۳۰ سازمان و نهاد حقوق بشری با انتشار بیانیه‌ای از دولت آمریکا و جمهوری اسلامی ایران خواستند دسترسی ایرانیان به واکسن ضد کرونا را فراهم کنند. این سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری یادآوری کردند که این حق شهروندان ایرانی است که از واکسن موثر و قابل تهیه برای همگان برخوردار باشند.   

واکسن ضد کرونا برای حدود ۲۰ درصد از جمعیت ایران کفایت می کرد اما منابع ارزی ایران آزاد نشد. (عکس: همشهری)

برای توزیع عادلانه واکسن ضد کرونا در جهان ۱۵۰ کشور از جمله ایران توافق‌نامه‌ای با اتحادیه بین‌المللی واکسن موسوم به «کواکس» امضاء کرده‌اند. هدف از این توافق‌نامه این است که تا پایان سال آینده دو میلیارد دوز واکسن ضد کرونا به طور عادلانه در اختیار کشورهای عضو کواکس قرار گیرد.

سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت پیش از این اعلام کرده بود که ایران با پرداخت ۵۲ میلیون دلار، واکسن ضد کرونا در کواکس را که برای واکسیناسیون ۱۰ میلیون نفر از جمعیت ایران کفایت می‌کند پیش‌خرید کرده است. اما عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران اعلام کرد که ایران موفق به پرداخت پیش‌خرید واکسن به کواکس از محل ذخایر ارزی مسدود‌شده‌اش در کره جنوبی نشده است. کره جنوبی هم بر اساس گزارش رویترز این موضوع را تایید کرده است.

۳۰ سازمان و نهاد حقوق بشری از جمله بنیاد عبدالرحمن برومند، عرصه سوم، سازمان آرتیکل ۱۹، مرکز حقوق بشر ایران و دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه مشترکی از ایالات متحده آمریکا خواستند به بانک‌ها این اطمینان را بدهد که چنانچه با ایران برای تهیه واکسن مبادلات بانکی انجام دهند، تحت تحریم‌های وزارت خزانه‌‌داری قرار نمی‌گیرند.

این سازمان‌ها و نهادها از جمهوری اسلامی ایران نیز به تاکید خواستند که منابع مالی لازم برای مقابله موثر با همه‌گیری ویروس کرونا را فراهم و واکسن ضد کرونا را تهیه و به طور عادلانه‌ و شفافی در بین لایه‌های مختلف مردم توزیع کند.

این سازما‌ن‌ها و نهادهای حقوق بشری یادآوری کرده‌اند که وزارت خزانه‌داری آمریکا، ایران را برای تهیه دارو و غذا تحت تحریم قرار نداده اما بانک‌ها از واهمه قرار گرفتن در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا از انجام مبادلات ارزی با ایران خودداری می‌کنند. سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری یاد شده پیشنهاد داده‌اند که کانال مالی سوییس «شتا» که بهمن ماه ۹۸ برای ارسال «دارو و محصولات غذایی» به ایران آغاز به کار کرد، برای خرید واکسن شارژ ارزی شود.

طی روزهای گذشته، فعالان شبکه‌های اجتماعی هم با استفاده از هشتگ «واکسن بخرید» از مسئولان کشور درخواست کرده‌اند که هرچه سریع‌تر برای واکسن خارجی اقدام کنند.

FATF همچنان بزرگ‌ترین مانع

علاوه بر محدودیت‌های مالی و بانکی ناشی از تحریم‌ها و نیز عدم ‌عضویت ایران در گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، مانع از نقل و انتقال پول برای خرید واکسن شده است.

علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی روز گذشته با انتشار پیامی در توییتر نوشته بود به سبب آنکه ایران در فهرست سیاه FAFT  قرار دارد سهمیه واکسن ضد کرونایش باطل شده است:

«به خاطر این که در لیست سیاه اف‌ای تی اف قرار داریم نتوانستیم پنجاه میلیون دلار مبلغ سهمیه ایران از واکسن کرونای سازمان جهانی بهداشت برای هشت میلیون ایرانی را منتقل کنیم و سهمیه ایران باطل شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام باید پاسخگو باشد.»

علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز روز گذشته با صراحت اعلام کرد:

«به‌طور کلی نپیوستن به FATF و در لیست سیاه قرارگرفتن آثار خود را بر تراکنش‌های مالی و تامین مالی نشان داده است و حتی در مواقعی هم که تحریم مانع نمی‌شود متأسفانه FATF این بهانه را ایجاد می‌کند.»

در این میان عده‌ای هم هستند که واکسن خارجی را غیرقابل اعتماد می‌دانند و می‌گویند  باید منتظر تولید واکسن داخلی ماند و از خروج ارز برای خرید واکسن خارجی جلوگیری کرد.

مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند به خاطر دشواری حمل و نقل واکسن ضد کرونای فایزر که می‌بایست در دمای منهای ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود از خرید واکسن صرف‌نظر کرده‌اند.

از آغاز همه‌گیری ویروس کرونا در ایران تاکنون بیش از یک میلیون و ۱۷۰ هزار نفر به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند که از این تعداد بیش از ۵۴ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.

بیشتر بخوانید: