در هلند تاکنون بنا بر آمار رسمی ۴۴ هزار و ۲۴۹ نفر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و پنج هزار و ۷۱۵ نفر نیز جان باخته‌اند. در روزهای گذشته، ابتلای شمار زیادی از پناهجویان ساکن کمپ اسنیک (Sneek) در شمال هلند واقع در استان فریسلند (Friesland) به بیماری کووید-۱۹، در این کشور خبرساز شد. این کمپ به مدت سه روز در قرنطینه کامل قرار گرفت و ورود و خروج پناهجویان ممنوع شد، اما همچنان نگرانی‌های زیادی در میان پناهجویان وجود دارد.
تاکنون طبق اعلام رسمی مرکز اسکان پناهجویان در هلند (COA) با انجام تست ویروس کرونا از همه پناهجویان ساکن در این کمپ، مشخص شد که ۲۸ نفر از آنها به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و ژاکولینه انگبرس، مشاور ارتباطات و سخنگوی رسانه‌ای مرکز اسکان پناهجویان در شمال هلند، در گفت‌وگو با زمانه این موضوع را تأیید کرد.
گزارش‌هایی که در رسانه‌های هلند از وضعیت کمپ اسنیک منتشر شده است، از هراس و عدم احساس امنیت پناهجویان ساکن این کمپ خبر می‌دهد.
به نوشته روزنامه لئوواردن کورانت به تاریخ ۱۳ مه، ترس از ابتلا به ویروس کرونا در این کمپ بسیار زیاد است. بسیاری از پناهجویان معتقدند تدابیر مرکز اسکان پناهجویان (COA) برای محافظت از آنها در برابر ویروس کرونا کافی نبوده و نیست.
ژاکولینه انگبرس، مشاور ارتباطات و سخنگوی رسانه‌ای مرکز اسکان پناهجویان در شمال هلند، در پاسخ به این پرسش که چرا مرکز اسکان پناهجویان (COA) برای جلوگیری از شیوع و گسترش ویروس کرونا در کمپ اسنیک دیر اقدامات و تدابیر لازم را اتخاد کرد، معتقد است کوآ سریعا اقدامات لازم را به کار گرفته است:
«ما سریعا بعد از مشخص شدن اولین مورد ابتلا، فرد مبتلا شده و خانواده‌اش را قرنطینه کردیم. ما با سازمان خدمات بهداشت شهرداری‌ها (GGD) مشورت کردیم تا ببینیم چه اقداماتی را آنجا اتخاذ کنیم. همچین در ادامه ما با سازمان خدمات بهداشت شهرداری‌ها هماهنگ بودیم برای مقابله با کرونا در آن منطقه.»
ویروس کرونا چگونه در کمپ اسنیک شیوع پیدا کرد؟
پناهجویان در هلند با محدودیت بیرون آمدن از کمپ روبه‌رو نیستند. آنها می‌توانند از کمپ برای مقاصد مختلف خارج شوند و حتی می‌توانند شب‌ها به کمپ باز نگردند و در خانه اقوام و دوستان بمانند. همچنین امکان دعوت کردن دوستان و آشنایان به صورت محدود به داخل کمپ را دارند. تنها یک روز در هفته موظف به حضور در کمپ هستند و آن هم برای اعلام حضور و غیاب است که باید به دفتر مرکز اسکان پناهجویان واقع در کمپ مراجعه کرده و با اثر انگشت اعلام حضور کنند و این برای همه ساکنان کمپ‌ها در سراسر هلند اجباری است و در غیر این صورت مبلغی که به صورت هفتگی برای خرج خورد و خوراک به آنها پرداخت می‌شود، قطع خواهد شد.
در صورت تکرار غیبت و پس از دو بار غیبت پشت سر هم، پناهجو از کمپ اخراج خواهد شد.
داوود جمشیدی، پناهجوی ایرانی ساکن کمپ اسنیک، در گفت‌وگو با زمانه از چگونگی شیوع ویروس کرونا در این کمپ گفت.
به گفته داوود، کرونا توسط افرادی که خارج از کمپ زندگی می‌کنند و برای بازدید از دوستان دیگرشان در ماه رمضان به یک ضیافت آمده بودند، در کمپ شیوع پیدا کرد:
«تا آنجایی که من اطلاع دارم، یکی از خانواده‌ها برای ماه رمضان مهمانی داشتند و مهمان‌هایی از خارج از کمپ داشتند و این شخص ناقل بوده، یعنی ویروس کرونا داشته و در مهمانی شرکت می‌کند. مهمانی هم شلوغ بوده و حدود ۷ تا ۱۰ نفر بودند و بعد از این مهمانی تقریبا همه کسانی که حضور داشتند و در ساختمان‌های دیگر هم زندگی می‌کردند، این بیماری را می‌گیرند. بعد از چند روز خانم همان خانواده‌ای که مهمانی داشتند، حالش بد می‌شود و وقتی به دکتر مراجعه می‌کند، مشخص می‌شود ویروس کرونا داشته، یعنی چند روز از این قضیه گذشته بود و این خانم زندگی روزمره‌اش را داشته در آن محیط، به آشپزخانه می‌رفته، از سرویس بهداشتی مشترک با اتاق بغلی استفاده می‌کرده که اتفاقا ایشان هم یک خانم ایرانی بودند که متأسفانه مبتلا شدند. وقتی این مشخص شد، آمدند آن شخص را در اتاق خودش قرنطینه کردند، به این صورت که از اتاق خودشان بیرون نروند. مثلا آشغال‌هایشان را می‌گذاشتند پشت در یا برای آنها غذا می‌بردند. یک مایکروفر هم در اختیارشان گذاشته بودند که بتوانند غذاها را گرم کنند. ولی مثلا همین کیسه آشغالی که بهش دست می‌زدند و در راهرو می‌گذاشتند تا کسی بیاید آن را ببرد، می‌توانست خطرناک باشد یا می‌آمدند پشت در و در را به صورت نیمه باز می‌گذاشتند و با فاصله با دیگران صحبت می‌کردند.»
-
گفت‌وگوی زمانه با داوود جمشیدی را بشنوید:
به گفته داوود، مرکز اسکان پناهجویان (COA) می‌توانست همان زمان این افراد را به مکان دیگری انتقال دهد و از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری کنند، اما با وجود اعتراض همه ساکنان کمپ اسنیک این کار را نکردند:
«ساختمان خالی و امکاناتش را هم داشتند در همان کمپ که بخواهند جدا کنند اما نکردند تا به جایی رسید که با تست کرونایی که از همه گرفتند، متوجه شدند جمعا ۲۲ یا ۲۳ نفر نتیجه‌شان مثبت شد. دیگر داشت از کنترل خارج می‌شد که آمدند این افراد را منتقل کردند و در کنار این افراد یک سری افرادی را هم که در اتاق‌های مجاور آنها بودند، یعنی از سرویس بهداشتی مشترک با هم استفاده می‌کردند، جزو این گروه قرار دادند و بردند به یک کمپ نظامی و آنجا قرنطینه کردند.»
ژاکولین انگبرس، مشاور ارتباطات و سخنگوی رسانه‌ای مرکز اسکان پناهجویان در شمال هلند نیز به زمانه گفت افرادی که تست کرونای آنها مثبت بوده به همراه اعضای خانواده‌شان یا افرادی که با آنها در یک اتاق زندگی می‌کردند، یعنی مجموعا حدود ۶۰ نفر، روز سه‌شنبه هفته گذشته (۱۲ مه) از کمپ اسنیک به پایگاه نظامی ناسالو در ویلم‌لوده‌ویک (Willem Lodewijk) واقع در همان استان فریسلند منتقل شده‌اند و آنجا در شرایط ایزوله قرار دارند.
همچنین به گفته خانم انگبرس پناهجویان منتقل شده به پایگاه نظامی ناساو بعد از یک هفته قرنطیقه اگر به مدت ۲۴ ساعت هیچ علائمی از بیماری در آنها مشاهده نشود، از قرنطینه خارج شده و به کمپ اسنیک بازگردانده می‌شوند.
ژاکولین انگبرس به زمانه گفت امروز (سه‌شنبه ۱۹ مه) اولین گروه از پناهجویانی که بهبود پیدا کرده یا دیگر علائمی از بیماری ندارند، مجددا به کمپ اسنیک منتقل خواهند شد.
وبسایت رسمی مرکز اسکان پناهجویان (COA) نیز ۱۹ مه با اعلام این خبر از برگرداندن اولین گروه از پناهجویانی که علائم بیماری در آنها مشاهده نشده یا بهبود یافته‌اند به کمپ اسنیک خبر داد، اما اعلام نکرد گروه اول شامل چند نفر هستند.
در کمپ اسنیک بیش از ۵۰۰ پناهجو زندگی می‌کنند و به نوشته وبسایت رسمی مرکز پناهجویان هلند در تاریخ ۱۲ مه از ۴۰۰ نفر تاکنون تست کرونا گرفته شده است.
برای جلوگیری از گسترش بیماری به بیرون، این کمپ به مدت ۷۲ ساعت از ۹ تا ۱۱ مه قرنطینه و خروج پناهجویان از آن ممنوع شد. ژاکولین انگبرس گفت در طول سه روزی که ورود و خروج از کمپ ممنوع شده بود، از همه ساکنین کمپ تست کرونا گرفته شد، به همین جهت آنها اطمینان دارند که افرادی دیگری در کمپ اسنیک به کووید-۱۹ مبتلا نیستند:
«ما می‌دانیم در این زمان افراد بیشتری به ویروس کرونا مبتلا نشده‌اند. همچنین قوانین و تدابیری که در هلند برای مقابله با ویروس کرونا به اجرا گذاشته شده، برای آنها هم صدق می‌کند. اگر کسی احساس کند مشکل یا علائمی دارد، می‌تواند به پزشک خبر دهد و به او اطلاع داده خواهد شد که باید چه اقداماتی انجام دهد. دیگر ساکنان کمپ (اسنیک) تاکنون از هفته گذشته گزارشی از ابتلای جدید نداده‌اند.»
با انتقال شماری از پناهجویان مبتلا و مشکوک به ویروس کرونا به خارج از کمپ اسنیک، محدودیت‌های اعمال شده برای ساکنین آن از ساعت ۱۸ روز ۱۲ مه برداشته شد.
ظاهرا با وجود انتقال افراد مبتلا به کووید-۱۹ و افراد مشکوک به مکان دیگری خارج از کمپ، همچنان نگرانی از شیوع دوباره این ویروس وجود دارد.
به گفته داوود جمشیدی مردم همچنان می‌ترسند و خود آنها سعی می‌کنند بسیاری از مسائل را رعایت کنند تا از شیوع دوباره جلوگیری شود:
«همه خودشان در اتاق‌ها هستند و سعی می‌کنند بیرون نیایند و حالا هر طوری که هست می‌گذرانند.»
با شیوع ویروس کرونا در هلند و اتخاذ تدابیر لازم مانند فاصله‌گذاری فیزیکی (یک و نیم متر)، تقریبا همین اقدامات مشابه در کمپ‌ها هم اعمال شد. اما یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌ها در خصوص پناهجویان، صف‌های شلوغ در فضای کوچک و محدود دفتر مرکز اسکان پناهجویان برای اعلام حضور و غیاب هفتگی بود، زیرا اسکن اثر انگشت بر روی یک دستگاه اسکن که همگی از آن استفاده می‌کنند انجام می‌شود. مرکز اسکان پناهجویان اندکی بعد از شیوع ویروس کرونا در هلند اعلام حضور و غیاب هفتگی را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآورد و فعلا نیازی نیست پناهجویان اعلام حضور هفتگی انجام دهند.
داوود جمشیدی درباره اقدامات لازم در کمپ‌ها به شرح این موارد پرداخته است:
«وقتی کرونا شروع و جدی شد در کمپ اعلام کردند و برگه‌های اطلاع‌رسانی چسباندند و گفتند که فاصله یک و نیم متر را رعایت کنید. هیچ کجا نمی‌گذاشتند تجمع کنیم، کافه و کتابخانه کمپ و جاهایی که بچه‌ها جمع می‌شدند برای بازی و سرگرمی همه را تعطیل کردند. اما از نظر اینکه ماسک یا مواد ضدعفونی بدهند، نه، این کارها را نکردند. همه اعتراض می‌کردند چون تهیه ماسک خیلی سخت بود و وقتی به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کردیم اصلا ماسک نداشتند. خب این یک ضعف بود، ولی چیزهای دیگر را رعایت کردند، مثلا اثر انگشت، اولین هفته‌ای که کرونا آمده بود، اثر انگشت اجرا شد و من وقتی رسیدم به آنها گفتم نباید این کار را برگزار کنید چرا که افرادی هستند در بیرون کمپ و حالا برای اثر انگشت آمده‌اند و امکان دارد در راه به بیماری مبتلا شده باشند و می‌آید انگشت می‌زند، من هم پشت سر او باید انگشت بزنم و خدایی نکرده اگر یک نفر داشته باشد همه ما می‌گیریم. هفته بعد هم دوباره برگزار کردند، اما با مواد شوینده، ولی دیگر لغو شد.»
در سراسر هلند ۵۸ کمپ پناهجویی وجود دارد و طبق اطلاعات مرکز اسکان پناهجویان، هر کمپ میانگین گنجایش اسکان دادن ۵۰۰ تا ۶۰۰ پناهجو را دارد.
در حال حاضر به طور میانگین هر هفته ۵۰۰ پناهجوی جدید نیز وارد هلند می‌شوند. بنا به تصمیم سازمان مهاجرت پس از شیوع ویروس جدید کرونا، پناهجویان جدیدی که وارد هلند می‌شوند از امکان اسکان در کمپ‌های پناهندگان برخوردار نخواهند بود.
با شیوع ویروس کرونا، سازمان مهاجرت هلند علاوه بر ثبت‌نام نکردن پناهجویان جدید، پروسه بررسی درخواست پناهجویی افرادی را که از قبل وارد هلند شده بودند حدود یک ماه و نیم به حالت تعلیق در آورد. سپس اعلام کرد به صورت محدود و آزمایشی و از طریق تماس تصویری می‌کوشد بررسی پرونده‌های پناهجویانی که از این کشور درخواست اعطای اقامت کرده‌اند، مجددا از سر گرفته شود.
این سازمان که پیش‌تر به دلیل تأخیرهای طولانی مدت در بررسی روند درخواست‌های پناهجویی از سوی پارلمان هلند به پرداخت غرامت به پناهجویان موظف شده بود، اعلام کرد پناهجویانی که در شرایط حال حاضر و به دلیل شیوع ویروس کرونا بررسی درخواست پناهندگی آنها با تأخیر مواجه شده یا خواهد شد، شامل پرداخت غرامت نمی‌شوند.
داوود جمشیدی:
«این اتفاق که افتاد کلا همه چیز به هم ریخت. خود من شخصا تقریبا به زمانی رسیده بودم که باید بعد از حدود ۱۴ ماه می‌رفتم برای مصاحبه که تکلیفم مشخص شود، ولی خب کرونا وقتی آمد کلا تعطیل شد. من از طرف وکیلم درخواست کرده بودم که رسیدگی کند چرا من مصاحبه نمی‌شوم و این‌قدر طول کشیده. وکیل من نامه را که فرستاد مصادف شد با همین تعطیلی ویروس کرونا. وکیلم دوباره به من ایمیل زد که متأسفانه همه کارهای اداری تعطیل شده. فرقش این است آن موقع امید داشتیم که امروز فردا مصاحبه می‌شویم و تکلیف مشخص می‌شود، ولی این دیگر الان معلوم نیست تا چه زمانی طول بکشد. اطلاع دادند گفتند می‌خواهند مصاحبه‌های ویديو کنفرانسی کنیم، اما فعلا از آن هم خبری نیست.»
در شرایطی که پناهجویان برای بررسی پرونده‌شان باید چندین ماه انتظار را سپری می‌کردند، اکنون با وجود شیوع ویروس کرونا وضعیت آنها بیش از پیش با بلاتکلیفی و سرگردانی همراه شده است. حال باید دید سازمان مهاجرت هلند چه تدابیری برای بررسی هرچه سریع‌تر پرونده پناهجوبان در دستور کار قرار خواهد داد.