در نوار مرزی غربی و شمال غربی ایران، کولبری و در نوار مرزی شرقی ایران، سوخت‌بری بخش عمده‌ای از کار روزمره مردمان برای امرار معاش است، اما نیروهای نظامی و انتظامی حکومت، کولبران و سوخت‌بران را اغلب با شلیک مستقیم به قتل می‌رسانند. این برخورد غیرانسانی موجب راه افتادن کارزاری شد با هشتگ «کولبر نکشید»؛ کارزاری که شهروندان با صدها هزار توئیت از آن حمایت کرده‌اند.

عبور از راه‌های صعب‌العبور، سقوط از کوه، انفجار مین‌های به جای مانده از جنگ و ایران عراق، سرمازدگی، گیر افتادن در زیر بهمن و شلیک مستقیم نیروهای انتظامی مرزبانی و سپاه پاسداران از جمله دلایل مرگ کولبرها در راه‌های مرزی است. اما در میان همه این تهدیدها، شلیک مستقیم نیروهای انتظامی و سپاه پاسداران تهدید و سیاست فعال حکومتی است. تعداد زیادی از کولبران هر سال توسط نیروهای نظامی حکومت کشته می‌شوند.

بر اساس آمارهای گردآوری شده توسط شبکه حقوق بشر کردستان، در سال ۱۳۹۸ حداقل ۷۰ کولبر کشته و ۱۵۴ نفر نیز مجروح شده‌اند. همچنین از آغاز فروردین ماه امسال (۱۳۹۹) تاکنون حداقل ۲۶ کولبر کشته و ۴۸ نفر زخمی شده‌اند. از میان این تعداد ۸۲ کولبر با شلیک مستقیم نیروهای نظامی ایران کشته شده‌اند.

در آخرین مورد از تیراندازی به سمت کولبران، روز پنج‌شنبه ۹ مرداد نیروهای نظامی در مناطق مرزی نوسود در استان کرمانشاه، وزیر محمدی، کولبر اهل روستای «حشمر» از توابع شهرستان ثلاث‌ باباجانی را کشتند. همین جرقه‌ای شد تا کاربران در شبکه‌های اجتماعی با راه‌اندازی کارزار «کولبر نکشید» نسبت به کشتن کولبرها توسط نیروهای نظامی حکومت ایران اعتراض کنند و خواستار توقف این روند شوند. همزمان با کارزار «کولبر نکشید»، کاربران توییتر هم‌زمان نسبت به تیراندازی و کشتن سوختبران در بلوچستان با هشتگ «سوختبر نکشید» اعتراض کردند.

هشتگ #کولبر_نکشید به سرعت به ترند اول توییتر در ایران تبدیل شد و تا لحظه تنظیم این گزارش بیش از صد هزار توییت با این هشتگ منتشر شدند.

فرزاد صیفی کاران به مناسبت کارزار #کولبر_نکشید در اینستاگرام با کاوه کرمانشاهی، سخنگوی شبکه حقوق بشر کردستان گفت‌وگوی زنده کرد. در این برنامه، کرمانشاهی در مورد بسترهای به وجود آورنده پدیده‌ کولبری، تهدیدها و راه حل‌های احتمالی برای بهبود شرایط زندگی شهروندانی که ناچارند به کولبری روی بیاورند صحبت کرد.

ویدئوی گفت‌وگوی زمانه با کاوه کرمانشاهی را ببینید:

هم‌زمان با کارزار کولبر نکشید در فضای مجازی، به همت شبکه حقوق بشر کردستان، ۸۰ سندیکا و تشكل كارگری در سراسر جهان با انتشار بیانیه‌ای مشترک با عنوان «کولبران را نباید فراموش کرد» خواستار پایان دادن به کشتار کولبران شدند. در بخشی از این بیانیه آمده:

«ما سازمان‌های سندیکایی، سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم ایران نسبت به کولبرها و به طور کلی در مورد کردها را محکوم می کنیم.»

در بیانیه‌‌ای که سندیکاهای کارگری منتشر کردند، با اشاره به ریشه‌های فقر و محرومیت در مناطق کردستان ایران که از اصلی‌ترین عوامل روی آوردن شهروندان مرزنشین به کولبری است، آمده که ۷۹ کولبر در سال ۲۰۱۹ با تیراندازی نیروهای نظامی ایران کشته شدند.

کولبری اکنون برای بسیاری از مردم محلی تنها راه امرار معاش است و این را پژوهش‌ها شبکه حقوق بشر کردستان تایید می‌کند. از این رو در میان کولبران جوانان تحصیلکرده و دانشگاه رفته هم هستند که در منطقه کار ندارند و ناچار می‌شوند به کولبری روی بیاورند. در میان کولبران، کودکان، زنان و افراد سال‌خورده هم هستند که در ازای مبلغ ناچیزی، جان‌برکف هرروز به دل راه‌های کوهستانی می‌زنند که کمکی باشند به وضعیت معشیتی خانواده‌هایشان.

تیراندازی نیروهای مرزبانی و سپاه پاسداران، به شهروندانی که از فقر و تبعیض رنج می‌برند، این به ظاهر شغل غیرانسانی و طاقت‌فرسا را به کابوسی مرگ‌بار تبدیل کرده است.

در همین زمینه:

گلوله، سهم کولبران از حق بر اشتغال