ایالات متحده آمریکا و عراق پنجشنبه ۱۱ ژوئن/ ۲۲ خرداد گفت‌وگوهای راهبردی دوجانبه‌ای را آغاز کردند که روابط دو کشور در تقریباً همه زمینه‌ها را در برمی‌گیرد. حضور یا عقب‌نشینی نطامیان آمریکایی در عراق در کانون توجه واشنگتن قرار دارد. بغداد اما بیشتر علاقمند است که با تکیه بر این مذاکرات راهی برای برو‌ن‌شد از بحران اقتصادی بیابد.

عکس: پرچم عراق و آمریکا (شاتر استاک)
عکس: پرچم عراق و آمریکا (شاتر استاک)

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس نخستین دور گفت‌وگوهای راهبردی واشنگتن و بغداد که به سبب همه‌گیری ویروس کرونا به شکل ویدیو کنفرانس برگزار شد، ممکن است چندین ماه به درازا بکشد. مذاکرات تحت تأثیر ترور قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در حوالی فرودگاه بغداد در ژانویه سال جاری با پهپاد ارتش آمریکا قرار دارد. کاهش نفوذ جمهوری اسلامی در عراق نیز یکی از موضوعاتی است که در این مذاکرات به بحث گذاشته می‌شود.

نمایندگان شیعه پارلمان عراق ۴ ژانویه/ ۱۴ دی ۹۸ در جلسه فوق‌العاده پارلمان، با ۱۷۰ امضا پیش‌نویس طرح اخراج سربازان آمریکایی از خاک آن کشور را به تصویب رساندند. بعد از استعفای عادل عبدالمهدی و پس از آنکه مصطفی الکاظمی به عنوان نخست‌وزیر جدید عراق از پارلمان رأی اعتماد گرفت، روابط دو کشور رو به بهبود گذاشت. با این‌حال هنوز برخی از احزاب سیاسی به ویژه ائتلاف فتح در پارلمان خواهان خروج نیروهای نظامی آمریکا از‌ عراق‌اند.

آینده نیروهای نظامی آمریکا در عراق

مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق ساعتی قبل از آغاز مذاکرات دوجانبه گفت گفت‌وگوی راهبردی بین واشنگتن و بغداد از نظرات مرجعیت دینی و اعضای نمایندگان پارلمان استفاده می‌کند.  

سجاد جهاد، یک تحلیلگر عراقی که با برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا شورای اروپا همکاری می‌کند در مصاحبه با آسوشیتدپرس درباره روند مذاکرات بغداد و واشنگتن گفت:

«در مرحله اول سعی  می‌شود لحن مناسب برای مذاکرات به دست بیاید و دستور کاری تدوین شود و برخی از موضوعات فوری هم برای بحث و گفت‌وگو در جدول قرار خواهد گرفت.»

این روند البته ممکن است به مدت نامعلومی به درازا بکشد و این احتمال هم وجود دارد  که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر سال جاری وقفه‌ای در مذاکرات به وجود بیاورد.

ریاست هیأت مذاکره کننده آمریکایی را دیوید هیل، معاون سیاسی وزیر خارجه آمریکا به عهده دارد. آینده نیروهای نظامی آمریکا در عراق و همچنین نگرانی‌های امنیتی از  نیروهای حشد الشعبی و نیز برگزاری انتخابات پارلمانی و خشونت‌ها علیه معترضان عراقی در مرکز توجه واشنگتن قرار دارد.

مقامات عراقی و آمریکایی به آسوشیتدپرس گفته‌اند که هر دو طرف از خروج سربازان آمریکایی از عراق استقبال می‌کنند اما تاریخ خروج همه نیروها مشخص نیست و همچنین بر سر ابعاد تهدید داعش نیز اختلافاتی وجود دارد.

گفت‌وگوهای راهبردی واشنگتن و بغداد:
ریاست هیأت مذاکره کننده آمریکایی را دیوید هیل به عهده دارد.
آینده نیروهای نظامی آمریکا در عراق و همچنین نگرانی‌های امنیتی از نیروهای حشد الشعبی و برگزاری انتخابات پارلمانی و خشونت‌ها علیه معترضان عراقی در مرکز توجه واشنگتن قرار دارد.
ریاست هیأت مذاکره‌کننده عراقی را عبدالکریم هاشم به عهده دارد
مهم‌ترین موضوع از نظر بغداد این است که دولت آمریکا تا چه حد آمادگی دارد از عراق حمایت اقتصادی کند. قطع وابستگی به ایران از نظر تأمین انرژی نیز در دستور کار مذاکرات دوجانبه قرار دارد
ایران چه می‌خواهد؟
حجم مبادلات تجاری تهران با بغداد از ۱۲ میلیارد دلار به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد و با تسهیل روابط بانکی و اجرای توافقات در این راستا‌، عراق بدهی خود به ایران را بپردازد.

چشم‌انداز حمایت اقتصادی آمریکا از عراق

ریاست هیأت مذاکره‌کننده عراقی را عبدالکریم هاشم، معاون وزیر خارجه عراق به عهده دارد. با کاهش قیمت نفت، درآمدهای دولت عراق نیز کاهش چشمگیری یافته تا آن حد که پرداخت حقوق کارکنان به تعویق می‌افتد. مهم‌ترین موضوع از نظر بغداد اکنون این است که دولت آمریکا تا چه حد آمادگی دارد از عراق حمایت اقتصادی کند. پنجشنبه ۷ مه/ ۱۸ اردیبهشت بلافاصله بعد از آنکه مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر جدید عراق از پارلمان رأی اعتماد گرفت واشنگتن اعلام کرد برای کمک به موفقیت دولت جدید بغداد، معافیت ۱۲۰ روزه‌ای را برای عراق و با هدف ادامه واردات برق از ایران در نظر می‌گیرد. توفیق عراق در قطع وابستگی به ایران از نظر تأمین انرژی نیز در دستور کار مذاکرات دوجانبه قرار دارد.

مقامات عراقی می‌گویند برنامه‌هایی برای بهره‌برداری از میدان‌های گاز عراق وجود دارد. هفته گذشته رضا اردکانیان، وزیر نیرو به بغداد سفر کرد و موفق شد با ماجد مهدی حنتوش، همتای عراقی خود قرارداد دو ساله صادرات برق برای سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ را به امضا برساند.

دوران قناعت و ریاضت

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران شنبه گذشته در یک گفت‌وگوی تلفنی انتخاب فواد حسین، عضو حزب دموکرات کردستان عراق و از معماران همه‌‌پرسی استقلال به وزارت خارجه عراق را تبریک گفت و بر اجرای توافق‌ها در سفر روحانی به بغداد تاکید کرد. در این سفر توافق شده بود که حجم مبادلات تجاری تهران با بغداد از ۱۲ میلیارد دلار به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد و با تسهیل روابط بانکی و اجرای توافقات در این راستا‌، عراق بدهی خود به ایران را بپردازد.

چهارشنبه گذشته (۱۰ ژوئن/ ۲۱ خرداد) یک راکت کاتیوشا به صد متری سفارت آمریکا در بغداد اصابت کرد. ایالات متحده آمریکا یک بار دیگر شبه‌نظامیان شیعه طرفدار ایران را به عنوان عامل این حمله معرفی کرد.  یک مقام عراقی که نام او افشا نشده، در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت: «ما به آمریکایی‌ها گفتیم که مبارزه با شبه‌نظامیانی که خارج از نفوذ دولت عمل می‌کنند کار دشوار و پیچیده‌ای است.»

آسوشیتدپرس گزارش داده است که اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس  برای سفر به عراق نیاز به روادید دارد. در این بین اختلافات بین حشد الشعبی هم بالا گرفته. سه مقام رسمی عراقی به آسوشیتدپرس گفته‌اند اسماعیل قاآنی در دومین سفرش به عراق، به گروه‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی اعلام کرد که فعلا به همان بودجه‌ای که دولت عراق در اختیارشان می‌گذارد قناعت کنند و  منتظر کمک‌های مالی ایران نباشند.

بیشتر بخوانید: