شامگاه پنج‌شنبه ۱۰ مهر ۹۹ در پی فراخوان فعالان مدنی تُرک، تجمعاتی اعتراضی در دستکم ۱۰ شهر مختلف ایران برگزار شد. این تجمعات به منظور آن‌چه معترضان «حمایت از آزادسازی قاراباغ» خواندند برگزار شد. تجمع‌کنندگان همچنین به آن‌چه «حمایت جمهوری اسلامی ایران و روسیه از ارمنستان» عنوان کردند، معترض شدند.
تجمع اعتراضی در تبریز
شهرهای تهران، تبریز، ارومیه، اردبیل، زنجان، مشکین‌شهر، مراغه، مرند، نقده و پارسا‌آباد از جمله شهرهایی بودند که شامگاه ۱۰ مهر شاهد برگزار شدن تجمع اعتراضی بودند.
بر اساس گزارش‌های رسیده به زمانه، به جز تهران در دیگر شهرها تجمعات با مداخله نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد و دستکم ۶۰ نفر از معترضان بازداشت شدند.
در تهران مطابق اعلام قبلی و در ساعت ۱۷، تجمعی در میدان «امام حسین» شکل گرفت. تجمع‌کنندگان با شعارهایی به زبان ترکی آذربایجانی و با مضمون «حمایت از ارمنستان جنایت است جنایت»، «زنده‌باد آذربایجان» و «قره‌باغ مال ماست و مال ما خواهد ماند»، حمایت خود را از جمهوری آذربایجان اعلام کردند و خواستار بازپس‌گیری منطقه قره‌باغ و هفت شهر دیگر تحت تصرف ارمنستان اعلام کردند.
هم‌زمان با تهران در تبریز نیز تجمعی اعتراضی در خیابان راسته کوچه این شهر شکل گرفت. بر اساس ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، تجمع مسالمت‌آمیز شهروندان تبریزی با مداخله نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد. پلیس و نیروهای لباس شخصی برای متفرق کردن تجمع‌کنندگان از گاز اشک‌آور، گلوله‌های پلاستیکی و باتوم استفاده کردند. بنا بر اعلام شاهدان عینی در این درگیرها بسیاری از مردم مورد ضرب و جرح قرار گرفتند و حدود ۴۰ نفر از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
در ارومیه نیز هم‌زمان تجمعی اعتراضی برگزار شد. بر اساس اطلاعات رسیده به زمانه از فعالان مدنی ارومیه هسته اولیه تجمع در این شهر در تقاطع عطایی و امام و توسط زنان ارومیه‌ای شکل گرفته.
گفته می‌شود محمدمهدی شهریاری، استاندار آذربایجان غربی همراه معاونان خود و نیروهای ضد شورش روز گذشته در میدان امام ارومیه حضور یافته و نیروهای امنیتی به دستور مستقیم او با حمله به زنان تجمع‌کننده آنان را مورد ضرب و جرح قرار داده‌اند.
فعالان مدنی ارومیه‌ای می‌گویند یکی از زنانی که آغازگر تجمع بوده است توسط سرهنگ عادل گنجعلی، فرمانده یگان ویژه این شهر هدف مشت و لگد قرار گرفته و بازداشت شده است.
همچنین هوشنگ نقی‌زاده، رضا خلیلی، امیر گوهری، سالار طاهر افشار، ابوالفضل عسگر‌زاده، جواد رضایی، سهند بهنمون و شش نفر دیگر که هویت آنان هنوز مشخص نشده است، جزو بازداشت‌شدگان روز گذشته در ارومیه هستند.
در سایر شهرها هم مداخله نیروهای امنیتی و اطلاعاتی به درگیری و خشونت میان تجمع‌کنندگان و نیروهای امنیتی منجر شده است.
در یورش پلیس به تجمع‌کنندگان در مشکین‌شهر حداقل شش نفر به نام‌های وحید خاوندی، سیامک سیفی، کاظم صفابخش، مهدی عبادالهی، شهروز همت‌اوغلی و قدرت مناف‌زادگان بازداشت‌شده‌اند.
در تجمع برگزارشده در پارسا‌آباد مغان در استان اردبیل نیز دستکم یک نفر به نام پیمان آقایی از سوی نیروهای امنیتی بازداشت‌شده است.
در زنجان هفت نفر که هویت دو نفر از آن‌ها به نام‌های مجید کریمی و اکبر قره‌باغی از سوی منابع زمانه احراز شده است توسط پلیس این شهر بازداشت شده‌اند.
فعالان مدنی زنجان اما بیانیه‌ای را که نیروهای امنیتی مانع از قرائت آن در تجمع روز گذشته شده بودند در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند. آنان در این بیانیه از آن‌چه «سیاست‌های دوگانه کلی دولت ایران و تمامی جریان‌های سیاسی و فرهنگی حامی ارمنستان» نامیده‌اند، ابراز نگرانی کرده‌اند.
این بیانیه با اشاره به قطع‌نامه‌های ۸۲۲، ۸۵۳، ۸۷۴ و ۸۸۴ شورای امنیت سازمان ملل که خواهان خروج ارتش ارمنستان از منطقه قره‌باغ و هفت شهر دیگر تحت تصرف این کشور شده است، خواستار «اشغالگر شناخته شدن ارمنستان و محکومیت و تحریم همه‌جانبه این کشور»، بستن «کریدور ترانزیت تجهیزات نظامی و غیرنظامی از ایران به ارمنستان» و بستن «گمرک نوردوز» تا زمان خروج ارمنستان از مناطق اشغالی شده است.
گمرک نوردوز در ۶۵ کیلومتری شهر جلفا و در حاشیه رودخانه ارس تنها مرز مشترک ایران با ارمنستان به شمار می‌رود.
روز گذشته در شهر اردبیل هم تجمع اعتراضی مشابهی برگزار شد و احمد محمد‌پور، یاشار مرادی، علی معالی، یونس مرادی و مرضیه جوانشیر از جمله بازداشتی‌های این تجمع اعتراضی از سوی نیروهای امنیتی بودند.
هم‌زمان نیروهای امنیتی با یورش به منزل علی خیرجو و میثم جولانی در اردبیل این دو فعال مدنی ترک را بازداشت کردند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، نیروهای امنیتی اردبیل با ورود به منزل مسکونی علی خیرجو و ضرب و جرح خانواده و همسایگان این فعال مدنی او را بازداشت کرده‌اند.
همچنین در مراجعه مأموران امنیتی اردبیل به منازل محسن اسمعیلی اقدم و صمد نظمی، مأموران به دلیل مقاومت همسایگان این دو فعال مدنی موفق به دستگیری آن‌ها نشده‌اند.
روز سه‌شنبه هفتم مهر نیز در پی فراخوانی از سوی فعالان مدنی اردبیلی، شهروندان این شهر در پارک جیرال اردبیل تجمع اعتراضی برپا کردند که نیروهای امنیتی در واکنش به این تجمع با استفاده از گاز اشک‌آور، باتوم و شوکر، پس از ضرب و جرح تجمع‌کنندگان، اقدام به بازداشت دستکم ۲۰ نفر کردند.
- بیشتر بخوانید: ضرب و جرح و بازداشت دستکم ۲۰ معترض در اردبیل
«توهین به رهبری»، «اخلال در نظم و سلب آسایش عمومی»، «اقدام علیه امنیت ملی» و «تمرد از دستور مأموران دولت» اتهام‌هایی هستند که در شعبه ۱۰ بازپرسی اردبیل به ریاست قاضی نونهال به بازداشت‌شدگان تجمع اعتراضی اردبیل تفهیم شده است. برای هر یک از این بازداشت‌شدگان که عمدتاً از فعالان مدنی باسابقه اردبیل هستند وثیقه‌های سنگین ۵۰۰ میلیون تومانی صادر و سپس همگی به زندان اردبیل منتقل شده‌اند.
در تیرماه سال جاری نیز پس از انتشار فراخوانی در شبکه‌های اجتماعی در حمایت از جمهوری آذربایجان و اعتراض به سیاست‌های جمهوری اسلامی و روسیه در حمایت از ارمنستان در تنش اخیر بین دو کشور، در جریان تجمعات اعتراضی مشابه در شهرهای تهران، تبریز، اردبیل، ارومیه، زنجان، نقده، مراغه و برخی دیگر از شهرهای تُرک‌نشین ایران، دستکم ۴۰ نفر از فعالان مدنی تُرک بازداشت یا به محاکم قضایی احضار شده بودند.
- بیشتر بخوانید