محمد ترابی، پناهجوی ۴۹ ساله ایرانی، ساکن شهر بوردور در ترکیه که از سال ۲۰۱۵ در این کشور به ‌سر می‌برد، به ‌علت قطع شدن بیمه درمانی‌اش از سوی اداره مهاجرت و عدم رسیدگی پزشکی پس از سکته قلبی به دلیل رفتارهای تبعیض‌آمیز نهادهای دولتی با پناهجویان، جان خود را از دست داد.

محمد ترابی، پناهجوی ایرانی جان‌باخته در ترکیه

ندا کاوه پرست، همسر این پناهجوی جان‌باخته درباره پیگیری‌های خانواده برای درمان او به زمانه می‌گوید:

«با وجود اینکه دو بار اورژانس آمد و همسرم را به بیمارستان منتقل کرد در آنجا اعلام کردند که این فرد بیمار نیست و هیچ رسیدگی پزشکی‌ای به او نشد. حتی نگفتند که به بیمارستان خصوصی منتقلش کنید، بلکه گفتند از اینجا ببریدش چون ممکن است کرونا بگیرد. پزشکان بیمارستان بوردور با استناد به آزمایش چهار سال پیش اعلام کردند که همسرم سالم است و بیماری ندارد.»

او در ادامه با اشاره به عدم پذیرش همسرش در بیمارستان‌های دولتی ترکیه به ‌دلیل «خارجی بودن‌» و «نداشتن بیمه درمانی» می‌گوید:

«شبی که همسرم دچار سکته قلبی شد و به بیمارستان رفتیم در بیمارستان بوردور اعلام کردند که آمبولانس نداریم و همسرم را به حال خود رها کردند. بعد از اصرار ما مسئولان بیمارستان گفتند که بیمارستان‌های دولتی آنتالیا و اسپارتا نیز حاضر به پذیرش بیمار شما نیستند. گفتند باید ۱۵ هزار لیر به حساب ما واریز کنید. چون بیمه نداشتیم هزینه درمان آزاد حساب می‌شد.»

بیمه‌های درمانی بیشتر پناهجویان ساکن ترکیه از سوی اداره مهاجرت این کشور قطع شده است. این مسأله منجر به افزایش فشار بر پناهجویانی شده که بضاعت مالی کافی برای تأمین هزینه‌های درمانی خود ندارند.

فعالان حقوق پناهجویی بر این باورند که به ‌دنبال عدم تحقق وعده کمک‌های مالی از سوی اتحادیه اروپا به دولت ترکیه و همچنین افزایش شمار مهاجران خارجی در سال‌های اخیر، به ‌ویژه آوارگان جنگی کشور سوریه، دولت ترکیه برای کم کردن از هزینه‌ دولت برای پناهجویان، بیمه درمانی آنها را قطع کرده است.

در ماه‌های پس از قطع شدن بیمه‌های درمانی پناهجویان در ترکیه، اداره مهاجرت این کشور اعلام کرده بود با در نظر گرفتن استثنائاتی، بیمه برخی از پناهجویان از جمله افراد سالمند و «بیماران خاص» را وصل خواهد کرد.

ندا کاوه پرست، همسر پناهجوی جان‌باخته ایرانی اما می‌گوید با وجود ابتلای همسرش به چند بیماری حاد، نهادهای دولتی ترکیه حاضر به باز کردن بیمه درمانی او نشدند:

«پس از چندین بار رفت و آمد به اداره مهاجرت شهر بوردور به ما گفتند که همسرت باید بیماری خاص داشته باشد. آنها بیماری قلبی را بیماری خاص محسوب نمی‌کردند. با وجود اینکه همسرم به علت یک بیماری دیگر، یکی از کلیه‌هایش را نیز درآورده بود اما جزو بیماری‌های خاص محسوب نشد.»

او در ادامه می‌گوید:

«حتی در تماس تلفنی با مرکز مشاوره مشکلات اقامتی خارجیان مقیم ترکیه (۱۵۷) به ‌ما قول دادند برای همسرم تشکیل پرونده داده و بیمه درمانی او را حداقل دو روز برای گرفتن اکو از قلب او باز می‌کنند؛ اما با وجود اینکه در ابتدا قول همکاری دادند متأسفانه به قول خود عمل نکردند.»

پس از تمامی این رویداد‌ها، سرانجام محمد ترابی در روز ۲۸ اردیبهشت ‌ماه جان خود را از دست داد.

ندا کاوه پرست اما می‌گوید که مسئولان بیمارستان نه تنها از رسیدگی پزشکی خودداری کردند بلکه پس از فوت همسرم اجازه شیون و زاری هم به ما ندادند:

«حتی بعد از فوت شوهرم اجازه شیون و زاری به ما ندادند و نگهبان بیمارستان می‌گفت دهنت را ببند. در بیمارستان به ما می‌گفتند چرا مریض می‌شوید؟ چرا خرج روی دست ما می‌گذارید؟ چرا به کشور ما می‌آیید؟»

بسیاری از پناهجویان ساکن ترکیه دست‌کم یک‌بار تجربه برخورد تبعیض‌آمیز را از سوی نهادهای دولتی دارند.

ندا کاوه پرست اما گفته‌های خود را در حالی بیان ‌می‌کند که به ‌علت نگرانی از برخورد احتمالی دولت ترکیه با خود و خانواده‌اش به زمانه می‌گوید:

«امیدوارم رسانه‌ای کردن این مسأله باعث نشود که وضع ما در ترکیه بدتر شود و برای پرونده خودم و بچه‌ها مشکل ایجاد کنند.»

او در ادامه می‌‌گوید که در روزهای قبل از فوت همسرش با کمیساریای عالی پناهندگان در ترکیه تماس گرفته و اعلام کرده که صورت همسرش کبود شده و دست چپش کاملا بی‌حس است.

در نهایت اما به او گفته‌اند که این مسأله به آنها مربوط نمی‌شود و باید به اداره مهاجرت مراجعه کنند.

ندا کاوه ‌پرست

کاوه پرست در ادامه می‌گوید:

«بیش از هفت هشت بار به اداره مهاجرت رفتم و شرایط بیماری شوهرم را توضیح دادم اما نه تنها به درخواستم رسیدگی نکردند، که رئیس اداره مهاجرت بوردور صریحا گفت که اگر از زندگی در ترکیه ناراضی هستی، کارت شناسایی‌ات را باطل می‌کنم و تو را به کشورت باز می‌گردانیم.»

شرایط کاری پناهجوی جان باخته ایرانی و خانواده‌اش در ترکیه

در قوانین کشور ترکیه به فرد پناهجو مجوز کار داده نمی‌شود و این بدین معنا‌ست که پناهجویان مجبورند به «کارهای سیاه» روی بیاورند و همین مسأله دست کارفرمایان را برای سوء استفاده‌های متعدد از جمله نپرداختن حق بیمه، نپرداختن کف دستمزد کارگری، به موقع نپرداختن دستمزدها و در مواردی بالا کشیدن حقوق هفتگی و ماهانه پناهجویان، باز می‌گذارد.

ندا کاوه پرست هم درباره شرایط کاری همسر و دیگر اعضای خانواده‌اش در ترکیه می‌گوید:

«همسرم در یک کارگاه جوشکاری کار می‌کرد. کارفرمای ترک حتی لوازم ایمنی مثل دستکش و کفش کار به او نمی‌داد. حقوقش کافی نبود و پسرم هم اجبارا برای کمک به پدرش کار می‌کرد.»

او می‌گوید:

«دختر ۲۰ ساله‌ام مدتی در یک رستوران در شهر بوردور مشغول به‌ کار بود اما کارفرما وقتی که متوجه شد دخترم مسیحی است، او را به‌دلیل اعتقادش از آنجا بیرون کرد. برخی مسلمانان ترکیه نگاهی تبعیض‌آمیز به ما و پیروان دیگر ادیان دارند.»

پس از تعطیل شدن کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۸/ شهریور ۱۳۹۷ و سپرده شدن امور پناهجویان به اداره مهاجرت ترکیه، وضعیت پناهجویان ساکن این کشور روز به روز بدتر می‌شود.

ندا کاوه پرست، همسر محمد ترابی، پناهجوی جان باخته ایرانی در ترکیه در ادامه گفته‌های خود، دولت ترکیه را مسئول فوت همسرش می‌داند و می‌گوید:

«درگذشت همسرم را نمی‌توان به پای تقدیر گذاشت، دولت ترکیه و اداره مهاجرت شوهرم را عمدا کشتند و من تا آخر عمر آنها را نخواهم بخشید.»

این پناهجوی داغدار ایرانی در پایان می‌گوید:

«با وجود اینکه پسرم در ایران جزو دانش‌آموزان نخبه بود و مدال‌های قهرمانی کشور در رشته کیک‌بوکسیگ دارد، اما پس از ورود ما به ترکیه به خاطر تأمین هزینه‌های زندگی مجبور به کار شد و نتوانست به درسش ادامه دهد. من فقط می‌خواهم دختر و پسرم از ترکیه بروند تا بتوانند به تحصیلات و زندگی خود ادامه دهند.»


  • در همین زمینه