تلاشها برای یا برکناری دونالد ترامپ قبل از پایان دوران ریاستجمهوریاش افزایش یافته است. رهبران دموکرات کنگره یک پیشنویس برای استیضاح ترامپ آماده کردهاند. آنان همچنین به دنبال محدود کردن اختیارات نظامی او هستند.
اعضای دموکرات کنگره روز جمعه هشتم ژانویه/ ۱۹ دی پیشنویس پیشنهادی برای استیضاح دونالد ترامپ را در بین نمایندگان توزیع کردند. این پیشنویس با عنوان «تحریک برای شورش» به دنبال این است که در ۱۱روز باقی مانده اگر چنانچه ترامپ از سمتش داوطلبانه کنار نرود، مبنای استیضاخ او برای برکناری قانونیاش باشد.
ترامپ مسئول تحریک خشونت است
پس از یورش حامیان دونالد ترامپ به ساختمان کنگره، قانونگذاران و سناتورهای دموکرات، دونالد ترامپ و نزدیکان سیاسی او را برای «تحریک» جریان راست افراطی حامی ترامپ به باد انتقاد گرفتهاند. در استدلال، منتقدان رئیسجمهوری کنونی آمریکا میگویند که این یورش مرگبار که منجر به کشته شدن چهار معترض و یک افسر پلیس شد، اقدامی بوده که به تحریک ترامپ صورت گرفته و او مسئول حمله به کنگره آمریکا، نمایندگان مردم و دموکراسی آمریکاست.
همین استدلالها در پیشنویس استیضاح دونالد ترامپ هم مطرح است – در این پیشنویس آمده:
«دونالد جان ترامپ با تحریک عمدی خشونت علیه دولت ایالات متحده آمریکا، جنایت سنگین مرتکب شده و از قانون تخطی کرده است.»
پیشنویس نشان میدهد که دموکراتها به دنبال راهی هستند که در صورت تصویب این استیضاح مانع نامزدی مجدد ترامپ برای مسند ریاست جمهوری شوند.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان که صدای بلند تهدید علیه ترامپ است گفته که رئیس جمهوری آمریکا میتواند برای دومین بار به خاطر نقشش در تشویق جمعیت طرفداران خود به خشونت و حمله به کنگره، استیضاح شود – حتی پس از پایان دورهاش.
پلوسی روز جمعه در نامهای به نمایندگان مردم آمریکا نوشت که: «اگر رئیس جمهوری بلافاصله و با تمایل خود» از سمتش کناره نگیرد «کنگره اقدامات لازم» را انجام خواهد داد.
در دو روز گذشته، نانسی پلوسی و چاک شومر – رهبر اقلیت در سنا – معاون رئیس جمهوری، مایک پنس را تحت فشار قرار میدهند تا متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا را برای برکناری ترامپ به اجرا بگذارد. بنا بر این قانون، مایک پنس با حمایت نیمی از کابینه رئیسجمهوری میتواند او را به دلیل اینکه صلاحیت انجام وظایفش را ندارد، برکنار کند. مایک پنس تا کنون با این برنامه موافقت نکرده است. همچنین با توجه به استعفای دو نفر از وزیران ترامپ و تا جایگزینی آنها، برکناری ترامپ با استفاده از اجرای متمم ۲۵ مشمول پیچیدگیهای قانونی خواهد شد.
با توجه به اینکه مایک پنس به استفاده از متمم ۲۵ قانون اساسی برای برکنار ترامپ رضایت نداده است، عصر روز جمعه نانسی پلوسی به دمکراتهای مجلس نمایندگان خبر داد که هفته آینده برای استیضاح ترامپ رای گیری خواهند کرد.
اختیارات نظامی دونالد ترامپ
دموکراتها همچنین به دنبال محدود کردن اختیارات نظامی دونالد ترامپ هستند.
پلوسی با ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا تماس گرفته و جویای راههایی برای «جلوگیری» از استفاده غیرقانونی رئیس جمهوری از «رمزهای پرتاب سلاحهای هستهای» آمریکا شده است.
رییس مجلس نمایندگان این اقدام خود را در نامهای به همکارانش توضیح داده است:
«امروز صبح، با رئیس ستاد مشترک مارک میلی درباره اقدامات موجود پیشگیرانه برای جلوگیری از اینکه یک رئیس جمهوری بیثبات درگیری نظامی آغاز کند و یا به رمزهای پرتاب سلاحهای هستهای دست یابد، صحبت کردم.»
سخنگوی میلی، سرهنگ دیو باتلر، در بیانیه کوتاهی این تماس تلفنی را تایید کرد و گفت که ژنرال میلی به پرسشهای پلوسی «در مورد روند اقتدار فرماندهی هستهای» پاسخ داده است.
زمان برای استیضاح کم است؟
قرار بوده که جلسات مجلس نمایندگان تا زمان مراسم تحلیف رییس جمهوری منتخب، جو بایدن، تعطیل باشد اما با نامه پلوسی، استیضاح در دستور کار قرار گرفته است و ممکن است که اول هفته آینده به رای گذاشته شود.
شامگاه جمعه، انبیسی نیوز گفت که یادداشتی با امضای میچ مک کانال – رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا – به دست این رسانه رسیده که عنوانش «جدول زمانبندی بالقوه استیضاح» است.
به گفته این رسانه آمریکایی این یادداشت را میچ مک کانال به باقی سناتورها فرستاده و یادداشت بیشتر در مورد «خلاصه رویه استیضاح» در این مدت کوتاه پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ است. مشکل زمان است – اینکه شاید زمان کافی برای رسیدگی به چنین استیضاحی ممکن نباشد.
اما از نظر قانونی ترامپ میتواند حتی پس از پایان دوره ریاست جمهوریاش در مجلس سنا محاکمه و استیضاح شود – حداقل این خوانشی از قانون است که دموکراتها مطرح کردهاند.
این نامه لزوما حمایت جمهوریخواهان از برنامه استیضاح نیست اما در آن یک جدول زمانبندی آمده که اشاره میکند که بدون توافق همه سناتورها برای بازگشت به مجلس سنا در دوران تعطیلات ۱۰ روز آینده، زودترین زمان ممکن که مجلس سنا میتواند موضوع استیضاح را بررسی کند، ۱۹ ژانویه است – یعنی یک روز قبل از مراسم تحلیف جو بایدن.
اگر سنا موضوع استیضاح را در این دوره فعلی سنا بررسی نکند، استیضاح ترامپ میتواند به دوره بعدی برود که مجلس سنا در کنترل دموکراتها خواهد بود.
فشار سیاسی به ترامپ تاکنون بیشتر از جانب سیاستمداران حزب دموکرات بوده، اما از یک روز پس از یورش به کنگره، سناتورهای جمهوریخواه هم در انتقاد صدا بلند کردند. از جمله سناتور ایالت آلاسکا، لیزا مورکوفسکی که از ترامپ استعفا خواست.
در همین زمینه:
شاید برخی از خود بپرسندچطور مردم آمریکا چهارسال پیش به چنین فردی (ترامپ) رای دادند !؟
پاسخ روشن است آدلف هیتلر، ولادیمیر پوتین، رجب طیب اردوغان و… هم با رای مستقیم مردم پله های ترقی را طی کردند! اما نکته بسیار مهم این است که نهاد و ریشه دموکراسی باید آنقدر قوی باشد که بتواند جاه طلب ترین اشخاص را هم رسوا و سپس دفع کند.
نقش رسانه ها و همینطور احزاب بسیار مهم است. ترامپ اگر در کشورهای دیگری همچون شیلی، مصر و یا روسیه بود تقدیس می شد و همه عمر رییس جمهور باقی می ماند اما در آمریکا به خاطر قدرت رسانه ها و حزب رقیب چنین مجالی را نیافت. فیلسوف حکیم اُرُد بزرگ می گوید : «دموکراسی بدون داشتن رسانه ها و احزاب آزاد بی معناست».
باید نگاهی دوباره به وضعیت احزاب و رسانه های کشورهای مختلف داشت در هر کشوری که این دو نهاد (احزاب و رسانه ها) آزادانه تر فعالیت می کنند تقریبا دوران ریاست جمهوری ها کوتاهتر و مردم دارای نشاط اجتماعی بیشتری هستند .
داریوش اخلاقی / 10 January 2021