مجتبا یوسفی‌پور – از روز جمعه ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۲ نمایش عمومی فیلم «لوپر» تازه‌ترین ساخته رایان جانسون، فیلمساز آمریکایی به شکل گسترده در سینماهای جهان آغاز شده است. در اکران این هفته می‌پردازیم به معرفی این فیلم.
«لوپر» امسال نخستین‌بار به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره فیلم تورنتو به روی پرده رفت و از روز جمعه نمایش خود را در سینماهای آمریکای شمالی، استرالیا، انگلستان و حدود ۱۰ کشور دیگر آغاز کرده است. از اوایل ماه اکتبر، فیلم در دیگر کشورهای اروپایی و آمریکای جنوبی نیز به نمایش در خواهد آمد.
«لوپر» یک اکشن علمی، تخیلی است که داستانش در زمان آینده روی می‌دهد. نام فیلم با استفاده از کلمه «لوپ» به معنای گردش، چرخه و حلقه ساخته شده است و اصطلاحی‌ست که در فیلم برای آدمکشانی به کار می‌رود که در زمان سفر می‌کنند و کارشان کشتن افرادی است که از زمان آینده به زمان حال فرستاده شده‌اند.
طبق «قرارداد»، آخرین مأموریت لوپر‌ها که از ۳۰ سال بعد و زمان آینده به زمان حال آمده‌اند کشتن خودشان است. با خودکشی آن‌ها «قرارداد» به پایان می‌رسد و دایره زمان بسته می‌شود. هر لوپر ۳۰ سال فرصت دارد که زندگی کند. آنگاه گروهی او را با ماشین زمان به گذشته برمی‌گرداند و خود او که حالا ناگهان ۳۰ سال جوان‌تر است، او را می‌کشد. داستان در آینده نزدیک و در سال ۲۰۴۴ میلادی اتفاق می‌افتد. جو (با بازی جوزف گوردون لویت) که ۲۵ سال دارد، لوپری است که برای یک گروه مافیایی در کانزاس کار می‌کند. او در آخرین مأموریتش بدون آنکه بداند برای کشتن خود ۵۵ ساله‌اش با بازی بروس ویلیس اعزام می‌شود، اما جو با شناسایی خود، در انجام مأموریتش دچار تردید می‌گردد. او با جاسازی یک پیام در بازویش، از جو پنجاه و پنج ساله می‌خواهد که با او دیدار کند.
فیلمنامه «لوپر» را رایان جانسون، فیلمساز آمریکایی نوشته و فیلم را هم خود او کارگردانی کرده است. لوپر سومین فیلم بلند او در مقام کارگردان است. جانسون بعد از ساخت دو فیلم کوتاه، در سال ۲۰۰۵ با ساختن فیلم «آجر» نام خود را مطرح و نظر مثبت تماشاگران و منتقدان را به خود جلب کرد. فیلم در جشنواره فیلم ساندنس به نمایش درآمد و جایزه ویژه هیأت داوران را به‌دست آورد. او در سال ۲۰۰۸ «برادران شکوفه» را ساخت و سپس در سال ۲۰۰۹ با همکاری تهیه‌کننده دو فیلم قبلی‌اش یعنی رم برگمن، مقدمات ساخت «لوپر» را فراهم آورد و سرانجام فیلم در ژانویه ۲۰۱۱ در لوئیزیانای آمریکا کلید خورد.
جانسون در ارتباط با چگونگی رفتن به سراغ این داستان و ساختن این فیلم می‌گوید: «نوشتن این فیلمنامه سیر غریبی داشت. من ایده اولیه را حدود ۱۰ سال پیش نوشتم و در طی سال‌های گذشته فیلمنامه را کامل کردم. روش کار غیر متعارف بود، برای اینکه مثل باقی فیلمنامه‌ها نبود که تکه به تکه نوشته و کامل شود. چندین سال زمان برد تا به مرور با ایده ارتباط برقرار کنم و فیلم در برابر چشمانم شکل بگیرد. اما از سوی دیگر وقتی فکر می‌کنم به زمانی که برای اولین‌بار ایده را نوشتم برایم لذت‌بخش است. به یاد می‌آورم در جشنواره فیلم ساندنس بود که برای فیلم «آجر» آنجا بودیم و من ایده را به جوزف گفتم. داشتن این زمان طولانی و پیوسته برای کار بر روی فیلم خوب بود.»
فیلمنامه فیلم به علت پرداختن به موضوع سفر در زمان و داشتن ایده‌ای تازه برای بازی با این موضوع تکراری و عدم افتادن به دام کلیشه‌های رایج این‌گونه فیلم‌ها توجه‌ها را به خود جلب کرده است. جانسون درباره نحوه پرداختنش به این موضوع و تحقیق برای آن می‌گوید: «وقتی داشتم فیلمنامه را می‌نوشتم تعدادی کتاب و داستان با موضوع سفر در زمان خواندم. این به افزایش خلاقیت و یافتن ایده‌های تازه کمک می‌کند 
اما در نهایت فهمیدم این موضوع معنایی ندارد و سفر در زمان هیچگاه منطقی نخواهد بود، به‌ویژه که در یک فیلم دو ساعته نمی‌شود تماشاگر را در این زمینه قانع کرد. در این حالت وقتی نمی‌شود تماشاگر را قانع کرد، بهترین کار این است که توجه او را از این واقعیت منحرف کنیم. این کاری است که بهترین فیلم‌ها با موضوع سفر در زمان انجام می‌دهند. برای من نمونه انجام این‌کار قسمت اول فیلم «ترمیناتور» بود؛ وقتی منبع سفر در زمان در آینده قرار دارد و شخصیت اصلی از دسترسی به آن عاجز است. این کلک موقعیت خیلی جالبی به‌وجود می‌آورد و طرح و شخصیت‌ها از اینجا شروع کرده و داستان را به پیش می‌برند. این اسکلت اصلی این کار بود.»
جوزف گوردون لویت، بازیگر جوانی که این روز‌ها در حال طی کردن پله‌های ترقی‌ست و امسال چندین فیلم بر روی پرده داشته است در کنار بروس ویلیس نقش اصلی این فیلم یعنی شخصیت جو در دو زمان جوانی و میانسالی را بازی کرده‌اند. لویت پیش‌تر نیز در فیلم «آجر» نقش اصلی فیلم را بازی کرده بود و این دومین همکاری او با جانسون است. به گفته جانسون بعد از آن فیلم، رابطه دوستی میان آن‌ها شکل گرفت که باعث شد او این نقش را با در نظر داشتن لویت در ذهن و برای او بنویسد. جانسون یکی دیگر از دلایلش برای سپردن این نقش به لویت را قدرت او در فرورفتن به شخصیت و حل شدن در آن بیان می‌کند.
جوزف گوردون لویت نیز در ارتباط با این همکاری مجدد می‌گوید: «من به این پروژه وارد شدم برای اینکه من و رایان جانسون، نویسنده و کارگردان فیلم دوست هستیم. حدود هفت سال پیش ما فیلم “آجر” را با هم کار کردیم که یکی از فیلم‌های محبوب من است. بعد از آن ما دوستان خیلی خوبی با هم شدیم و سال‌ها پیش او درباره این داستان که به آن فکر می‌کرد و مشغول نوشتن فیلمنامه‌اش بود با من صحبت کرد. به مرور من بیشتر و بیشتر درباره این داستان از او شنیدم و سرانجام حدود یک سال پیش او فیلمنامه را به من داد که خیلی دوستش داشتم و بسیار عالی نوشته شده بود. خیلی خوشحالم که در این فیلم بازی کردم.»
بیشتر منتقدان نظر مثبتی نسبت به فیلم داشته و آن را پسندیده‌اند. راجر ایبرت، منتقد «شیکاگو سان‌تایمز» با دادن سه‌ونیم ستاره از چهار ستاره خود به فیلم، آن را اثری هوشمندانه و ماهرانه با پایانی خوب در قیاس با دیگر فیلم‌های مشابه می‌داند و فیلمنامه آن را از نقاط قوت فیلم معرفی می‌کند. پیتر تراورس، منتقد «رولینگ استونز» نیز چون ایبرت سه‌و نیم ستاره از چهار ستاره خود را به فیلم داده و علاوه بر تعریف از ساختار فیلم، بازی‌های جوزف گوردون لویت و بروس ویلیس را ستوده است. تیم رابی منتقد «تلگراف» با دادن چهار ستاره به فیلم دنیای علمی تخیلی فیلم را متقاعدکننده و مملو از جزئیات با ساختاری هوشمندانه توصیف می‌کند؛ و سرانجام کنت توران منتقد «لس‌آنجلس تایمز» فیلم را اثری بلندپروازانه و شسته‌رفته با نگاهی تازه به موضوع تکراری سفر در زمان می‌داند و از بازی‌ها، کارگردانی، فیلمبرداری و گفت‌وگونویسی فیلم تعریف کرده است.
«لوپر» با زمان ۱۱۸ دقیقه محصول سال ۲۰۱۲ کشور آمریکا است.
مشخصات فیلم
لوپر
Looper
نویسنده و کارگردان: رایان جانسون
Rian Johnson
بازیگران: جوزف گوردون لویت، بروس ویلیس، ایمیل بلانت، پل دنو،
Joseph Gordon-Levitt, Bruce Willis, Emily Blunt, Paul Dano
ویدئو: پیش‌پرده فیلم «لوپر» ساخته رایان جانسون