حوادث معدن در ایران به علت رعایت‌نکردن ایمنی کار و کارگر به شکل روزانه رخ می‌دهند اما همیشه به رسانه‌ها راه نمی‌یابند. هرچند مسئولان ایرانی از کاهش حوادث کاری در معدن‌ها خبر می‌دهند، سال گذشته ده‌ها معدنکار در حادثه‌های معدن جان‌شان را از دست دادند.
خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) در گزارشی با بررسی اخبار منجر به مرگ معدنکاران نتیجه گرفته است که دست‌کم ۴۵ معدنکار در ۱۳۹۸ در معدن‌ها جان‌شان را از دست داده‌اند.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در ارائه آمار حوادث معدن و معدنچیان جان‌باخته نه تنها فعالانه عمل نکرده‌اند، بلکه سعی در پنهانکاری آن داشته‌اند.
علیرضا مظفری، مدیرکل بازرسی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۲۶ دی ۹۸ در سمینار «ایمنی فعالیت‌های معدنی» در دانشگاه دامغان گفته بود که حوادث در معدن‌های ایران ۶۰ درصد کاهش داشته و تا انتهای دی تنها ۱۰ معدنکار درگذشته‌اند.
این ادعا نادرست بود. از ابتدای پاییز ۹۸ تا پایان دی، یعنی تنها در چهار ماه، بر اساس اخبار منتشرشده در خبرگزاری‌های ایران ۱۸ کارگر معدن در حوادث کاری جان‌شان را از دست داده بودند.
حتی در روز نخست سال جاری هم یک کارگر راننده معدن نمک گرمسار بر اثر ریزش تونل درگذشت.
روز اول سال برای خیلی از کارگران اما فرقی با روزهای دیگر سال نداشت. آنها مثل هر روز دیگری در این روز هم حین کار می‌میرند:
امروز اول فروردین ۱۳۹۹ ، کارگر راننده دستگاه کامیون برای بارگیری سنگ‌نمک وارد تونل معدن نمک گرمسار میشه، تونل ریزش می‌کنه و راننده زیر آوار زنده به گور میشه.
— فرشاداسماعيلي (@esmailifarshad) March 20, 2020
مرگ‌های قابل پیش‌گیری
علت‌های اصلی مرگ معدنکاران ایران ریزش سقف، انفجار، برق‌گرفتگی، گازگرفتگی و برخورد با ماشین‌آلات سنگین صنعتی است. همه این موارد قابل پیش‌گیری هستند.
شهرام غریب، کارشناس ایمنی و بهداشت کار در گفت‌و‌گو با ایلنا علت بهبودنیافتن شرایط ایمنی کار در معدن‌های ایران را فقدان نظارت کافی و موثر دانست:
«متاسفانه در برخی بازرسی‌های ادارات کار از کارگاه‌ها شاهد هستیم که کارفرما تمام شرایط را به صورت مصنوعی کنترل کرده و عملاً برای بازرسان کار فرش قرمز ایمنی کار پهن می‌کنند. غالباً نیز فردای بازرسی شرایط کارگاه به همان حالت ناایمن قبل بازمی‌گردد و بازرسی‌ها بی‌نتیجه می‌شوند.»
غریب یک فقدان دیگر را برگزارنشدن «مانورهای حوادث کار» در معدن‌های ایران می‌داند. انجام مانور می‌تواند تجربه کارگران را برای مواجهه با لحظه بحرانی یا کمک به همکاران سانحه‌دیده‌شان آماده کند.
اشرف منصوری، یک کارشناس ایمنی و بهداشت کار دیگر دراین‌باره به ایلنا می‌گوید که نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت به تنهایی کافی نیست و باید بخشی از نظارت موثر را به تشکل‌ها و اتحادیه‌های کارگری و ان‌جی‌اوهای مستقل سپرد.
جمهوری اسلامی اجازه تأسیس تشکل‌ها و اتحادیه‌های مستقل و نهادهای نظارتی مستقل مردمی را بر خلاف قانون اساسی خودش و پیمان‌نامه‌های جهانی کار نمی‌دهد. این موضوع به افزایش جان باختن کارگران، به‌ویژه در معدن‌ها انجامیده است.
کارگران معدن مس سونگون با وجود ابتلای همکاران به کرونا مجبورند کار کنند
▪️پرسنل معدن مس سونگون علیرغم وجود ویروس کرونا در منطقه و مبتلا شدن چندین نفر و مرگ یک نفر همچنان به صورت اجباری و علیرغم میل خود مشغول بکار هستند.
▪️در تاریخ ۲۲/۱۲/۹۸ نیروهای شرکت های استخراجی معدن (مبین و آهن آجین و نوآوران و زهل و ندای رهاوی) در ابتدای شیفت عصر در هنگام ورود به معدن در محل تب سنجی گیت ورودی معدن تجمع کرده و به دلیل ابتلای چند نفر از پرسنل به کرونا خواستار تعطیلی کار شده بودند که به علت غایب بودن مدیران مجتمع و معدن و روسای شرکت های مشغول پس از دو ساعت بلاتکلیفی، به مدت دو روز سرکار حاضر نشدند که در نهایت بعضی از شرکت ها سیستم کاری را به یک روز در میان کاهش دادند.
فردای آن، آقایان محمد فتح الله زاده و جعفر بقایی از شرکت مبین به اتهام ممانعت از ورود کارگران و تشویق به تعطیلی با امضای یک نامه صوری از طرف شرکت آهن آجین به آگاهی ورزقان برده شدند و به آقایان آیدین بیگلری و جواد شاهی از پرسنل شرکت آهن آجین در محل شرکت اخطار داده شد.
▪️حدود ده نفر از شرکت مبین، یک نفر آهن آجین، پنج نفر نوآوران و پنج نفر از پرسنل کارخانه مبتلا شده اند و یک نفر از پرسنل حراست به اسم صابر خدایی فوت کرده است که مدیرمجتمع مس سونگون مهندس شریفی و مسئول ایمنی معدن این موارد را کاملا رد کرده و مدعی عدم وجود کرونا در معدن شده اند.
▪️شرکت پاوان هم که حدود یک ماه پیش به علت ابتلای چند نفر به کرونا تعطیل شده است و پرسنل رسمی معدن به صورت دوروز در میان مشغول هستند.
▪️کارگران اهل روستای صومعه دل که بیشتر افراد مبتلا به کرونا از این روستا بودند از کار منع شده و حق ورود به معدن را ندارند.
▪️مجتمع مس سونگون یکی از بزرگترین معدن های مس کشور می باشد که در شهرستان ورزقان در۱۳۰کیلومتری تبریز واقع شده است و از دو قرن پیش از زمان قاجاریه به صورت زیرزمینی استخراج می شده است و حدود ۲۵ سال است که به صورت روباز و وسیع در حال استخراج و بهره برداری می باشد و حدود چهار هزارنفر پرسنل رسمی و پیمانکاری و قراردادی بصورت بیست و چهار ساعته در آنجا فعالیت می کنند.
کارگران معدن مس سونگون با وجود ابتلای همکاران به کرونا مجبورند کار کنند / 27 March 2020