نزدیک به سه هفته پس از اعلام رسمی شیوع کرونا در کشور و گسترش بیماری در بسیاری از شهرها، یکی از مقامات وزارت بهداشت ایران به عدم جدیت دولت در بستن مرزهای هوایی با چین در روزهای نخست ورود ویروس کرونا به کشور و همچنین تشخیص اشتباه بیماری از سوی مسئولان بهداشتی ایران اذعان کرد.
رضا ملک زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، شامگاه جمعه ۲۳ اسفند با حضور در یک برنامه تلویزیونی با اعلام خبر تشخیص اشتباه بیماری در ایران و همچنین عدم جدیت دولت برای بستن مرزهای هوایی گفت که در ماه‌های اول ورود بیماری به کشور و علی‌رغم درخواست وزارت بهداشت برای بسته شدن مرزهای هوایی ایران با چین «بنا به ملاحظاتی» این کار انجام نشد.
او همچنین گفت:
«در ماه‌های اول به دلیل نداشتن اطلاعات کافی درباره ویروس کرونا، این بیماری را با آنفولانزا اشتباه گرفتیم.»
ملک زاده با اشاره به اینکه این ویروس پیش از اعلام رسمی وزارت بهداشت وارد کشور شده بود، در مورد نحوه و چگونگی ورود ویروس کرونا و شیوع آن در قم گفت:
«من فکر می‌کنم این ویروس از قبل وارد ایران شده بود؛ ما چون همزمان اپیدمی آنفولانزا هم در کشور داشتیم، خیلی از اینها تصور می‌شد آنفولانزای H1N1 است و به همین علت، تصور این بود که آنفلوانزا hست و چین هم اعلام نکرده بود و قطعاً ما هم باید هوشیارانه‌تر عمل می‌کردیم. ما ارتباطات مفصلی با چین داشتیم و رفت‌وآمدهای زیادی بود. وقتی در چین دیر اعلام می‌شود، این ویروس وارد ایران می‌شود و در این مدت در ایران به عنوان آنفلوآنزا در نظر گرفته می‌شود. این بیماری تنفسی را به خصوص در قم و در برخی شهرهای دیگر داشتیم و همه آنها را به حساب آنفولانزا گذاشتیم.»
او در خصوص عدم حمایت دولت برای لغو پروازها به چین هم گفت:
«بنا به ملاحظاتی این کار انجام نشد. یعنی خیلی جدی گرفته نشد با وجود اینکه وزارت بهداشت این درخواست جدی را داشت و چندین جلسه این را در دولت مطرح کرد، واقعاً نتوانستیم به موقع از این حمایت برخوردار شویم که مرزها را به طور کامل ببندیم. ارتباطات اقتصادی و تعداد زیاد ایرانیانی که در چین بودند و تعداد دانشجویان ایرانی که در چین بودند باعث این موضوع شد.»
ملک زاده احتمال مطرح شده در خصوص وقوع یک «جنگ بیولوژیک علیه چین و ایران» را نیز رد کرد و در این زمینه گفت:
«برآوردهایی که ما داریم این‌طور نیست. در حقیقت اپیدمی‌های دیگری هم داشتیم، چه در ۳۰-۲۰ سال گذشته و چه در گذشته‌های دور این مسئله را داشتیم. این که این جنگ بیولوژیک بوده، خواهید دید خود آمریکا بیش از همه از این ویروس آسیب خواهد دید.»
اعتراف مقامات بهداشتی ایران مبنی بر عدم جدیت و سهل‌انگاری در ممانعت از ورود ویروس کرونا به ایران در حالی است که بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، روز ۲۳ اسفند ماه، سازمان هواپیمایی و ماهان‌ایر را متهمان اصلی انتقال ویروس کرونا به ایران معرفی کرد.
پارسایی سازمان هواپیمایی کشوری را متهم کرد که به دلیل عدم لغو پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان ایر به چین، کشور را متحمل هزینه‌های جانی، مالی و معنوی سنگینی کرده است.
این نماینده مجلس در خصوص پیگیری پرونده پروازهای شرکت ماهان ایر به چین در زمان شیوع کرونا گفت:
«کمیسیون اصل ۹۰ قصد دارد به پرونده تحقیق و تفحص از سازمان هواپیمایی کشوری درباره انهدام هواپیمای اوکراینی با دو موشک سامانه پدافند هوایی سپاه پاسداران، بندی هم درباره پرواز هواپیمایی ماهان به چین در بحبوحه شیوع کرونا در آن کشور بیفزاید.»
- بیشتر بخوانید: اصل ۹۰: هواپیمایی ماهان متهم ردیف اول ورود کرونا به ایران
به دنبال این اظهارنظر سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل، در کانال تلگرام رسمی خود نوشت:
«۲۸ روز بعد از این که نوشتم اگر عدالتی در کار باشد باید علیه هواپیمایی ماهان کیفرخواست صادر شود زیرا متهم اصلی برای آلوده کردن جامعه ایرانی به ویروس کروناست، بالاخره صدایی از داخل مجلس ایران هم این موضوع را تایید کرده و گفته است سازمان هواپیمایی کشوری و ماهان‌ایر متهم ردیف اول شیوع این بیماری در ایران است.»
این حقوقدان پیش از آنکه مقامات دولتی ایران به طور رسمی شیوع کرونا را در کشور تأیید کنند، با انتشار یک دادخواست، خواهان صدور کیفرخواست علیه شرکت هواپیمایی ماهان به دلیل آلوده کردن کشور به کرونا از طریق انجام پروازهای متعدد به چین شد.
او در این دادخواست نوشت:
«مدعی‌العموم و دادستان می‌بایستی علیه هواپیمایی ماهان و مدیرعامل این شرکت هواپیمایی، حمید عرب‌نژاد، کیفرخواست صادر کند. عرب‌نژاد و ماهان بدون توجه به اعتراض‌های عمومی به انتقال مسافر از چین و به چین بدون هیچ مراقبتی ادامه داد. … اگر عدالت بر این کشور حاکم بود امروز باید علیه ماهان کیفرخواست صادر می‌شد.»
- این دادخواست را می‌توانید در اینجا ببینید و امضا کنید:
به گفته صاحب‌نظران، پنهان‌کاری مقامات دولتی در ایران و وارونه جلوه دادن حقایق درباره شیوع کرونا در کشور سبب شد تا بسیاری از استان‌های ایران درگیر این ویروس شوند.
علی ربیعی، سخنگوی دولت عصر روز ۱۱ بهمن با حضور در جمع خبرنگاران اعلام کرد که «از امروز به‌طور موقت پروازهای مستقیم ایران از چین و چین به ایران تعطیل شد تا تمهیدات بیشتر اندیشیده شود.»
با وجود این ادعای سخنگوی دولت ایران اما فروش بلیت از سوی شرکت‌های هواپیمایی (عمدتا شرکت ماهان ایر) تا بیش از یک هفته بعد نیز ادامه داشته است و بر اساس برخی خبرها در روزهای بعد هم ادامه داشته است.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی آژانس‌های مسافرتی و هوایی روز ۱۵ بهمن‌ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از ادامه پرواز هواپیماهای مسافربری ایرانی به چین خبر داد و گفت:
«علاوه بر پروازهای مستقیم، پروازهای ترانزیت چینی‌ها از طریق ایران همچنان برقرار است.»
- در همین زمینه