شمار بیماران کرونا در ایران روز به روز افزایش می‌یابد. بیمارستان‌های دولتی ظرفیت پذیرش بیشتر ندارند و در برخی مناطق که تعداد بیماران بیشتر است، انتظار برای یافتن تخت خالی طولانی‌تر می‌شود. این انتظار برای آنان که حداقل درآمدشان را از دست داده‌اند و بدون برخورداری از حمایت‌های دولتی باید از «جبیب» هزینه درمان را بپردازند، گران تمام می‌شود. بیمارستان‌های خصوصی برای پذیرش بیماران «ودیعه» درخواست می‌کنند. بیمارانی که پول پیش‌پرداخت ندارند هم سرگردان منتظر مرگ می‌مانند.
روزنامه دولتی ایران شنبه ۲۴ آبان به نقل از یک کارگر که نتیجه آزمایش خودش و همسرش مثبت بود، نوشت: بیمه طرف قرارداد با شرکت تنها هزینه آزمایش‌هایی که جوابش مثبت باشد را پرداخت می‌کند. او روایت کرده که خودش و همسرش هر دو یک‌بار با وجود داشتن نشانه‌های بیماری آزمایش نداده‌اند چون «برای زندگی ما همان مبلغ تست هم عددی است که ناچاریم روی آن حساب کنیم».
یک کارمند یک شرکت خصوصی هم که به کرونا مبتلا شده گفته است: شرکت ما که اصلاً هزینه آزمایش را تقبل نمی‌کند و اگر کسی علائم دارد، باید خودش به هزینه خودش آزمایش بدهد و اگر مثبت شد، از مرخصی استحقاقی‌اش استفاده کند و در خانه دورکاری کند.
او برای بازگشت به کار هم باید دوباره آزمایش می‌داد و در صورت منفی بودن می‌توانست به کار بازگردد. تنها دو مرتبه آزمایش خودش و یک مرتبه همسرش که او نیز به کرونا مبتلا شده یک میلیون و ۵۰ هزار تومان هزینه داشته است. رقمی بیشتر از یک چهارم دستمزدی که در ماه دریافت می‌کند.
آزمایش کرونا به حساب مزدبگیر
وزارت بهداشت و درمان اعلام کرده هزینه آزمایش و درمان افراد تحت پوشش بیمه سلامت را پرداخت می‌کند. مهدی رضایی، معاون بیمه خدمات سلامت اما ۲۹ مهر میانگین هزینه بستری شدن بیماران کرونا را ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان آن در تعهدات بیمه است. بر اساس گفته‌های او اگر فردی به کرونا مبتلا و در بیمارستان بستری شود حداقل باید یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان از جیب پرداخت کند.
رضایی تعرفه آزمایش کرونا در مراکز دولتی را ۲۵۰ هزار و در مراکز خصوصی ۵۸۰ هزار تومان اعلام کرده است اما خبرگزاری‌های داخلی ایران هزینه تست کرونا در مراکز غیردولتی را تا یک میلیون تومان هم گزارش کرده‌اند. تعرفه آزمایش در مراکز ۱۶ ساعته هم به گفته رئیس گروه پاراکلینیک دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سلامت ۲۳۱ هزار تومان است که ۶۹ هزار تومان آن را بیمه شده و ۱۶۱ هزار تومان را شرکت بیمه پرداخت می‌کند.
یک زن ۶۵ ساله که بیماری زمینه‌ای دیابت هم دارد در این باره می‌گوید: هفته گذشته نشانه‌های بیماری داشت و چند تن از بستگانش نتیجه آزمایش‌شان مثبت بود، برای انجام آزمایش به یکی از مراکز ۱۶ ساعته مراجعه کرد اما آنقدر شلوغ بود و باید منتظر می‌ماند که ترجیح داد به خانه بازگردد. او در نهایت به آزمایش در منزل با تعرفه خصوصی تن داد و برای یک آزمایش پی‌‌سی‌ـآر ۵۷۰ هزار تومان نقد پرداخت کرد.
بستری شدن به شرط ودیعه ۵۰ میلیون تومانی
ظرفیت بیمارستان‌های دولتی تکمیل است. در برخی شهرها بیماران سرگردان از بیمارستانی به بیمارستان دیگر فرستاده می‌شوند. در یزد که بالاترین سرانه تخت بیمارستانی را دارد، معاون درمانی دانشگاه علوم پزشکی «شهید صدوقی» وضعیت را بحرانی توصیف کرد و گفت: پذیرش بیماران غیراورژانسی در سراسر استان لغو شده است. مهر ماه که هنوز شمار بیماران روزانه به رقم کنونی نرسیده بود، مسعود مردانی، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا گفته بود برای یک بیمار که می‌خواهم در بیمارستان بستری کنم به ۷ تا ۸ بیمارستان زنگ می‌زنم و با اینکه خیلی هم تحویل می‌گیرند می‌گویند جای خالی نداریم.
وقتی بیمارستان‌های دولتی ظرفیت ندارند، بیماران بدحال ناچارند برای زنده ماندن و بازیابی سلامت هزینه گزاف بیمارستان‌های خصوصی را بپذیرند.
هزینه بستری در بیمارستان‌های دولتی حدود ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان اعلام شده است. پرداخت از جیب بیمار هم در صورتی که در بخش ویژه بستری شود حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و اگر به مراقب‌های ویژه نیاز نداشته باشد رقمی از ۱۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار تومان.
مدیر یک شرکت بیمه‌ای که نامش فاش نشد اما به سایت خبری «تجارت‌نیوز» گفت:
مدارک پزشکی از بیمارستان‌های دولتی مانند مسیح دانشوری، لبافی‌نژاد، رسول اکرم، امام خمینی و … وجود دارد که نشان می‌دهد «گاهی هزینه درمان در آنها بین ۱۷ تا ۲۵ میلیون تومان است».
در بخش خصوصی هزینه درمان نجومی است؛ میانگین هزینه درمان حدود ۳۵ میلیون تومان. حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس چندی قبل از فاکتورهای ۵۴ میلیونی، ۲۰ میلیونی و ۱۵ میلیونی بیمارانی که در بیمارستان‌های خصوصی بستری شده بودند، پرده برداشت.
روزنامه همشهری یکشنبه ۲۵ آبان نوشت:
یک بیمارستان خصوصی در غرب تهران برای پذیرش یک بیمار ۷۴ ساله مبتلا به کرونا ۵۰ میلیون تومان پیش‌پرداخت درخواست کرده است. این بیمارستان تخت خالی نداشت و فرد بیمار « یک هفته بعد به‌دلیل اقدامات دیرهنگام درمانی و پیدا نشدن دارو، در یک بیمارستان دولتی درگذشت.»
یک بیمار دیگر به نام «کریمی» هم روایت کرده که صندوق‌دار یک بیمارستان خصوصی در تهران شرط پذیرش او در بخش آی‌سی‌یو را پرداخت ۱۵ میلیون تومان ودیعه اعلام کرده است. او گفته که چاره‌ای جز بستری در این بیمارستان نداشتند. هیچ‌جا تخت خالی نبود. برای ۵شب بستری در بخش آی‌سی‌یو، ۳۵میلیون تومان به مبلغ اولیه اضافه کردند.
سایت خبری «تجارت‌نیوز» به نقل از مدیر بیمه درمان یک شرکت بیمه حداقل هزینه درمان در بیمارستان‌های خصوصی را ۳۰ میلیون تومان گزارش کرد و نوشت:
اگر شدت بیماری کم باشد و بیمار فقط یک هفته در بیمارستان خصوصی بستری شود، هزینه درمان ۳۰ میلیون تا ۴۰ میلیون تومان است. اما اگر بیماری شدید و بیمار نیازمند بستری در بخش مراقبت‌های ویژه باشد، هزینه ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلیون تومان می‌شود.
او که نامش فاش نشده گفته است: مدارک درمانی وجود دارد که نشان می‌دهد هزینه ۲۰ روز بستری در یک بیمارستان خصوصی۱۵۰میلیون تومان شده است. نام این بیمارستان هم فاش نشده است.
بیماران در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی باید هزینه لوازم مورد استفاده کادر درمان را هم پرداخت کنند. به گفته مدیر یک شرکت بیمه روزانه مبلغ ۱۵۰۰ تومان برای لوازم حفاظتی در فاکتور بیمار شارژ می‌شود. شاید در نگاه اول هزینه بالایی نباشد، اما اعداد دیگری هم به آن اضافه می‌شود و ناگهان به ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان هزینه بی‌دلیل در روز می‌رسد و در یک دوره بستری ۱۰ تا ۲۰ روزه رقم آن قابل توجه می‌شود. این هزینه گاهی ۵۰۰ هزار تومان است و گاهی ۶ میلیون تومان.
فقر کشنده‌تر از کرونا
ابتلا به کرونا برای آنان که اگر یک روز بیکار بمانند زخم‌های زندگی‌شان بیشتر می‌شود، برابر است با فرو رفتن بیشتر در فقر و تنگدستی. اگر کرونا بگیرند، هم کارشان را از دست می‌دهند و هم باید هزینه میلیونی درمان را – حتی در صورت برخودار بودن از بیمه- بپردازند.
تا پیش از اینکه کرونا همه‌گیر شود هم مراجعه اقشار کم‌درآمد به پزشک کاهش یافته بود. در سال ۹۸ معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت از کاهش ۳۰ درصدی مراجعه مردم به پزشک خبر داده و گفته بود:
نرخ خدمات به گونه‌ای شده که هزینه درمان نسبت به درآمد خانوارها چشمگیر است. مردم برای مشکلات عادی به پزشک مراجعه نمی‌کنند نه به این خاطر که پوشش بیمه‌ای وجود ندارد، زیرا همه چیز گران‌تر شده است. اگر کسی با ۷۰۰ هزار تومان امورات خود را می‌گذراند، امروز باید آن را صرف خورد و خوراک خود کند، حتی برخی پوشاک خود را نمی‌توانند تأمین کنند.
براساس اعلام مرکز آمار ۱۴ درصد از هزینه کالاهای غیرخوراکی خانوار در سال ۱۳۹۸ برای کالاهای بهداشتی و سلامت بوده است. این گروه ۱۰ درصد از مجموعه هزینه خانوار را تشکیل می‌دهد و پس از مسکن و انرژی بالاترین سهم در سبد هزینه کالاهای غیرخوراکی را دارد.
هزینه کالاهای بهداشتی و سلامت در فاصله شش ساله بیش از ۴,۲ برابر و از آغاز به کار دولت حسن روحانی تا پایان سال ۱۳۹۸ حدود ۲,۵ برابر شده است. رشد هزینه بهداشت و درمان در ۹ سال گذشته شتابان‌تر از رشد مجموع هزینه‌های خانوار بوده است.
همانطور که از جدول پیداست هزینه بهداشت و درمان به صورت متوسط سالانه ۲۰ درصد افزایش یافته و از یک میلیون و ۱۶۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۰ به ۴ میلیون و ۹۶۵ هزار تومان در سال ۱۳۹۸ رسیده است.
تابستان امسال ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت ودرمان گفت که کرونا ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان هزینه بهداشت و درمان خانوار را افزایش داده است. در مهر ماه مرکز آمار از افزایش ۶,۸ تورم کالاهای بهداشتی و سلامت در یک ماه خبر داد. تورم این گروه از آغاز سال همواره افزایشی بوده و در مقایسه با مهر ماه سال قبل ۳۱ درصد بیشتر شده است.
افزایش هزینه بهداشت و درمان همراه با سایر هزینه‌ها در شرایطی است که حمایت دولت از افرادی که شغل‌شان را از دست داده‌اند، به پرداخت بیمه بیکاری به جمعیتی کمتر از ۸۰۰ هزار نفر محدود مانده است. شمار افرادی که متاثر از کرونا شغل‌شان را از دست داده‌اند حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر گزارش شده است.
آنهایی که هنوز شغل‌شان را از دست نداده‌اند هم مثل یک «پیک موتوری» در تهران نگران‌اند و هراسان از اینکه جواب آزمایش کرونایشان مثبت شود و ناچار شوند در خانه بمانند حتی پس از بهبودی.
«این مبلغ کف هزینه درمان است»
هزینه گزاف آزمایش و درمان کرونا سبب شده برخی بیماری‌شان را پنهان کنند و به خوددرمانی روی بیاورند.
محمد جهانگیری، معاون فنی و نظارت سازمان نظام‌پزشکی کشور هم در گفت‌وگو با روزنامه همشهری مبلغ دریافتی در بیمارستان‌های خصوصی را «کف هزینه‌ها» دانسته که «براساس قیمت تمام شده‌ای است که از سوی ستاد مقابله با کرونای تهران برای بخش خصوصی و دولتی درمان و همچنین مراکز خیریه محاسبه شده است».
براساس اعلام مقام‌های دولتی حداقل هفت میلیون نفر از جمعیت ایران فاقد هر گونه پوشش بیمه هستند. مهاجران، کارگران مشاغل غیررسمی از جمله افراد بدون بیمه هستند که در روزهای کرونا اگر کار نکنند نان ندارند و اگر کار را رها نکنند، ممکن است کرونا بگیرند و جانشان را از دست بدهند.