وحید عمر، مشاور ارشد رئیسجمهوری افغانستان در امور روابط عامه و استراتژیک، یکشنبه ۱۰ فروردین در واکنش به بیانیه طالبان، از این گروه خواست به جای بهانهگیری هیئتشان را برای شروع مذاکره تعیین کنند. طالبان شنبه ۹ فروردین در اطلاعیهای اعلام کرده بود «با تیمی وارد مذاکره میشوند که براساس توافقات انجامشده و معیارهای وضعشده تشکیل شود». همزمان اختلاف بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله بر سر نتیجه انتخابات ریاستجمهوری افغانستان ادامه دارد.
در چنین شرایطی به نظر میرسد که فرآیند مذاکرات صلح بین نمایندگان طالبان و نمایندگان دولت افغانستان به درازا خواهد کشید و به بحرانهای سیاسی و اقتصادی موجود در کشور اضافه خواهد کرد. «زمانه» در این باره با ناصر فرزام، روزنامهنگار در کابل گفتوگو کرد. فرزام معتقد است که رهبران سياسى باید اختلافها را كنار بگذارند تا یک حکومت قوی در افغانستان شکل بگیرد. این گفتوگو را در ادامه بخوانید.
■ شهزاده سمرقندی: همان طور که در خبرها و در بیانیه دولت آمریکا خواندیم یک میلیارد دلار از کمکهای مالی آمریکا به دلیل ناسازگاری دولت و اختلاف پیش آمده بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله قطع شده است. این بحران مالی به کل وضعیت افغانستان تا چه حد صدمه خواهد زد؟
ناصر فرزام: از آنجاىی كه افغانستان متكى به كمکهاى امريكا و ساير كشورهاى كمکكننده است، طبعاً قطع كمکها تاثيرات منفى بر وضعيت اقتصادى، سياسى و اجتماعى كشور دارد. زيرا بخش كلانى از بودجه افغانستان، بهویژه بودجه نيروهاى نظامى اين كشور را كمکهاى خارجى تشكيل مىدهد.
■ اگر این اختلاف بین دو نماینده انتخابات اخیر حل و فصل نشود، چه تأثیری در جریان مذاکرات صلح با طالبان خواهد گذاشت؟
ــ: اختلافات سياسى در درون نظام سبب خواهد شد تا پروسه صلح به شكل درست و اساسى عملى نشود. به عنوان مثال اختلاف نظر بر سر گزينش هيأت مذاكرهكننده از سوى حكومت افغانستان يكى از مواردیست كه باعث شده گفتوگوهاى صلح به وقت و زمان تعيينشده انجام نشود، بر بنياد توافق صلح ميان امريكا و طالبان زندانىهاى طالبان به وقت معين آن آزاد نشوند، و گفتوگوى بیناـافغانی اغاز نشود.
■ آیا احتمال دارد که مذاکرات صلح با طالبان به هیج نتیجهای نرسد؟ در این صورت و با توجه به خروج نیروهای آمریکایی، آیا دولت افغانستان در فراهم کردن امنیت ملی در داخل کشور با مشکل روبهرو نخواهد شد؟
ــ: در صورتیكه توافق صلح به نتيجه نرسد، جنگ ميان نيروهاى دولتى و مخالفان مسلح شدت خواهد گرفت، و وضعيت امنيتى در کشور بدتر خواهد شد.
■ سفر وزیر خارجه آمریکا، مایک پومپئو بینتیجه بود و او موفق نشد اختلاف بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله را برطرف کند. آیا در داخل کشور از راهحلهایی برای حل این اختلاف سخنی در میان است؟
ــ: ظاهراً سفر پمپئو به افغانستان بىنتيجه خوانده شده است. اما او فشارهاى لازم را بر رهبران سياسى حكومت افغانستان وارد كرد. قطع كمک يک میليارد دلارى امريكا به افغانستان از مثالهاى زنده اين فشار به حساب مىآيد.
بعد از سفر پمپئو به كابل مذاكرات ميان رییسجمهور غنى و عبدالله عبدالله از سر گرفته شده است. شمارى از شخصیتهاى سياسى مانند استاد سياف و حامد كرزى ميان غنى و عبدالله ميانجىگرى مىکنند. بِه تازگى مجلس نمايندگان افغانستان يک تيم ميانجى را تعيين كرده است. اين تيم در نخستين روز با عبدالله عبدالله ديدار كرده است. عبدالله و غنی آماده اند كه برای همديگر امتياز قايل شوند. رييسجمهور غنى بخشى از قدرت سياسى را به تيم عبدالله وعده داده است اما نقش اجرايى به وى نمىدهد.
در صورتیكه سران سياسى اختلافهاىشان را كنار نگذارند، افغانستان شاهد يک حكومت قوى نخواهد بود و مشكلات چنين حكومت نسبت به حكومت وحدت ملى به مراتب بيشتر خواهد بود.