سخنگوی قوه قضاییه در گفت‌وگو با خبر ۲۱ اعلام کرد که ممکن است حدود ۱۰ هزار نفر از زندانیان مشمول عفو رهبر جمهوری اسلامی شوند. غلامحسین اسماعیلی پیش‌بینی کرد که حدود نیمی از این زندانیان، زندانیان “امنیتی” باشند. گروهی از آنان زندانیانی هستند که به دلایل سیاسی، برای مثال شرکت در اعتراضات آبان ۹۸ به زندان افتاده‌اند و اکنون به دلیل شیوع کرونا در زندان‌ها در خطر ابتلا قرار دارند. به گفته شیرین عبادی، اعتراض‌های ملی و بین‌المللی نسبت به درخواست آزادی فوری زندانیان سیاسی فراوان بوده و ولی فقیه را واداشته تا نیم‌گامی به عقب بردارد.

زندان تهران بزرگ: بازداشتی های اعتراضات آبان ۹۸ در فشافویه محبوس اند.

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه شامگاه چهارشنبه ۲۸ اسفند در گفت‌وگو با خبر ۲۱ گفت حدود نیمی از ۱۰ هزار زندانی که قرار است مشمول عفو شوند، زندانیان امنیتی هستند. اسماعیلی گفت:

«تمام کسانی‌ که در این عفو مشمول عنایت رهبر معظم انقلاب قرار گرفتند، از زندان آزاد می‌شوند، این در حالی است که در عفوهای قبلی در برخی موارد تقلیل مجازات بود و فرد کماکان در زندان باقی می‌ماند، اما تمام مشمولان این عفو حتماً از زندان آزاد می‌شوند و دیگر در زندان نخواهند ماند.»

سخنگوی قوه قضائیه در ادامه یادآوری کرد:

«این عفو، توام با کارشناسی‌های ملموس، عینی و حقوقی و بر مبنای یافته‌های ریاست قوه قضاییه در بازدید از زندان‌ها و جلب نظر کارشناسان مختلف است.»

که یک معنای آن ممکن است این باشد که کارشناسان نسبت به شیوع بیشتر کرونا در زندان‌های متراکم ایران به قوه قضائیه هشدار داده‌اند. از تراکم در زندان‌ها باید کاسته شود، اما در همان حال امتیازی برای رهبر جمهوری اسلامی به شمار آید. اسماعیلی این نکته آخر را به این شکل بیان کرد:

«از مقام معظم رهبری که در این برهه حساس عنایت و بزرگواری ایشان شامل حال جمع زیادی از محکومان دادگاه‌های عمومی و انقلاب سراسر کشور شد، قدردانی می‌کنم.»

کیانوش جهانپور، معاون وزارت بهداشت بامداد پنجشنبه ۲۹ اسفند در صفحه توییتر خود گوشه‌ای از ابعاد شیوع کروناویروس در ایران را آشکار کرد:

«مطابق آخرین داده‌ها، تقریبا هر ساعت ۵۰ نفر در ایران به کووید ۱۹ (بیماری ناشی از ویروس کرونا جدید) مبتلا می‌شوند و ایضا هر ده دقیقه، یک نفر جان خود را در اثر پیامدهای ناشی از ابتلا به کرونا از دست می‌دهد.»

در روزهای گذشته با شیوع بیماری کووید ۱۹ در زندان فشافویه و اوین، خانواده بسیاری از زندانیان سیاسی با انتشار دادخواست یا ارسال نامه به مقامات قضائی جمهوری اسلامی خواستار آزادی، اعطای مرخصی یا دادن عفو مشروط به زندانیان شده بودند. نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر زندانی در اوین، دوشنبه گذشته در اعتراض به مرخصی ندادن به عده زیادی از زندانیان سیاسی اعلام اعتصاب غذا کرد. سه‌شنبه ۲۷ اسفند عبدالکریم حسین‌زاده نماینده اشنویه و نقده در مجلس شورای اسلامی در صفحه خود در تویبتر هشدار داده بود که هنوز تعداد زیادی از زندانیان مبتلا به کووید ۱۹ در زندان‌ها به سر می‌برند و خواهان اقدام عاجل رئیس قوه قضائیه شده بود. ذ

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، در گزارشی به شورای حقوق بشر سازمان ملل، شمار زندانیان در ایران را ۱۸۹ هزار و ۵۰۰ نفر اعلام کرده بود. بعد از آنکه گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، عفو بین‌الملل، زندانیان سیاسی سابق خواهان اعطای مرخصی به زندانیان با توجه به شیوع کرونا در زندان‌ها شده بودند، رئیس قوه قضائیه بر اساس دو بخشنامه به ۸۵ هزار نفر از زندانیان مرخصی اعطا کرد. اکنون قرار است ۱۰ هزار نفر هم شامل عفو شوند. به این ترتیب حدود ۵۰ درصد از جمعیت زندانیان در زندان‌های ایران کاسته می‌شود. شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل، در گفت‌وگو با زمانه این تحول تازه در زندا‌های ایران را به «نیم‌گام عقب‌نشینی ولی فقیه» تعبیر کرد و درباره «نیم‌گام» بعدی گفت:

«بایستی با استمداد از مراجع بین‌المللی به ویژه سازمان ملل متحد، پزشکان بدون مرز و سازمان بهداشت جهانی و هر جای دیگری که فکر می‌کنیم موثر است، نامه بنویسیم و درخواست بکنیم که زندانیان سیاسی و عقیدتی را آزاد بکنند و از همه مهم‌تر زندان‌ها را ضدعفونی بکنند و امکان درمان را برای همه، چه زندانیان سیاسی و چه زندانیان عادی فراهم کنند.»

بیشتر بخوانید:

عفو شماری از زندانیان سیاسی؛ خامنه‌ای از مواضعش عقب نشسته؟