شیوع کرونا و رکود اقتصادی، بیکاری گسترده‌ای را به کارگران ساختمانی تحمیل کرده و نبود بیمه بیکاری و کمک‌های دولتی، حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار کارگر ساختمانی و خانواده‌های آن‌ها را به گرداب بیکاری، فقر، گرسنگی و بیماری رانده است.
به گفته‌ی رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی استان همدان، «دولت نه تنها کمکی به کارگران ساختمانی، چه به شکل نقدی و چه به شکل کالایی نکرده است، بلکه همین کارگران مشمول بیمه بیکاری یا غرامت ایام بیماری هم نمی‌شوند؛ یعنی اگر یک کارگر بیمار شود و یک‌ماه در خانه بیافتد، هیچ غرامتی به او تعلق نمی‌گیرد».
شرایط غیر قابل تحمل، فشارهای روانی را بر کارگران افزایش داده است. حدود دو هفته پیش یک کارگر ساختمانی که قادر به تامین هزینه درمان مادر و همسر بیمارش نبود، مقابل انجمن کارگران ساختمانی کرمانشاه خودسوزی کرد و ساعاتی بعد در بیمارستان جان باخت. مسئولان انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی می‌گویند شرایط سخت‌تری در انتظار کارگران ساختمانی است.
رحیم جاویدان رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی استان همدان می‌گوید هم‌اکنون تقریبا تمام کارگران ساختمانی بیکارند.
گسترش بی‌سابقه بیکاری کارگران ساختمانی
کارگران ساختمانی موقعیت شغلی ضعیف‌تری از کارگران سایر رشته‌ها دارند. حوادث کار در این رشته بسیار بالاست و حدود ۴۰ درصد حولدث کار منجر به مرگ در بخش ساختمان روی می‌دهد.
فصل زمستان به طور معمول فصل بیکاری کارگران ساختمانی است و اغلب آن‌ها که بیمه نیستند در این ماه‌ها درآمدی ندارند. از زمستان سال گذشته وضعیت کارگران بدتر شد و همه‌گیری کرونا بیکاری گسترده این کارگران را سبب شد. بخش ساختمان در رکود به سر می‌برد. درآمد مردم در نتیجه‌ی بحران اقتصادی کاهش یافته و آن‌ها تعمیرات و ساخت‌و سازهای خود را به تعویق انداخته‌اند. افرادی هم که توان مالی پرداخت هزینه‌ی تعمیرات را دارند از ابتلا به کرونا می‌ترسند. تنها در استان تهران، بیش از ۱۵۰ هزار کارگر ساختمانی بیکار شده‌اند و توان تامین معیشت خود را ندارند.
اکبر شوکت، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی می‌گوید:
«در حال حاضر مشاغل ساختمانی تقریباً به تعطیلی کامل درآمده و این در حالیست که کارگر ساختمانی یک روز سر کار نرود برای روز بعد، پول ندارد… وعده‌ها در حد حرف باقی مانده است و تاکنون هیچ گونه تسهیلاتی به کارگران ساختمانی داده نشده است… هر روز دفاتر انجمن صنفی ما در سراسر کشور شاهد مراجعه کارگران هستند. کارگرانی که با عزت زندگی می‌کنند و حال چند ماه است که حقوقی دریافت نکرده‌اند. کارگران ساختمانی زمستان و ایام سرد سال شغل‌شان ریزش می‌کند و حال ایام کرونایی موجب شده، این اوضاع بدتر شود».
بیمه بیکاری
گرچه طبق قانون کار، بیمه کارگران ساختمانی مانند بیمه سایر کارگران اجباری است، اما به دلیل آنچه کمبود منابع مالی خوانده می‌شود دولت و سازمان تأمین اجتماعی، هر سال تعدادی سهمیه برای کارگران ساختمانی هر استان در نظر می‌گیرند و سایر کارگران ساختمانی را از شمول بیمه خارج می‌کنند.
کارگران ساختمانی در صورتی بیمه می‌شوند که پروانه مهارت داشته باشند، قرارداد کار داشته باشند و حق بیمه بپردازند و نظام سهیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی ظرفیت خالی برای بیمه‌کردن آن‌ها را داشته باشد. اعتراض کارگران به این وضعیت سبب تصویب قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران در سال ۱۳۹۱ در مجلس شد اما سازمان تامین اجتماعی این مصوبه را اجرا نمی‌کند.
معیشت بخش عمده کارگران ساختمانی از شیوع کرونا آسیب دیده اما این کارگران مشمول حمایت‌هایی مانند دریافت مستمری بیکاری نشدند. وعده‌ی پرداخت وام دو میلیون تومانی به کارگران ساختمانی آسیب دیده از کرونا نیز به گفته‌ی فعالان کارگری این صنف پرداخت نشده است.
دولت هیچ اقدامی برای حمایت از کارگران ساختمانی در ایام بیکاری و شرایط کرونایی انجام نداده، و سازمان تامین اجتماعی به جای حمایت از کارگران ساختمانی، باری هم بر دوش آنان گذاشته و مهلت تمدید قراداد بیمه کارگرانی که به نان شب محتاجند را، از شش ماه به سه ماه کاهش داده است. یک مسئول انجمن‌های صنفی ساختمانی می‌گوید از بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام درخواست کمک به شکل نقدی یا کالایی به کارگران ساختمانی کرده‌ایم اما این دو نهاد اقدامی نکرده‌اند.
محمد باقری از انجمن صنفی کارگران ساختمانی خواستار آن است که دولت به کارگران در قالب پرداخت وام بلاعوض و اختصاص بسته‌ی کالا کمک کند و سازمان تامین اجتماعی نیز تمدید دفترچه کارگران را با سرعت انجام دهد.
خودسوزی کارگر ساختمانی در اثر فشارهای روانی
خودسوزی منجر به مرگ یک کارگر ساختمانی نشان می‌دهد کارگران دیگر تحمل فشارهای اقتصادی و روانی را ندرند.
یک کارگر ۴۵ ساله ساختمانی که هویت او اعلام نشده است در اثر مشکلات معیشتی، عدم برقراری بیمه و ناتوانی در پرداخت هزینه‌های درمان مادرش سه شنبه ۲۷ آذر در چهار راه رشیدی و در مقابل انجمن کارگران ساختمانی کرمانشاه خودسوزی کرد و ساعاتی بعد در بیمارستان فوت کرد. ویدئویی از حادثه در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است. این کارگر برای تمدید بیمه خود مراجعه کرده بود اما تقاضای از سوی وزارت کار رد شده بود.
رویداد۲۴ پس از مرگ این کارگر نوشت:
«همسر و مادر این فرد دارای بیماری سرطان هستند. بخش اعظمی از هزینه‌های سنگین درمانی این دو که ماهانه بالغ بر دوازده میلیون تومان می‌شده طی ماه‌های گذشته از طریق بیمه جبران شده است تا اینکه به یکباره بیمه خدمات به این دو زن سرطانی را قطع کرده و پیگیری این مرد جهت رفع مشکلات هم به نتیجه‌ای نمی‌رسد».
در همین زمینه: