در بزرگترین توافق‌نامه تاکنونی قاره آفریقا، اتحادیه آفریقا نزدیک به ۳۰۰ میلیون دوز واکسن کوویدـ۱۹ را تأمین کرد. هدف دستیابی به این تعداد واکسن در سه ماهه اول سال جاری میلادی است.
نیکایس ندمبی، مشاور ارشد علوم در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا (CDC)، به آسوشیتدپرس اعلام کرد که احتمالاً سیریل رامافوسا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی که رئیس فعلی اتحادیه آفریقاست خبر خرید حدود ۳۰۰ میلیون دوز واکسن کرونا را روز چهارشنبه اعلام می‌کند.
ندمبی گفت ۳۰۰ میلیون دوز به‌طور مستقل از سازوکار جهانی کوواکس که با هدف توزیع واکسن کوویدـ۱۹ در کشورهای کم‌درآمد ایجاد شده، تأمین می‌شود.
او در پاسخ به سئوالاتی درباره این‌که چه کسی واکسن‌ها را تهیه می‌کند و چه هزینه‌ای در بر خواهد داشت، گفت: «ما به مرحله نهایی توافقات خود رسیده‌ایم».
این خبر در حالی منتشر می‌شود که شیوع ویروس کرونا در مناطقی از آفریقا افزایش یافته است؛ به‌ویژه در آفریقای جنوبی که نوعی از ویروس جهش‌یافته کرونا در آن دیده شده است. این قاره در پایان هفته گذشته از ۳ میلیون نفر مبتلا به کرونا عبور کرد. بیش از ۱,۲ میلیون مورد آن در آفریقای جنوبی است.
نیکایس ندمبی در مورد ۳۰۰ میلیون دوز واکسن خریداری‌شده گفت:
«ما قصد داریم این تعداد را در پایان سه ماهه اول ۲۰۲۱ داشته باشیم».
تهیه این واکسن‌ها براساس برنامه‌ریزی اتحادیه آفریقا و تشکیل نهادی در سال گذشته میلادی انجام شده است تا ۵۴ کشور آفریقایی بتوانند با قدرت خرید خود آسان‌تر واکسن و اقلام مربوط به کوویدـ۱۹ را تهیه کنند.
به‌گفته مشاور ارشد علوم در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا، این قاره از کوواکس انتظار دریافت ۶۰۰ میلیون دوز واکسن دارد، اما مقام‌های آفریقایی هنوز منتظر جزئیات آن هستند.
ندمبی از این‌که راه‌حل‌های جایگزینی وجود دارد ابراز خرسندی کرد. او گفت مقام‌های آفریقایی دست‌کم با ۱۰ تولیدکننده واکسن کرونا در تماس بودند زیرا این قاره درصدد واکسینه کردن ۶۰ درصد از جمعیت ۱,۳ میلیارد نفری خود یعنی حدود ۷۸۰ میلیون نفر است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا گفته است که با فرض دو دوز برای هر نفر، حدود ۱,۵ میلیارد دوز برای واکسینه کردن مردم لازم است. این نهاد تخمین می‌زند که چنین اقدامی حدود ۱۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
ندمبی ابراز امیدواری کرد که در مدت دو سال این تلاش محقق شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا هشدار داده که ممکن است خطر بومی شدن ابتلا به ویروس کوویدـ۱۹ در مناطقی از قاره آفریقا طولانی‌تر از این باشد.
سیریل رامافوسا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی دوشنبه شب، ۱۱ ژانویه / ۲۲ دی اعلام کرد که این کشور ۲۰ میلیون دوز واکسن را «که عمدتاً در نیمه اول سال جاری تحویل می‌گیرد» تأمین کرده است. رامافوسا جزئیات بیشتری ارائه نداد اما گفت:
«با پایان یافتن مذاکرات خود با تولیدکنندگان واکسن، بیشتر اطلاع‌رسانی خواهیم داد.»
آفریقا برای به‌دست آوردن واکسن کرونا در چندین جبهه درگیر است. رامافوسا گفت تیم کاری آفریقایی که اخیراً زیر نظر اتحادیه آفریقا ایجاد شده است از طریق تعامل فشرده با تولیدکنندگان واکسن کرونا «کار عظیمی برای تأمین دوزهای واکسن انجام داده است». او گفت:
«دولت آفریقای جنوبی همچنین بیش از شش ماه با چندین تولیدکننده واکسن ارتباط مستقیم داشته است. با توجه به تقاضای گسترده جهانی برای تهیه واکسن و قدرت خرید بسیار بالای کشورهای ثروتمند، ما در حال بررسی همه راه‌ها هستیم تا هرچه سریع‌تر دوزهای واکسن را دریافت کنیم.»
تدروس آدانوم، رئیس سازمان بهداشت جهانی جمعه ۸ ژانویه / ۱۹ دی اعلام کرد که که مشکل واضح در زمینه واکسن کوویدـ۱۹ این است که کشورهای کم‌درآمد و متوسط هنوز این واکسن را دریافت نمی‌کنند. او از کشورهای ثروتمند جهان خواست تا معاملات دوجانبه خود با تولیدکنندگان را متوقف کنند.
فقر، شهرهای شلوغ و مشکلات گسترده بهداشتی، آفریقا را برای شیوع ویروس کرونا مستعد می‌کند. بر اساس گزارش اخیر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا، حتی اگر شیوع ویروس کرونا تحت کنترل قرار بگیرد، پیامدهای منفی اقتصادی آن در این قاره اجتناب‌ناپذیر است. ۵۶ درصد از ساکنان کلان‌شهرها در کشورهای آفریقایی در پُرجمعیت‌ترین و فقیرترین مناطق این شهرها به‌سر می‌برند و تنها ۳۴ درصد از ساکنان این شهرها از امکانات شست‌وشوی دست با آب و صابون برخوردار هستند.
سازمان ملل نیز در گزارشی نسبت به مشکلات جدی اقتصادی آفریقا در میانه همه‌گیری کوویدـ۱۹هشدار داده بود. بر این اساس، کاهش رشد ۲,۷ درصدی در بدترین حالت رقم خواهد خورد و حدود ۲۷ میلیون نفر در فقر شدید تحت فشار قرار خواهند گرفت. بانک جهانی نیز گفته است که آفریقای سیاه می‌تواند در اولین رکود اقتصادی خود در یک ربع قرن گذشته سقوط کند.
بیشتر بخوانید: