مردم استان کهگیلویه و بویراحمد روزهای دشواری را در آتشسوزیها تجربه میکنند. بهدنبال آتشسوزی جنگلهای گچساران که حدود پنج روز طول کشید، آتش در دامنههای منطقه حفاظتشده خائیز نیز شعلهور شد و گونههای گیاهی و جانوری این منطقه را در معرض نابودی قرار داد. بیش از ۲۰۰ هکتار از این منطقه در آتش سوخته است.
آتشسوزی در خائیز از ساعت ۱۹ روز گذشته، پنجشنبه ۸ خرداد از منطقه حفاظتشده چاهریگگ در بخش مشرف به بهبهان آغاز شد، اواخر شب به نزدیکی آب کاسه در حوزه استحفاظی کهگیلویه سرایت کرد، بر اثر وزش بادِ شدید در طول روز جمعه ۹ خرداد گسترش یافت و تا شامگاه جمعه همچنان زبانه میکشید.
زبانههای آتش در کوه خائیز در حال پیش روی است و تر و خشک را میسوزاند و جلو میرود. کمبود تجهیزات و امکانات برای مهار آتش کار مأموران منابع طبیعی و محیط زیست را سخت کرده و غیرقابل عبور بودن این منطقه دشواری کار را بیشتر کرده است. این منطقه حد مرز بین استان خوزستان و استان کهگیلویه و بویراحمد است که نیازمند کمک مسئولان هر دو استان است.
با شروع آتشسوزی نیروهای محیط زیست پای پیاده به منطقه اعزام شدند و پس از چهار ساعت پیادهروی کار خاموش کردن آتش را آغاز کردند اما بدون هرگونه تجهیزاتی.
منطقه خائیز بالغ بر ۳۳ هزار و ۳۸۵ هکتار مساحت دارد و در دیماه ۱۳۷۷ در ردیف مناطق حفاظتشده ایران قرار گرفت. پوشش گیاهی منطقه بلوط، کلخنگ، بادام وحشی، ارژن، خوشک، گون، گیاهان دارویی و گونههایی از خانواده گندمیان است و گونههای جانوری آن کل و بز، گرگ، کفتار، شغال، روباه، تشی، کاراکال، پلنگ و پرندگانی از جمله کبک، تیهو، بحری و دلیجه است. شاخصترین گونه جانوری خائیز کل و بز است و این منطقه از مطلوبترین زیستگاههای کل و بز ایران بهشمار میرود.
محمدعلی آروس، معاون فرماندار کهگیلویه روز جمعه اعلام کرد که منطقه حفاظتشده خائیز در «وضعیت فوقالعاده بحران» قرار دارد.
آروس با بیان اینکه «با در دسترس نبودن آب امکان تلفشدن نیروها وجود دارد»، افزود: «این آتشسوزی آنقدر وسیع است که از مدیریت شهرستانی خارج شده و مدیریت بحران کشور باید وارد عمل شود.»
بهگفته او بیش از ۲۰۰ هکتار از این منطقه در آتش سوخته است و با شرایط موجود امکان مهار آتش تا ۴۸ ساعت دیگر وجود ندارد.
حسین کلانتری، استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت سه بالگرد آبپاش برای خاموش کردن آتش تا قبل از شب در منطقه مستقر خواهد شد. او دلیل دیر رسیدن بالگردهای آبپاش را آتشسوزی همزمان در دو استان خوزستان و بوشهر اعلام کرد و گفت: «بالگردهای سپاه پاسداران و وزارت دفاع در این استانها مشغول اطفای حریق هستند.»
کیامرث حاجیزاده، مدیرکل مدیریت بحران خوزستان نیز وعده اعزام یک فروند بالگرد آبپاش برای مهار آتش را داد.
این در حالی است که امکان تردد خودروهای آتشنشانی در این منطقه وجود ندارد و محمدعلی آروس گفته بود که حضور بالگرد برای اطفای شعلههای آتش از همان ساعات اولیه اطلاعرسانی شده بود.
روحالله عزیزی، رئیس اداره محیط زست کهگیلویه میگوید: «با توجه به کوهستانی بودن منطقه تنها بالگرد آبپاش جوابگوی حجم عظیم شعلههای آتش است.»
در روزهای گذشته بهمدت پنج روز جنگلهای گچساران نیز در استان کهگیلویه و بویراحمد در آتش سوخت. در جریان این آتشسوزی هم مسئولان این استان از نبود امکانات برای خاموش کردن آن انتقاد کردند و سایتهای محلی نیز در اینباره نوشتند.
غلامحسین حکمتیان، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد یکشنبه ۴ خرداد به سایت محلی «کبنانیوز» گفته بود «یک ریال از اعتبارات استانی به منابع طبیعی اختصاص داده نشده است» و «نه امکانات هست و نه تجهیزات (…) داوطلبان بدون تجهیزات آتش را خاموش میکنند».
او در مورد کمبود اعتبار افزوده بود: «من حتی پول سوختی که بخواهم نیروهایم را از یاسوج به گچساران بفرستم ندارم، از کجا باید بیاوریم؟ از سال ۹۸ تا الان یک ریال اعتبار نداریم…»
بهگفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد، این استان سه برابر بیشتر از میانگین کشوری کمبود تجهیزات و کمبود نیروی انسانی دارد.
آتش بارها و بارها جنگلها و مراتع ایران را که بخشی از منابع و ثروت ملی محسوب میشوند و نقش مهمی در تعدیل آثار ناشی از تغییرات اقلیمی دارند، از بین برده است. سال گذشته در فصل تابستان نیز ۳۵۰ هکتار از جنگلها و مراتع مناطق مختلف گچساران طعمه حریق شد.
با این وجود آسیبهای ناشی از «بلایای طبیعی»، هرچند گران، نتوانستهاند لزوم بازنگری در مدیریت بحران و سیاستگذاریهای مرتبط با حفاظت از منابع طبیعی را برای مسئولان به یک اولویت تبدیل کنند و الگوی مدیریت ضعیف، کمبود تجهیزات و نیروی انسانی و مهمتر از آنها، اعمال سیاستهای پیشگیرانه، تکرار میشود.
بیشتر بخوانید: