از بحران ایدز تا در میان پندمی کرونا، دهه‌هاست که همجنسگرایان بار «گناه و تقصیر» گرفتاری بشر به انواع بلایای طبیعی و بیماری‌ها را بر دوش می‌کشند.
اطلاعات گمراه‌کننده و سرزنش همجنسگرایان
چنان که جهان در مواجهه با بیماری همه‌گیر ایدز، ابتدا مردم آفریقا را به عنوان منشا این بیماری معرفی کردند و در نتیجه حملات و تبعیض‌های نژادپرستانه علیه رنگین‌پوستان به‌طرز چشم‌گیری شدت گرفت و سپس، وقتی سفیدان درصد بالایی از شمار کشته شدگان را شامل شدند، همجنسگرایی را عامل ایدز خواندند.
این اطلاعات گمراه‌کننده، به‌دلیل نبود سازمان‌های منسجم و قدرتمند ال‌جی‌بی‌تی در آن زمان، نتوانست به چالش کشیده شود. بالعکس این شایعه و تنفرپراکنی آشکار، در جامعه پذیرفته و باعث حس گناه و ترس در بین خود اعضای جامعه ال‌جی‌بی‌تی – به ویژه مردان گی و بای و زنان ترنس شد.
خودکشی و افسردگی وسیع در بین اعضای جامعه ال‌جی‌بی‌تی و افزایش خشونت آشکار به همجنسگرایان تبعات این تنفرپراکنی بود. تا این که در ابتدای دهه نود جنبش کوییر توانست تا حدودی این ارتباط دادن ایدز به همجنسگرایان را تغییر دهد. با این وجود، چنین بستری انزوای هر چه بیشتر این گروه اجتماعی را باعث شد تا آن‌جا که همچنان بسیاری از مردان گی، در تصمیم خود برای آشکارسازی، باید به «استیگما یا داغ ننگ» حول این که «مردان گی عامل شیوع ایدز هستند و نباید با آنها رابطه داشت» نیز فکر کنند.
کوید-۱۹ و تبعات آن برای ال‌جی‌بی‌تی
اپیدمی کووید -۱۹، که بعد از ایدز وسیع‌ترین وحشت را در بین مردم جهان ایجاد کرده است. در ابتدای شیوع، گرایش ناسیونالیستی تلاش داشت خشم مردم را متوجه چین و چینی‌ها و در یک کلام آسیایی‌ها کند.
وقتی در ابعاد وسیع کشورهای مختلف درگیر ویروس جدید کرونا شدند، به جای توضیح علمی و عقلایی این بیماری، رهبران مذهبی و برخی سیاستمداران موثر وارد کارزار علیه همجنسگرایان شده و ویروس عامل بیماری کووید-۱۹را «عذابی الهی که خداوند به دلیل رواج ازدواج همجنسگرایان بر ما نازل کرده» نامیدند.
این پدیده، محدود به مذهب خاصی نمی‌شود. یک خاخام ارتدکس یهودی در اسرائیل در اظهاراتش گفته بود که بیماری کورونا عذابی الهی است که خداوند برای تنبیه رواج همجنسگرایی و برگزاری رژه‌ی افتخار همجنسگرایان در اسراییل و غرب نازل کرده است.
در سوی دیگر جهان در اوکراین، یک رهبر مسیحی ارتودوکس در برنامه‌ای تلویزیونی با مخاطب گسترده، ازدواج همجنسگرایان را گناهی دانست که باعث مورد عذاب قرار گرفتن بشر با بیماری کورونا شده‌است. ترویج این خرافه همجنس‌گراهراسانه، به تشدید حملات علیه این جامعه دامن زد و مورد انتقاد و شکایت فعالان ال‌جی‌بی‌تی اوکراین قرار گرفت.
در ترکیه نیز، علی ارباش، رئیس سازمان دیانت ترکیه، به عنوان خطیب نماز جمعه روز ۲۴ آوریل در خطبه‌ای که مربوط به پندمی کرونا بود موضوع همجنسگرایی و روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج به میان کشید و گفت اینها موجب فساد و بیماری نسلها خواهد شد. این پیشوای اسلامی در رابطه با علت شیوع کرونا اعلام کرد «همجنسگرایی برای نسلها مضر است و باعث بروز چنین بیماری‌هایی می شود.» و این که «اسلام از همجنسگرایی بد می‌گوید.» اظهاراتی که مورد تایید رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه قرار گرفت و او در حمایت از این موضع گفت: «این ارزیابی براساس اسلام و قرآن است.»
با وجود اعتراضات وسیع چه در داخل ترکیه و چه در عرصه بین‌المللی، این تنفرپراکنی‌ها متوقف نشد.
مقتدی صدر، از رهبران شیعیان عراق نیز همین رویکرد را تکرار کرد آن‌گاه که گفت «یکی از مسائل مصیبت‌بار که باعث شیوع وبای کورونا شده، قانون ازدواج هم‌جنس‌گراست». مقتدی صدر هم مانند سایر رهبران مذهبی که قدرت‌های سیاسی خود را اغلب با مواضع هموفوبیک خود همراه می کنند، از همه‌ی کشورهای جهان درخواست کرد این قانون را هرچه زودتر به نشان توبه از گناهان، لغو کنند.
در ایران هم …
این گفته‌های تحریک‌کننده‌ی خشونت و تبعیض، ترجمه و بازنشر مثبت وسیعی در سایت‌های رسمی و خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی و نزدیکان حکومت یافتند.
با انتشار گسترده این شایعات و حملات، ضربه مخرب بزرگی به نگاه جامعه به افراد ال‌جی‌بی‌تی وارد آمده است. در ایران، برخی از امامان جمعه در روستاها و شهرهای گوناگون تحت عنوان کلی «بی‌اخلاقی غرب و رواج همجنسگرایی» تقصیر شیوع این ویروس را به گردن همجنسگراها انداختند. به غیر از شخصیت‌های مذهبی که به نفرت و ترس علیه جامعه ال‌جی‌بی‌تی دامن زدند، بلکه مقامات رسمی و علمی کشورایران نیز در تحکیم این موضع دست به کار شدند.
از جمله طالب تاش، رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی که در رابطه با شیوع ویروس کرونا پای همجنسگراها را به میان کشید:
«در عصر حاضر گناهانی رواج یافته که بعضی از آنها مربوط به دوره بربریت بوده و مدت‌هاست که منسوخ شده و بشر از آنها فاصله گرفته است؛ … گناهانی مانند همجنس‌بازی به جای همسرگزینی، هم‌خانگی به جای برپایی نظام خانواده، عریان‌گردی زنان.»
این تخیلات مردسالارانه، هموفوب، غیرعقلانی و ضدعلمی طالب تاش در شرایط سانسور مطلق رسانه‌های رسمی و عمومی در ایران، که بتوانند این نوع ادعاها را به چالش بکشد، می‌تواند به راحتی به باور عمومی بدل شده و در درازمدت به‌عنوان یک حقیقت در اذهان جامعه تثبیت شود.
کلماتی که زخمی می‌کنند
جامعه ال‌جی‌بی‌تی در ایران به‌دلیل وجود قوانین تبعیض‌آمیز و جرم‌انگارانه برای روابط همجنس‌گرایانه، نبود قوانین حمایتی و همچنین وجود تابوهای اجتماعی، از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه به حساب می‌آیند. از همین رو ضروری است که رسانه‌های آزاد، توجه بیش از پیش به مسائل آنها مبذول داشته و تلاش برای مشاهده‌پذیرکردن و حمایت همراهانه با آنان را در دستور کار خود قرار دهند.
رادان پسر گی‌ای از ایران با شش‌رنگ (6Rang) تماس گرفته است، می‌گوید:
«سر کار ماسک نداشتم، همکارم خندید و جلوی بقیه گفت، “تو که ماسک نیاز نداری خودت ویروسی”، و این رو بعد از چند دقیقه که همه بحثی در مورد این که همجنسگراها باعث کرونا و شیوع آن هستند، کرده بودند.»
رادان در ادامه گفت که در سر کار احساس ناامنی می‌کند:
«نگرانم که اگر یکی از همکارانم مبتلا شود و احیانا اتفاقی هم برایش بیفتد [بمیرد] من را مقصر بدانند.»
یسرا – دختر ۱۷ساله لزبین می‌گوید که از زمان آغاز قرنطینه از نزدیکان خود کنایه‌ای می‌شنود: «از وقتی گفته‌اند همجنسگرایان عامل این ویروس هستند، خاله‌ام وقتی در خانه از کنار من رد می‌شود با تمسخر می‌گوید “خطر کورونا رو رد کردم”.» این برخورد ولو به کنایه یسرا را آزار می‌دهد: «من رو خیلی عصبی می‌کند ولی مجبورم سکوت کنم چون هر وقت حرفی می‌زنم، به ضررم تمام می‌شود.»
چنین ترس‌ها و دردهایی که در نتیجه‌ی چنین نفرت‌پراکنی‌های ایدئولوژیک و بی‌بنیاد حاصل می شوند، معمولا دست کم گرفته می‌شوند. ترس‌هایی که می‌تواند تا سال‌ها فرد را از طرح گرایش جنسی‌اش باز دارد.
با این حال زمانی که این حملات آغاز شد، توجه کسی را به خود جلب نکرد و یا از سوی فعالان و اثرگذاران حوزه‌های مرتبط، جدی گرفته نشد. تا آن جا که این گفته‌ها را نیز در زمره «ریختن روغن بنفشه در مقعد برای درمان کرونا» دانستند و از آن گذشتند. اما برای تمام لزبین‌ها و گی‌ها، تمام ترنس‌ها و تمام کسانی که رابطه هم‌جنس‌خواهانه دارند، این حملات و شایعات امری جدی و بسیار نگران‌کننده و فشارآورنده بوده و هستند.
تنها کسانی که آژیر خطر را شنیدند، اعضای جامعه ال‌جی‌بی‌تی بودند که سال‌ها قرنطینه و انزوای روانی را تجربه کرده بودند. این جامعه اکنون در دوره‌ی قرنطینه فیزیکی، با چنین بیاناتی چندین برابر بر وحشتش افزوده می‌شود.
شش‌رنگ در تلاش برای انعکاس صدای این جامعه به نهادهای بین‌المللی، نامه‌ای را به‌همراه سازمان‌هایی از لبنان، سریلانکا، فیلیپین و کره جنوبی تهیه کرده [اینجا] و با طرح این موضوع، خواهان اقدامات فوری برای توقف این تنفرپراکنی شده است.
با ارسال این نامه به نه گزارشگر ویژه سازمان ملل و نهادهای ذی‌ربط، به اعضای جامعه جهانی یادآوری شده است که نباید اجازه دهند دامنه‌ی خشونت و تبعیضی که جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی متحمل می‌شوند، نادیده گرفته شود و ایجاد هراس و نفرت علیه آنان، به ویژه در دوران چنین بحران جهانی، افزایش یابد.
در عین حال از تمام شواهد چنین برمی‌آید که در دورانی که همبستگی مردم باهم برای مقابله با شیوع بیماری و مقابله با افزایش کنترل دستگاه امنیتی بر زندگی‌شان به بهانه کرونا بیش از هر زمان ضروری است، نمی توانیم به وضعیت جامعه ال‌جی‌بی‌تی جوان ایران بی تفاوت باشیم. جامعه جوانی که از حداقل امکانات برای سازماندهی خود و بیان مطالباتش محروم است. به نظر می‌آید این یادآوری که نباید اجازه دهیم دامنه خشونت و تبعیضی که جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی متحمل می‌شوند، نادیده گرفته شود، باید در جامعه‌ی ایرانی بیش از همیشه تکرار شود.