سازمان حقوق بشر ایران، مستقر در نروژ در واکنش به صدور احکام اعدام و حبس‌های طولانی مدت برای سه تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری ۱۳۹۷ توسط قوه قضاییه، با انتشار بیانیه‌ای از جامعه بین‌الملل خواست تا تا با فشار بر حکومت ایران، جلوی اجرای احکام اعدام این معترضان را بگیرد.

  • نوید، وحید و حبیب افکاری سنگری

نوید، وحید و حبیب افکاری سنگری، سه برادر هستند که به‌دلیل شرکت در اعتراضات سراسری ۹۷ از سوی نهادهای امنیتی بازداشت و در دادگاه انقلاب شیراز به اعدام، حبس‌های طولانی مدت و شلاق محکوم شده‌اند.

سازمان حقوق بشر ایران اما در بیانیه خود تأکید کرده «احکام قضایی و مستنداتی» در اختیار دارد که نشان می‌دهد ادله وقوع جرم ضعیف‌اند و این احکام سنگین بر اساس اعتراف‌ها زیر شکنجه گرفته شده‌اند.

در این بیانیه آمده است: «صدور این احکام برای متهمین به شرکت در اعتراض‌ها را بر مبنای شواهد ناکافی، نقض بارز حقوق انسانی این افراد برمی‌شمارد و از جامعه بین‌الملل می‌خواهد تا با فشار بر حکومت ایران، جلوی اجرای احکام اعدام این معترضان را بگیرد.»

احکام صادر شده برای این سه برادر از سوی دادگاه انقلاب شیراز، بدین شرح است: «نوید (فرشید) افکاری سنگری، متولد ۱۳۷۲، دو بار اعدام، شش سال و شش ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق، وحید افکاری سنگری، متولد ۱۳۶۴، ۵۴ سال و شش ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق و حبیب افکاری سنگری، متولد ۱۳۷۰، ۲۷ سال و سه ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق.»

اتهامات انتسابی به این سه برادر، «افساد فی الارض از طریق ارتکاب به تشکیل دسته و گروه چهار نفره معاند نظام و اداره کردن آن با قصد بر هم زدن امنیت کشور» و قتل یک بسیجی به نام «حسن ترکمان» عنوان شده است.

در این پرونده یک شهروند دیگر با هویت سعید دشتکی، ۲۲ ساله اهل شیراز هم مورد محاکمه قرار گرفته است.

منابع نزدیک به برادران افکاری اما گفته‌اند که دادگاه انقلاب شیراز همراهی این برادران را مصداق «تشکیل جمعیت» در نظر گرفته در حالی که آنها اساسا هیچگاه اقدامی که نشانه‌ای از این باشد که سه برادر یک گروه تشکیل داده‌اند، نداشتند.

بنا بر اعلام این منابع مطلع «دادگاه انقلاب لیست بلند بالایی از اتهامات برای این افراد طرح کرده است اما عمده این اتهامات پایه استدلالی ضعیفی دارند، بارها در پرونده از سرقت مقرون به آزار یا نگهداری اموال مسروقه ذکر روایت شده در حالی که این موضوع صرفا به گرفتن باتوم یک بسیجی و نگهداری باتوم اختصاص دارد. یا بارها به تهیه وسایل ارتکاب جرم پرداخته شده است که عمدتا صرفا اشاره به داشتن ناخن‌گیر، فازمتر و ماسک پارچه‌ای است.»

به‌گفته همین منابع، نوید و وحید افکاری به هدف گرفتن اقرارهای اجباری به شدت در محل آگاهی شیراز که بسیار بدنام است، شکنجه شده‌اند و حتی اظهارات شاهدین در مورد ضرب و شتم و شکنجه آنها در پرونده مورد اشاره قرار گرفته اما به این اظهارات در دادگاه توجه نشده است.

محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران اما با اشاره به وضعیت پرونده این سه برادر گفته: «حکومت قصد دارد تا با هدف پیشگیری از اعتراض‌های آتی، با توسل به پرونده‌سازی و اعتراف‌های زیر شکنجه، این افراد را اعدام کند.»

او در ادامه گفته: «بالا بردن هزینه سیاسی اعدام‌ها از طریق کارزارهای مردمی و واکنش جدی جامعه جهانی می‌تواند مانع اجرای این احکام شود.»

صدور حکم اعدام علیه نوید افکاری در حالی‌ست که این حکم پیش از این در دیوان عالی کشور هم تایید و اعاده دادرسی آن رد شده است.

بر اساس شواهد موجود، نوید و وحید افکاری در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۹۷ و حبیب افکاری در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۹۷ بازداشت شده‌اند و سعید دشتکی، دیگر متهم پرونده نیز از شهریور ۹۷ در بازداشت به‌سر می‌برد.

اعتراضات سراسری ۱۳۹۷ در ۹ مرداد همان سال در بسیاری از شهرهای ایران و در اعتراض به افزایش ناگهانی قیمت طلا و نیز رشد شتابان قیمت سکه و کاهش شدید ارزش ریال در برابر دلار شروع شد و به‌مدت چهار روز ادامه داشت.

این اعتراضات از منطقه شاهپور جدید در شهر اصفهان شروع شد و دامنه آن به شهرهای دیگر از جمله کرج، شیراز، رشت، تهران، قزوین، زنجان، ساری، مشهد، نیشابور، کرمانشاه، همدان، قرچک، اهواز، ارومیه، قم و تنکابن کشیده شد.

اعتراضات سراسری مرداد ۹۷ همچون هر اعتراض دیگری با سرکوب خشونت آمیز نیروهای امنیتی مواجه شد و خبرهای منتشر شده در این رابطه حاکی از اینست که در جریان سرکوب‌ها، یک جوان ۲۶ ساله در کرج کشته و ده‌ها نفر دیگر مجروح شده‌اند.

در همین زمینه:

سازمان حقوق بشر ایران: احکام اعدام پنج معترض دی‌ ۹۶ تأیید شده و تکذیب آن صحت ندارد