پیش از آنکه کرونا بخشی از اروپا را به تعطیلی اجباری ببرد، سازمان کشورهای تولید کننده نفت (اوپک) و روسیه برای کاهش تولید به توافق نرسیدند. گسترش کرونا روند نزولی نفت را شتابانتر کرده است. آمریکا و اوپک برای همکاری به هم نزدیک میشوند.
شکاف در اوپک پلاس پیش از آنکه اروپا به کانون شیوع کرونا تبدیل شود، نمایان شده بود، آنجا که در آخرین نشست روسیه به تمدید کاهش تولید تن نداد تا رویای صادرکنندگان نفت فرو بریزد. حالا کرونا و تعطیلی اجباری حمل و نقل و تولید در برخی نقاط جهان هم مزید بر علت شده است.
قیمت نفت در هفته گذشته به پایینترین رقم در سالهای اخیر رسید. سقوط قیمت نفت شیل آمریکا به زیر ۳۰ دلار و نفت اوپک به نزدیکی ۲۶ دلار رسید، رقمی بی سابقه در دو دهه گذشته. تداوم تعطیلی حمل و نقل بینالمللی و توقف و یا کاهش تولید برخی صنایع بازگشت قیمت نفت در بازارهای جهانی در یک دوره کوتاه مدت را ناممکن کرده است.
در خاورمیانه به عنوان یکی از مبداءهای اصلی صادرات نفت، عربستان سعودی پس از شکست مذاکرات با روسیه تولید روزانه را افزایش داده تا شاید بخشی از کاهش قیمت را جبران کند. این روند اما کاهش قیمت را سرعت بخشیده است.
عربستان امیدوار بود با تداوم توافق کاهش تولید، قیمت نفت تا نزدیکی ۸۰ دلار پیش برود. حالا اما پیشبینی میشود قیمت نفت به ۲۰ دلار هم سقوط کند، یعنی یک چهارم آنچه که ایدهآل کشورهای صادر کننده از جمله عربستان بود.
تهران هم با وجود اینکه صادرات رسمیاش در یکسال گذشته به دلیل سختگیری آمریکا در تحریمها به پایینترین میزان ممکن رسیده، از کاهش قیمت نفت ناراضی است. دولت در بودجه سالانهاش صادرات حداقل یک میلیون بشکه نفت با قیمت ۷۵ دلار را پیشبینی کرده بود. حالا اما نه صادرات یک میلیون بشکه ممکن است و نه قیمت ۷۵ دلاری و همین میتواند کسری بودجه تحمیل شده را تا سه برابر افزایش دهد.
علاوه بر تهران، بغداد در میان بحران سیاسی که همچنان مانع تشکیل دولت شده است باید کسری بودجه ناشی از کاهش قیمت نفت نیز را نیز جبران کند. وضعیت در دیگر کشورهای منطقه بهتر از سه دارنده ذخایر نفتی است اما آنها هم از کاهش قیمت ناخشنود هستند و به دنبال راهی برای برون رفت از این وضعیت.
نماینده آمریکا در ریاض
شکاف اوپک و روسیه که حالا با افزایش تولید به دنبال سهم بیشتر از بازار است، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را بر آن داشته نماینده ویژهای به ریاض بفرستد تا شاید بتواند با بزرگترین تولید کننده عضو اوپک به توافق برسد.
آمریکا نگران است افزایش تولید روسیه و عربستان سعودی و به دنبال آن دیگر کشورهای اوپک قیمت نفت را بیشتر از آنچه که هست کاهش دهد. از همین رو تصمیم دارد یک نماینده ویژه از وزارت انرژی را به منظور مذاکره با عربستان برای بازگرداندن ثبات به بازار انرژی به این کشور اعزام کند.
عربستان سعودی و دیگر کشورهای اوپک تا به حال به این خبر واکنشی نشان ندادهاند.
در سکوت کشورهای عضو اوپک، رایان سیتون، عضو کمیسیون «ریلرود تگزاس» گفته است با محمد بارکیندو، دبیر کل اوپک در باره «ثبات در بازار انرژی» تلفنی گفتوگو و بارکیندو او را به جلسه بعدی اوپک دعوت کرده است.
دبیرکل اوپک هم گفتوگو با سیتون را تایید کرد و گفت در این گفتوگوی تلفنی چشمانداز همکاری مشترک مورد بحث قرار گرفته است.
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه که نامش فاش نشد اما همکاری مشترک واشنگتن و اوپک را رد کرد و گفت: دولت فدرال نمیتواند در باره همکاری با اوپک برای کاهش تولید تصمیم بگیرد.
بیشتر بخوانید: