تازه‌های کرونا: همه چیز درباره ماسک و البته واکسن

با گذشت بیش از ۹ ماه از زمانی که برای نخستین بار خبر شیوع ویروس کرونا در ووهان چین منتشر شد، بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، تا روز جمعه ۹ اکتبر/ ۱۸ مهر شمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در جهان از مرز ۳۶ میلیون نفر گذشت و بیماری کووید-۱۹ دستکم جان یک میلیون نفر را گرفته است.

ویروس کرونا که  به سراسر جهان (به جز قطب جنوب) رسیده هفته گذشته به کاخ سفید رسید. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بانوی نخست و ده ها نفر از مشاوران، کارمندان کاخ سفید و افراد مرتبط با آنها به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند. در آمریکا که یک پنجم مبتلایان به کووید-۱۹ را دارد، شمار رسمی مبتلایان از ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر گذشته است.

در حال حاضر آمریکا، برزیل و هند بیشترین شمار ابتلا به ویروس کرونا را گزارش کرده‌اند. 

تازه های  واکسن 

دانشمندان و تیم‌های پژوهشی در سراسر جهان مشغول کار و تحقیق بر روی ده‌ها واکسن برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ هستند. تهیه و توزیع واکسن کاری زمان بر و دشوار است، اما دانشمندان وعده داده‌اند تا سال آینده واکسنی ایمن و موثر روانه بازار شود. در حال حاضر ۴۴ واکسن مرحله آزمایش‌های بالینی بر روی انسان را می‌گذرانند، ۹۲ واکسن در مرحله پیش بالینی به صورت فعال در حال آزمایش بر روی حیوانات هستند. پنج واکسن برای استفاده محدود تأیید شده‌اند (که دو واکسن روسی و چینی در این دسته قرار می‌گیرند) و هنوز هیچ واکسنی برای استفاده تمام‌عیار و در مقیاس تجاری و گسترده تأییدیه نگرفته است. 

خبر خوب برای سالمندان

یکی از واکسن‌های پیشتاز نتایج امیدوارکننده‌ای در سالمندان نشان داده است. افراد مسنی که این واکسن به آن‌ها تزریق شده سطح بالایی از آنتی‌بادی در برابر ویروس جدید کرونا در بدنشان تولید شده. پژوهشگران در دانشکده پزشکی دانشگاه آتلانتا اثرات واکسن مدرنا را بر روی ۴۰ نفر که بالای ۵۶ سال سن داشتند بررسی کردند. این افراد چندین نوع آنتی‌بادی ـ  که با مولکول‌های ایمنی که با عفونت و بیماری می‌جنگند-  در بدنشان تولید شد.  یک دسته از این آنتی‌بادی‌ها خنثی کننده بودند به این معنا که میکروب‌هایی را که بدن حمله می‌کردند بی اثر می کردند.  پس از دریافت دومین واحد از واکسن، سطح آنتی بادی بدن این افراد آنتی مشابه  افرادی بود که از بیماری کووید-۱۹ بهبود یافته بودند.  در این مطالعه عوارض جانبی کم یا متوسط مشاهده شد.

کواکس 

چین به طور رسمی به ابتکار جهانی واکسن برای توزیع دو میلیارد واحد از واکسن کووید ۱۹ در سراسر جهان تا پایان سال آینده پیوست.  یک سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت که چین به ابتکار کواکس پیوسته است. کواکس در حقیقت یک طرح هماهنگی میان کشورهای جهان است تا دسترسی عادلانه و سریع به واکسن کووید-۱۹ برای تمام کشورهای جهان را تسهیل کنند. ‌امریکا پیش‌تر گفته است که به دلیل دخالت سازمان جهانی بهداشت در این طرح به آن نخواهد پیوست. اکنون چین بزرگترین اقتصادی است که به این ائتلاف جهانی پیوسته است.

تست فوری

تست سریع کرونا در هلند اجازه استفاده را دریافت کرد. طی هفته‌های گذشته دانشکده پزشکی دانشگاه اوترخت و بیمارستان آمفیا درهلند در حال آزمایش دو نوع تست تشخیص سریع کرونا بودند. هوگو د یونگ، وزیر بهداشت هلند در مصاحبه‌ای گفت که انتظار می‌رود تست سریع برای مصارف شخصی در بخش های خدمات بهداشتی ، آموزشی و دیگر حرفه‌‌های ضروری استفاده شود. 

تست سریع تنها در مدت ۱۵ دقیقه نتیجه آزمایش کرونا را مشخص می‌کند و تقریبا مشابه تست حاملگی کار می‌کند.

تست‌های فعلی نمونه را برای میزان ویروس کرونای حاضر در بدن آزمایش می‌کند، اما تست فوری وجود تنها ویروس در بدن را نشان می‌دهد. به همین دلیل نتیجه آزمایش فوری فردی که سطح ویروس در بدنش پایین است احتمالا منفی خواهد بود اما در تست های معمولی که زمان بیشتری برای تشخیص لازم است جواب تست مثبت می‌شود.

نکته امیدوارکننده این است که در جریان آزمایش تست فوری توسط دانشکده پزشکی دانشگاه اوترخت و بیمارستان آمفیا نتایج مثبت همگی  دقیق و درست بودند.

کرونا واقعا چقدر کشنده است؟

بررسی ارقام نشان می‌دهد که ویروس کرونا سه برابر آنفولانزا و ذات الریه قربانی می‌گیرد. به عنوان مثال نرخ مرگ و میر بر اثر کووید-۱۹ در انگلستان و ولز بین ماه‌‌های ژانویه و اوت حدود ۴۸ هزار نفر بود،  و در همین مدت زمان  ۱۳ هزار نفر بر اثر ذات‌الریه و حدود ۴۰۰ نفر  بر اثر ابتلا به آنفولانزا درگذشتند. 

ویروس دقیقا چطور منتقل می شود؟

مرکز پیشگیری و کنترل بیماری آمریکا (سی‌دی‌سی) به تازگی رهنمودهای جدید این سازمان را در مورد ویروس کرونا و انتقال آن منتشر کرده. این راهنمای جدید نشان می‌دهد که کووید-۱۹ آسان‌‌تر از آنچه پیش از این تصور می‌شد از طریق ذرات اسپری شده در هوا از افرادی که در فاصله ای کمتر از یک متر و نیم از یکدیگر قرار دارند منتقل می‌شود. بر اساس دستورالعمل جدید سازمان افراد مبتلا به کووید-۱۹ هنگام سرفه، عطسه، آواز خواندن، حرف زدن و یا تنفس به صورت هوابرد می‌توانند ویروس را منتقل کنند. با تنفس این ذرات و سپس جمع شدن آن ها بر روی غشای مخاطی ( در داخل دهان و بینی) ابتلا به ویروس صورت می‌گیرد. 

ماسک خانگی

همزمان با اجباری شدن استفاده از ماسک در بسیاری از اماکن عمومی در سراسر جهان بخش از مطالعات دانشمندان به میزان موثر بودن ماسک بر اساس جنس و نوع پارچه ماسک در برابر بیماری کووید-۱۹  اختصاص یافته است. 

اهمیت پوشیدن ماسک در مکان‌های عمومی از آن جهت است که ویروس کرونا وقتی که فردی صحبت می‌کند، سرفه و یا عطسه می‌کند قابل انتقال است. ذرات ویروس به صورت مستقیم از درون هوا و یا تماس با سطحی که بر روی آن قرار دارند قابل انتقال هستند. دانشمندان معتقدند که ویروس می‌تواند به هر دو صورت هوابرد (ذرات مایع از دهان) و هواویزه(افشانه یا اسپری) منتقل شود. پوشیدن ماسک خطر انتقال را کاهش می‌دهد.

اگر شما هم مانند بسیاری از مردم کره زمین ماسک را در خانه درست می‌کنید اطلاع از میزان موثر بودن ماسک بر اساس نوع پارچه برایتان مفید خواهد بود. پژوهشگران در این تحقیق ۱۱ نوع پارچه (از جمله لباس‌های دست دوم، ملحفه، کهنه ظرفشویی و لحاف) را مورد بررسی قراردادند و میزان موثر بودن آن را با ماسک پزشکی مقایسه کردند. 

پارچه ماسک علاوه بر این‌که باید از شما در برابر افشانه‌های معلق در هوا محافظت کند باید قابل تنفس و راحت هم باشد.

در نهایت نتیجه مطالعه این بود که تمامی پارچه‌ها به طور قابل توجهی در مسدود کردن راه ورود ذرات با قطر ۱۰۰ نانومتر کارآمد بودند. هر چند حتی یک لایه هم برای جلوگیری از ذرات به داخل دهان موثر بود اما  با قرار دادن دو یا سه لایه (حتی در مورد پارچه‌های نفوذ پذیر مانند پارچه تی‌شرت) تاثیر ماسک بیشتر و به ماسک پزشکی شبیه‌تر می‌شد.

البته در مورد پوشیدن ماسک باید توجه داشت که ماسک باید اندازه باشد و درست صورتتان را بپوشاند، هر چه ماسک بیشتر راه ورودی داشته باشد میزان اثر آن صرف نظر از این که از چه نوعی باشد،  کاهش خواهد یافت.

پیشگیری

بهترین راه حفاظت حفظ فاصله یک متر و نیمی از دیگران و پوشاندن دهان و بینی در اماکن عمومی است. شستن دست با آب و صابون بهترین راه است. اگر آب و صابون در  دسترس نبود استفاده از ضد عفونی کننده دست که دستکم ۶۰ درصد الکل داشته باشد. اجتناب از اماکن عمومی و سربسته داخل که هوا در آن جریان ندارد و ماندن در خانه تا حد ممکن توصیه‌هایی است که در مورد پیشگیری از کرونا قدیمی نمی‌شوند.

در همین زمینه

آخرین خبرها از کرونا: پژوهش‌ها، درمان و واکسن

آخرین یافته‌ها درباره کرونا: از واکسن تا توصیه‌های جدید