انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در بحرانی‌ترین دوره تاریخ ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی برگزار شد. تنها چند ماه از سرکوب خشونت‌بار اعتراض‌های آبان ۹۸ و سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط پدافند هواپیمایی سپاه گذشته بود. افکار عمومی هنوز داغ این حوادث را بر چهره داشت که ویروس کرونا (کووید-۱۹) در فاصله زمانی کوتاهی ایران را در برگرفت. از این‌رو نه تنها فضای انتخابات در ایران بیش از پیش به سردی گرائید، بلکه مجال بررسی آن و دست‌کم مقایسه‌اش یا دوره‌های پیشین را به حاشیه راند.
اکنون که دور اول انتخابات مجلس برگزار شده، زمانه برای بررسی این انتخابات و نقش زنان در مجلسی که همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد به صورت یک‌دست در دست اصول‌گرایان قرار گرفته، با مهدیه گلرو، تحلیلگر اجتماعی و سیاسی گفت‌وگو کرده است. مهدیه گلرو معتقد است انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به دلیل تفاوت آن با دوره‌های پیشین، علی‌الخصوص انتخابات دوره دهم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود. او میزان پایین مشارکت مردمی و نبود خواست مطالبه‌گری از نامزدهای ورود به مجلس را از جمله تفاوت‌های عمده این انتخابات با دوره‌های پیشین می‌داند.
گفت‌وگوی زمانه با مهدیه گلرو با بشونید:
به گفته مهدیه گلرو، انتخابات مجلس معمولاً انتخاباتی فرمایشی است که جریان‌های سیاسی به طور جدی به آن ورود نمی‌کنند. اما انتخابات مجلس شورای اسلامی دهم (دوره فعلی ۹۵ – ۹۸) را مهم می‌داند. به گفته گلرو به اصرار افکار عمومی در لیست امید زن‌ها حضور فعال و پررنگی در عرصه انتخابات داشتند و مطالبات آنها و جامعه مدنی به صورت جدی مطرح شد، در حالی که در انتخابات مجلس یازدهم فقدان مطالبه‌گری وجود داشت:
«در انتخابات مجلس دهم من خودم جزو کسانی بودم که کمپین تغییر چهره مردانه مجلس را حدود ۹ ماه قبل از انتخابات، شکل دادیم. در کار گروه‌های مختلفی از زن‌ها خواستیم در انتخابات شرکت کنند. رفتارهای ضد زن نماینده‌های پیشین مجلس را سعی کردیم به افکار عمومی نشان بدهیم که به همین دلیل از تعداد رأی‌های‌شان کاسته شود. نماینده‌هایی که مطالبات زن‌ها را در اولویت قرار دادند و در مورد مطالبات زنان حرف زدند را حمایت کردیم. تعداد زن‌هایی که آمدند و کاندیدا شدند یک مقداری به نسبت دوره قبلش افزایش پیدا کرد. حالا وقتی به انتخابات مجلس یازدهم می‌رسیم، می‌بینیم به هیچ وجه هیچ کمپینی که مطالبه‌ای را از این مجلس و انتخابات داشته باشد، وجود ندارد.»
پیش از برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، بسیاری از زندانیان سیاسی زن طی نامه‌ها و بیانیه‌های مختلفی خواستار تحریم فعال انتخابات مجلس شدند. مهدیه گلرو این فراخوان‌ها را در پایین بودن سطح مشارکت عمومی در انتخابات مجلس موثر می‌داند، همان‌گونه که به گفته او در انتخابات‌های پیشین دعوت گروه‌های مختلف منجر به پر شور شدن انتخابات می‌شد.
در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی به نسبت مجلس‌های پیش از آن، بیشترین تعداد نمایندگان زن موفق شدند به مجلس راه پیدا کنند. ۱۷ نماینده که عمدتا از جناح اصلاح‌طلب و لیست امید بودند. با توجه به رد صلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان توسط شورای نگهبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی یازدهم، چنین انتظار می‌رفت بار دیگر تعداد کرسی‌هایی که در اختیار زنان است کاهش پیدا کند. اما برخلاف این تصور در این دوره هم مجددا ۱۷ نماینده زن به مجلس راه پیدا کردند. همچنین یک نماینده دیگر زن نیز به دور دوم انتخابات رفته است که در صورت پیروزی تعداد زنان راه یافته به مجلس نه تنها کم‌تر از قبل نخواهد شد، بلکه بیشتر و به ۱۸ نماینده افزایش پیدا می‌کند.
مهدیه گلرو در این باره می‌گوید:
«همین که ۱۷ زن در انتخاباتی که یک‌دست اصول‌گرا هستند، یک‌دست نیروهای تندرو و نزدیک به حاکمیت جمهوری اسلامی هستند وارد مجلس می‌شوند، من را خوشحال می‌کند. این است که نشان می‌دهد حتی تندروترین قسمت‌های جمهوری اسلامی هم متوجه شدند که مجبورند در این ساختار صد در صد مردانه، گوشه‌ای را هر چند که خیلی آن گوشه کوچک باشد و با حداقل امکانات و مسئولیت به زنان اختصاص دهند. حتی اگر حق حرف زدن برای آنها قائل نشوند، اما این حق را می‌خواهند به زن‌ها بدهند، حتی برای ویترین هم که شده باشد. شما می‌بینید لیستی که اصول‌گراها در تهران ارائه می‌دهند، می‌دانند که مجبور هستند یک تعدادی زن را هم در آن قرار دهند. به این شناخت رسیده‌اند که جامعه لیست تماما مردانه را نمی‌پذیرد.»
در جریان انتخابات مجلس یازدهم از مجموع ۱۷ نماینده زنی که فعلا به صورتی قطعی به مجلس راه پیدا کرده‌اند، برای اولین بار زنانی از استان‌هایی مانند کرمان، کردستان و لرستان که تاکنون هیچ نماینده زنی نداشتند، توانسته‌اند وارد مجلس شوند. مهدیه گلرو معتقد است مفهوم «مردسالاری» یک مفهوم مدرن است و در نتیجه در شهرهای مدرن، مردسالاری بیشتر حاکم است تا در مناطق کوچک‌تر و مردمی که به هر دلیل در انتخابات دور یازدهم شرکت کردند، این‌بار تصمیم گرفتند بعد از چند دوره رأی دادن به مردها، که هیچ نتیجه مثبتی در به پی نداشت، زن‌ها را انتخاب کنند.
در همین زمینه:
- صدای تحریم انتخابات هر روز رساتر می‌شود
- شمار «تحریم‌کنندگان فعال» انتخابات مجلس رو به افزایش است
- «ائتلاف فراگیر برای انتخابات آزاد»
- مجلس و دولت فعلی در ناکارآمدی کم‌نظیرند ــ گفت‌وگو با قاسم شعله‌سعدی
- تنها راه رسیدن به دموکراسی عبور از قانونی اساسی فعلی است ــ گفت‌وگو با شیرین عبادی
- مجلس آینده ضعیف، فرمایشی، تندرو و سطحی خواهد بود – گفت‌وگو با فاطمه حقیقت‌جو
- چند تشکل کارگری درباره «تحریم» انتخابات مجلس شورای اسلامی: ما انتخابمان را کرده‌ایم
- جای مطالبات واقعی کارگران در بحث‌های انتخاباتی خالی است
- هنرمندان همین که برای انتخابات تبلیغ نکنند، یک قدم بزرگ است – گفت‌وگو با رضا علامه‌زاده
- مجلس آینده، مجلس اصول‌گرایان است – گفت‌وگو با جلیل روشندل
- انتخابات مجلس رفراندومی برای سنجش مشروعیت نظام است ــ گفت‌وگو با محمدرضا سرداری
-
زنان در مجلس شورای اسلامی دهم
