کشمکش بر سر آب زاینده‌رود کشاورزان شرق اصفهان را بیکار و فقیر کرده است. شرکت‌های فولادی از پرداخت خسارت کشاورزان طفره می‌روند، حمایت‌های دولت اندک است و کشاورزان برای امرارمعاش به فروش زمین‌ها روی آورده‌اند.

  • گردهمایی کشاورزان شرق اصفهان در اعتراض به تامین نشدن حق‌آبه

دوشنبه دوم آذر حدود ۶۰۰ کشاورز در خوراسگان در اعتراض به تامین نشدن حق‌آبه و پرداخت نشدن مطالباتشان در خیابان تجمع کردند. پیش از این در مهر و آبان نیز کشاورزان شرق اصفهان به خیابان بازگشته بودند. خواسته آنان تامین شدن حق‌آبه از زاینده‌رود و پرداخت خسارتی است که دولت و شرکت‌های فولادی تعهد کرده بودند به کشاورزان بپردازند.

دولت سال‌های گذشته پس از شدت گرفتن اعتراض کشاورزان وعده کرد بخشی از خسارت وارده شده به آنان تحت عنوان «حق نکشت» از محل صندوق خسارات کشاورزی تامین شود. در همین راستا شرکت‌های فولادی مستقر در یزد و اصفهان به پرداخت ۴۵۰ میلیارد تومان به کشاورزان موظف شدند. اما آنطور که محمود کریمی که در سانه‌های داخلی ایران «نماینده کشاورزان و شورای میراب» معرفی می‌شود، گفته «تا امروز این وعده محقق نشده است». دو سال پیش رسانه‌های خبری ایران از پرداخت تنها ۵۰۰ هزار تومان به کشاورزان در برابر ۱۵ ماه کشت نکردن خبر دادند.

کشاورزان به زمین و اسباب‌فروشی روی آوردند

تامین نشدن حق‌آبه و پرداخت نکردن حق نکشت کشاورزان در یک دهه گذشته سفره آنان را کوچک و کوچک‌تر کرده است. آنگونه که برخی از آنان به کوچ اجباری و فروش زمین‌های کشاورزی روی آورده‌اند. اسفندیار امینی، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان ۱۹ آبان در تجمع کشاورزان شرق از اجبار آنها به فروش زمین‌هایشان خبر داد.

فروش زمین کشاورزان اصفهانی در تابستان امسال هم خبرساز شد. رسانه‌های داخلی ایران از «جولان زمین‌خواران» و «تغییر کاربری غیرقانونی اراضی مرغوب کشاورزی و زراعی شرق اصفهان به باغات و ویلاهای تفریحی» خبر دادند.

  • زمین‌های کشاورزی در شرق اصفهان به مکانی برای ساخت و ساز ویلا تبدیل شده است.

تیرماه امسال مهدی طغیانی، نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی در «تذکر شفاهی» خواستار جلوگیری از تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی این منطقه شد. پیش از آن نیز اعضای شورای اسلامی دو روستا در شرق اصفهان در اعتراض به «زمین‌خواری» و «تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی» دست‌جمعی استعفاء کردند.

خبرگزاری تسنیم مرداد امسال به نقل از معاون حفظ اراضی و یکپارچگی جهاد کشاورزی اصفهان گزارش کرد قیمت زمین‌های کشاورزی در استان تا پنج برابر افزایش یافته است. مقام‌های قضایی در این استان نیز گفتند حدود دو هزار پرونده تغییر کاربری قانونی در استان به ثبت رسیده است.

بخوانید:
کشاورزان اصفهانی به دلیل بیکاری مهاجرت می‌کنند

مسئولان دولتی گفته‌اند که با تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی مقابله خواهند کرد. کشاورزان اما به گفته امینی برای تامین معیشت و هزینه‌های زندگی به فروش زمین و اسباب‌شان روی آورده‌اند.

امیرحسین بانکی‌پور، نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی مرداد امسال از «ورود کشاورزان به فقر» خبر داده و گفته بود: «کشاورزان در شرق استان اصفهان دچار بحران‌های شدید معیشتی شده‌اند».

آبان ۱۳۹۷ عضو هیئت رئیسه شورای عالی استان اصفهان گفته بود: «با ممنوعیت کشاورزی، بسیاری از ساکنان شهرستان قهدریجان بیکار شده و هیچ منبع درآمد دیگری ندارند، و آن‌چنان دچار فقر و محرومیت شده‌اند که تحت پوشش نهادهای حمایت حداقلی‌ همچون کمیته امداد قرار گرفته‌اند».

دولت به مصوبات خود پایبند نیست

کشاورزان که روز به روز فقیرتر می‌شوند و برای امرارمعاش قید زمین و خانه‌هایشان را می‌زنند تا به شهرهای اطراف کوچ کنند، از آبان امسال باردیگر به خیابان برگشته‌اند تا به گفته حسین محمدرضایی، رئیس صنف کشاورزان «به اجراء نشدن مصوبه شورای عالی آب» اعتراض کنند.

به گفته او شورای عالی آب در دهمین جلسه تصویب کرد تا زمان تعیین تکلیف زاینده‌رود هیچ برداشتی از رودخانه انجام نشود. این مصوبه اما نادیده انگاشته شده و طرح انتقال آب به بروجن پس از این مصوبه اجرایی شده است.

انتقال آب زاینده‌رود به بروجن مصوبه دولت احمدی‌نژاد در سال ۱۳۹۰ است که در سال ۱۳۹۳ برای بار دوم و این‌بار در دولت حسن روحانی تصویب و تائید شد. این مصوبه به گفته محمدرضایی خلاف مصوبه ۹ ماده‌ای طرح احیاء زاینده‌رود است. در بند چهارم این مصوبه هرگونه بارگذاری جدید بر زاینده‌رود تا پیش از تعیین تکلیف در این حوضه ممنوع اعلام شده است.

تاریخ این مصوبه سوم فروردین ۱۳۹۲ است اما دولت یک‌سال انتقال آب از زاینده‌رود به بروجن را تصویب کرد. حسن روحانی نیز در سفر به چهارمحال و بختیاری وعده کرد انتقال آب به بروجن سال ۱۳۹۵ عملیاتی شود.

پروژه انتقال آب به بروجن تا به حال دو مرتبه به دلیل تخریب منطقه آب‌گیر از سوی کشاورزان اصفهانی متوقف و به تاخیر افتاده است.  مشکل اما به گفته محمدرضایی نه آب آشامیدنی برای منطقه بن و بروجن در استان چهارمحال و بختیاری که عدم رعایت حق‌آبه کشاورزان است.

بیشتر بخوانید:

راهپیمایی کشاورزان شرق اصفهان با خواست احیای حق‌آبه