تظاهرات ضددولتی در تایلند به خیابانها کشیده شده، در همین حال مقامهای تایلند روز پنجشنبه ۱۵ اکتبر /۲۴مهر با اعلام مقررات اضطراری در بانکوک، هرگونه تجمع پنج نفره یا بیشتر را ممنوع کردند.
هدف معترضان تایلندی در تظاهراتی که سه ماه از آغاز آن میگذرد ماها واجیرالونگکورن(پادشاه تایلند) و پرایوت چان اوچا (نخست وزیر) تایلند است، اما در مقابل سلطنت و نظام محافظهکار برای سرکوب جنبش آزادیخواهان تایلند به اقدامات جدیری روی آوردهاند.
تظاهرات چگونه شکل گرفت؟
جرقه این اعتراضات زمانی زده شد که سال گذشته دادگاه فعالیت صریحترین حزب مخالف دولت پرایوت چان اوچا را ممنوع اعلام کرد.
پرایوت چان اوچا ژنرالی است که پس از کودتای نظامی سال ۲۰۱۴ به قدرت رسید.
اعتراضات به ممنوعیت حزب مخالف پرایوت به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی و اعلام محدودیتها فروکش کرد ، اما دوباره در میانه ماه ژوئیه از سر گرفته شد. خواست اصلی تظاهرکنندگان برکناری پرایوت، تدوین قانون اساسی جدید برای تایلند و پایان دادن به آزار و اذیت فعالان و مخالفان است.
برخی از معترضان حتی از این هم فراتر رفته و خواهان ایجاد اصلاحات در نظام سلطنتی این کشور شدهاند، در تظاهراتی در سپتامبر ده ها هزار تظاهرکننده از این تقاضا حمایت کردند.
معترضان تایلندی خواهان پایان دادن به سلطنت نیستند و تنها خواهان اصلاح آن هستند، اما محافظهکاران هراسان از چنین درخواستی بشدت با آن مخالفت کرده و قانون اساسی فعلی را مورد کرامت الهی میدانند.
موضع دولت چیست؟
تا روز پنجشنبه، دولت گفته بود که تظاهرات را مادام که در چارچوب قانون باشد تحمل میکند، اما روز پنج شنبه اوضاع ناگهان تغییر کرد. دلیل این تغییر این بود که همزمان با تظاهرات هزاران نفر در برابر دفتر نخست وزیری و تقاضا برای برکناری نخست وزیر، گروهی از تظاهر کنندگان سعی کردند مانع حرکت کاروان خودروی حامل ملکه در خیابان شوند و او را هو کردند. بر اساس این مقررات جدید از روز پنج شنبه اجتماعات بیش از ۵ نفر و بیشتر ممنوع و انتشار خبری که به امنیت ملی آسیب برساند، به صورت چاپی و یا آنلاین ممنوع میشود. پلیس تایلند نیز اجازه یافته تا هرکسی در رابطه با اعتراضات را بازداشت کند. ساعاتی پس از اعلام این مقررات پلیس ضد شورش تظاهرکنندگان را از مقابل دفتر نخست وزیری بیرون کردند و دست کم سه نفر از رهبران معترضان را بازداشت کردند.
موضع پادشاهی چیست؟
کاخ سلطنتی هیچ اظهارنظری در مورد تظاهرات و خواستههای معترضان برغم درخواستهای مکرر نکرده است.
معترضان کیستند؟
اغلب معترضان دانشآموزان و جوانانی هستند که رهبر مشخصی ندارد.
«جنبش آزاد جوانان»، گروه اصلی پشت اغلب این اعتراضات در ماه ژوئیه بود، «جنبش متحد تاماسات» که یک گروه دانشجویی از دانشگاه تاماسات بانکوک است نیز از گروههای فعال در این اعتراضات و سردمدار درخواست اصلاحات در نظام سلطنتی تایلند است. گروه دیگر جنبش «دانشآموزان بد» است که نوجوانان دبیرستانی هستند و به دنبال اصلاحات در نظام آموزشی کشورند. اغلب معترضان ۲۰ و چند ساله هستند و البته آرنون نامپا ، وکیل شاخص حقوق بشر که ۳۶ سال دارد این تظاهرات را همراهی میکند.
اصلاحات نظام سلطنتی چه معنایی دارد؟
سال ۲۰۱۷ قدرت پادشاه افزایش یافت و معترضان خواهان بازگشت به وضعیت سابق هستند. فعالان دموکراسیخواه تایلند میگویند که نظام سلطنتی تایلند در حال بازگشت به گذشته و زمانی است که سلطنت قدرت مطلقه بود. به گفته آنها پادشاهی بیش از اندازه به ارتش نزدیک شده و دموکراسی به این صورت تضعیف میشود. آنها همچنین خواهان لغو قوانین «اهانت به ذات ملوکانه» هستند، آنها میخواند که شاه از کنترل ثروت سلطنتی که بالغ بر دهها میلیارد دلار میشود صرفنظر کرده و همچنین کنترل برخی واحدهای ارتش تایلند از او گرفته شود.
خواستههای دیگر معترضان
دیگر خواسته اصلی معترضان برکناری نخست وزیر پرایوت است. او سال ۲۰۱۴ و پس از کودتای نظامی قدرت را در دست گرفت. مخالفان میگویند که او با صحنه آرایی در انتخابات پس از کودتا پیروز شد.
از دیگر شکایتهای تظاهرکنندگان این است که شاه اغلب وقت خود را در اروپا میگذراند. آنها به شیوه زندگی شاه نیز اعتراض دارند.
قانون اهانت به ذات ملوکانه چیست؟
پادشاهی تایلند تحت قانون مجازات عمومی این کشور محافظت میشود. هر کسی به پادشاه، ملکه و وارث سلطنت، و یا نایب السلطنه توهین کند، تهمت بزند و یا آنها را تهدید کند مجازات ۳ تا ۱۵ سال زندان در انتظار او است.
ماه ژوئن نخست وزیر پرایوت اعلام کرد که براساس «الطاف ملوکانه» این قانون اجرایی نمی شود. کاخ سلطنتی همچنان در این مورد سکوت کرد و اظهار نظری نکرده است.
گروههای فعال میگویند مخالفان دولت- از جمله بیش از دهها رهبر اعتراضات بر اساس همین قانون بازداشت و متهم شدهاند.
دولت تایلند میگوید مخالفان را هدف نمیگیرد اما پلیس موظف به اجرای قانون است.
در همین رابطه: