می‌رساند که سیاست انبساطی و افزایش بودجه یاد شده چیزی بیشتر از دو درصد نیست و کمکی به اقتصاد ایران نخواهد کرد.
بودجه ۱۴۰۰ آخرین بودجه دولت حسن روحانی است که اجرای بخشی از آن برعهده دولت آینده خواهد بود. مهدی قدسی می‌گوید از نظر او صحبت‌های الیاس نادران، یک بحث سیاسی و جناحی است، زیرا احتمال روی کار آمدن یک رئیس جمهوری اصول‌گرا و از لحاظ خط فکری نزدیک به مجلس فعلی بسیار زیاد است، از این‌رو مجلس اصول‌گرا نیز سعی می‌کند دسترسی دولت روحانی به بودجه را محدود کند و آن در اختیار دولت آینده قرار دهد.