در آستانه سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که بررسیهای امنیتی تأیید کرده است که انفجار در تأسیسات هستهای نطنز یک اقدام خرابکارانه بوده است. کمالوندی همچنین دو مکانی را که آژانس خواهان بازرسی از آنهاست مشخص کرد: یکی از این دو مکان در اطراف شهرضای اصفهان و دیگری در نزدیکی تهران قراردارد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی شنبه گذشته اعلام کرد که رافائل گروسی، مدیرکل این سازمان، پیش از دیدار قدرتهای بزرگ جهانی در وین دوشنبه ۲۳ اوت/۳ شهریور قبل از برگزاری شورای حکام به تهران سفر خواهد کرد. این سفر به سبب آنکه ایالات متحده آمریکا شکایتنامهای به رئیس دورهای شورای امنیت مبنی بر نقض تعهدات هستهای ایران تسلیم کرده اهمیت ویژهای دارد.
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۳۰ خرداد/ ۱۹ ژوئن سال گذشته برای نخستین بار از سال ۲۰۱۲ به این سو قطعنامه سه قدرت اروپایی علیه ایران تصویب کرد. بریتانیا فرانسه و آلمان در این قطعنامه خواهان همکاری ایران با آژانس شده بودند.
دو مکان هستهای: اطراف شهرضای اصفهان و تهران
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به سفر روز دوشنبه مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران ابراز امیدواری کرد که این سفر به رفع نگرانیهای دو طرف کمک کند. کمالوندی درباره مکانهایی که آژانس خواستار دسترسی به آنهاست، گفت: یکی از این دو مکان در اطراف شهرضای اصفهان و دیگری در نزدیکی تهران قرار دارد.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ۲۶ خرداد / ۱۵ ژوئن در نشست شورای حکام اعلام کرد که بیش از چهار ماه است که ایران اجازه دسترسی به دو مرکز را به بازرسان آژانس نداده است و حدود یک سال است که به پرسشهای آژانس در مورد «مواد هستهای اعلامنشده احتمالی و فعالیتهای هستهای»، خودداری کرده است. کمالوندی به تأکید اعلام کرد که «فراهم آوردن امکان دسترسی [به دو مکان] برای آژانس» مشروط به آن است که «سوالات و ابهامات یک بار و برای همیشه تمام شود.»
کمالوندی در ادامه سخنانش گفت:
«حجم آب سنگین تولید شده در ایران بیش از سه تن است که بخشی از آن را به کشورهای دیگر از جمله چند کشور اروپایی صادر میکنیم.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اما به دلیل فشارهای آمریکا بر کشورهای هدف، ترجیح داد درباره نام این کشورها سکوت کند.
تأیید انفجار در تأسیسات هستهای نطنز
حدود ساعت ۲ بامداد پنجشنبه ۱۲ تیر بخشی از تأسیسات روزمینی سایت هستهای نطنز دچار آتشسوزی شد. گزارههای مختلفی از حمله هوایی به مجتمع نطنز تا انجام عملیات ویژه و خرابکاری صنعتی مطرح شده است. شورای عالی امنیت ملی در بیانیهای گفته بود به دلایل آتشسوزی پی برده اما به سبب ملاحظات امنیتی آن دلایل را اعلام نمیکند. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت:
«بررسیهای امنیتی خرابکارانه بودن این اقدام را تایید میکند و آنچه مسلم است اینکه در نطنز انفجار رخداده است اما در اینکه این انفجار چگونه صورت گرفته و با چه موادی انجام شده و جزئیات آن چیست را مسئولین امنیتی در وقت مناسب اعلام خواهند کرد.»
پیش از این دیوید آلبرایت، رئیس «موسسه علوم و امنیت بینالملل» احتمال داده بود که حادثه در تأسیسات اتمی نطنز با توجه به برخی عوامل دخیل در آن اقدام خرابکارانه بوده است:
«این بخش [سولهای که در آن آتشسوزی اتفاق افتاد] در برابر چنین حوادث تصادفی آسیبپذیر نیست. قطعات و اجزا مربوطه را به اینجا آورده و مونتاژ میکنند. مایعات قابل اشتعال چندانی به اینجا آورده نمیشود. فعالیتهای مونتاژ به خودی خود خطرناک نیستند. به نظر میرسد که این اتفاق، خرابکاری باشد.»
در محل انفجار تجهیزات اندازهگیری و ابزارهای دقیق وجود داشت که بخشی از آنها از بین رفت که در روند غنیسازی اورانیوم وقفه ایجاد میکند.
بیشتر بخوانید: