در نخستین جلسه شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۹ با حضور سران سه قوه جمهوری اسلامی، آنچه «معماری، اجزا و فهرست خدمات شبکه ملی اطلاعات» عنوان شده است، نهایی و به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید. گروهی از کارشناسان حوزه اینترنت و فضای مجازی، راه اندازی شبکه اطلاعات ملی (شما) را پروژه‌ای در راستای کنترل و تسلط هر چه بیشتر بر اینترنت و اطلاعات کاربران تلقی می‌کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، دوشنبه ۹ تیر / ۲۹ ژوئن حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در نخستین جلسه شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۹ و پس از شیوع کرونا گفت که «ایجاد و دسترسی به شبکه ملی اطلاعات امن و ارزان همواره مورد تأکید دولت بوده» است. او همچنین از«تلاش» دولت در جهت محقق شدن این خواست گفت.
این در حالی است که علی ربیعی، سخنگوی دولت، دوشنبه ۱۸ آذر ۹۸ در نشست خبری خود اعلام کرد که «دولت مخالف اینترنت ملی است». او گفت: «با وجود آن‌که بسیاری این موضوع را پیگیری می‌کردند اما دولت مخالف چنین طرحی است؛ نمی‌توانیم و اعتقادی به این طرح نداریم و بنای دولت جزیره کردن ایران در دنیا نیست.»
بر اساس مصوبه روز گذشته شورای عالی فضای مجازی، اجزای شبکه ملی اطلاعات شامل شبکه‌های هسته، تجمیع و دسترسی، مراکز تبادل ترافیک، شبکه‌های توزیع محتوا، شبکه‌های اختصاصی، مراکز داده عمومی، قطب‌های مراکز داده و مرکز مدیریت و رصد است.
جلسه شورای عالی فضای مجازی با حضور حسن روحانی، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه برگزار شد.
شبکه ملی اطلاعات (شما) پروژه‌ای است که به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های کلان در عرصه فضای مجازی برای جمهوری اسلامی است.
بحث درباره شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی، یکی از طرح‌های چندین ساله جمهوری اسلامی برای کنترل فضای مجازی و ترافیک آنلاین است. ایده یک شبکه «ملی» اینترنت از دولت محمود احمدی‌نژاد آغاز شد. احمدی‌نژاد «شورای عالی فناوری اطلاعات» را که در آخرین سال دولت محمد خاتمی طرح‌ریزی شده بود، اجرایی کرد و در نخستین جلسه این شورا از تصویب کلیات «شبکه اینترنت ملی» خبر داد. دست‌اندرکاران حکومتی می‌گویند در این راه پیشرفت‌هایی داشته‌اند.
در همین حال بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، برآورد شده که دولت در طول ۱۵ سال گذشته حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان بودجه صرف راه‌اندازی و اجرای پروژه شبکه ملی اطلاعات (شما) کرده است. اما این پروژه که مقامات جمهوری اسلامی از آن به عنوان اَبَرپروژه‌ای کلان در سطح ملی نام می‌برند، با وجود صرف هزینه‌های نجومی همچنان ناتمام باقی مانده است.
«زمانه» سال گذشته و پس از اعتراضات آبان ۹۸، یک نظرسنجی با موضوع اینترنت ملی انجام داد که بنا بر نتایج آن اکثریت مطلق ۹۳ درصدی پاسخ‌دهندگان ساکن ایران به پرسش‌های «زمانه» از پیشرفت این شبکه و دورنمای قطع دسترسی آزاد به شبکه جهانی اینترنت ابراز نگرانی کردند. با وجود این نگرانی و تجربه‌‌هایی که وجود دارد، بیش از ۶۴ درصد آنها نمی‌دانند که در صورت قطعی دوباره اینترنت، مانند آنچه همزمان با اعتراضات آبان ۹۸ رخ داد، چه باید بکنند.
در همین زمینه:
–عضو جبهه پایداری: «اینترنت ملی» را در مجلس یازدهم پیگیری می‌کنم
–ربیعی: دولت مخالف اینترنت ملی است
–نظرسنجی زمانه درباره «اینترنت ملی»: ۹۳ درصد پاسخ‌دهندگان نگران‌اند
–اینترنت ملی و نظارت بر فیلترشکن‌ها