حسن روحانی در اظهارنظر تازه‌ای درباره جنگ قره‌باغ، ارمنستان را «اشغالگر» نامید و گفت «آزادی سرزمین آذربایجان» تأثیر مثبتی بر اقتصاد ایران می‌گذارد.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران – نشست خبری دوشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۹ – عکس از احمد معینی جم، خبرگزاری ایرنا

در جریان جنگ ۴۵ روزه قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کردند جانبدارانه برخورد نکنند و یا به‌شکل تلویحی و غیرآشکار از آذربایجان دفاع کنند. آن‌ها حتی افرادی را که در شهرهای آذربایجان شرقی و غربی به طرفداری از باکو دست به تظاهرات زده بودند بازداشت می‌کردند، اما با پایان یافتن جنگ حمایت آن‌ها از آذربایجان آشکارتر و بیشتر می‌شود.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران چهارشنبه ۳ دی در نشست هیئت دولت در این‌باره گفت:

«الحمدلله جنگ قره‌باغ منتهی شد به این‌که مرزهای ما که در اختیار اشغالگران بود، آزاد شد و در اختیار کشور همسایه ما آذربایجان قرار گرفت و این آزادی سرزمین آذربایجان برای تحرکات اقتصادی ما بسیار مؤثر بود.»

پیش از این نیز در سفر آذرماه جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان به ایران، برخی از مقام‌های مسئول حکومت ایران، از جمله محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی از «بازگشت سرزمین‌های اشغالی به سرزمین اصلی خود» ابراز خرسندی کرده بودند.

جنگ قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان از ۲۷ سپتامبر / ۶ مهر تا ۱۰ نوامبر / ۲۰ آبان به‌درازا کشید و آذربایجان هفت منطقه اشغالی را از ارامنه بازپس گرفت. با توافق سه‌جانیه آذربایجان، ارمنستان و روسیه قرار شد منطقه قره‌باغ به‌مدت پنج سال زیر نظارت نیروهای حافظ صلح روسیه قرار بگیرد.

حسن روحانی در ادامه سخنان خود افزود:

«اولین اثر آزادی سرزمین آذربایجان این بود که ما در زمینه سد خداآفرین به توافقات نهایی رسیدیم که از برق و آب آن استفاده خواهیم کرد و این سد می‌تواند ۱۲۰ هزار هکتار از اراضی ما را تأمین کند.»

رضا اردکانیان، وزیر نیرو نیز در حاشیه جلسه هیئت دولت درباره این سد گفت:

«سد خداآفرین بر روی رودخانه مرزی ارس است که سد مهمی است و حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب را در طول سال تنظیم می‌کند و اراضی قابل توجهی در پایین دست این سد مشروب می‌شوند که قبل از احداث سد حدود ۷۵ هزار هکتار بوده و الان که سد احداث شده حدود ۴۲ هزار هکتار دیگر نیز مشروب خواهند شد یعنی جمعاً حدود ۱۲۰ هزار هکتار در پایین دست سد خداآفرین مشروب خواهند شد.»

به‌گفته وزیر نیرو افزون بر آبیاری اراضی، دو واحد نیروگاه برق آبی نیز به ظرفیت ۲۸۰ مگاوات می‌توانند برق تولید کنند که در همین راستا پروژه احداث نیروگاه‌ها در دستور کار است.

چهار سال پیش موافقت‌نامه ایران و جمهوری آذربایجان برای تکمیل سد خداآفرین و بهره‌برداری از آن به امضا رسید و در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.

صدیف بدری، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز روز چهارشنبه از آمادگی شرکت‌های فنی و مهندسی ایرانی برای بازسازی قره‌باغ خبر داد. او گفت:

«قره‌باغ به فرموده مقام رهبری خاک اسلام است و برای حمایت همه‌جانبه از آن آماده حمایت و مشارکت هستیم. ما دارای اشتراک مذهبی، فرهنگی و زبانی بیشتری با جمهوری آذربایجان هستیم و علاوه بر این‌که در حل مناقشه قره‌باغ موضع ایران مشخص بود در حال حاضر هم موضع ما در بازسازی مناطق آزاد شده حمایت و پشتیبانی است.»

به‌گفته بدری با بهره‌برداری از راه‌آهن می‌توان حمل و نقل تجاری به کشور آذربایجان را از طریق پارس‌آباد و مغان مدنظر قرار داد زیرا با توسعه حمل و نقل ریلی می‌توان مراودات اقتصادی دو طرف را توسعه داد.

در دیدار آذرماهِ حسن روحانی با وزیر خارجه آذربایجان نیز به اهمیت گسترش روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور اشاره شد. همچنین بر لزوم تسریع در ساخت راه‌آهن رشت-آستارا، بخشی از کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال به جنوب و یک پروژه اقتصادی بین‌المللی بین کشورهای همسایه، تأکید شد.

این در حالی است که جمهوری اسلامی از سال ۱۹۹۲ شریک بزرگ ارمنستان بوده است. این همکاری به‌ویژه در زمینه انرژی مشهود است. تهران به ایروان گاز و ارمنستان برق تولیدشده در نیروگاه متسامور را به ایران صادر می‌کند.

بیشتر بخوانید: