نیروهای امنیتی یونان چهارشنبه ۴ مارس/ ۱۴ اسفند با پرتاب گاز اشک‌آور و با ماشین آب‌پاش به پناهجویانی که قصد داشتند از مرز عبور کنند و خود را به کشورهای اتحادیه اروپا برسانند حمله کردند. در این میان آتن و آنکارا یکدیگر را به دروغگویی متهم کردند.
بیش از ۱۰ هزار نفر از پناهجویان که عمدتاً از سوریه، افغانستان و ایران‌اند با عبور از مرزهای ترکیه خود را به یونان و بلغارستان رسانده‌اند. آنکارا پنجشنبه هفته گذشته در واکنش به حمله ارتش سوریه در استان ادلب به نظامیان آن کشور که ۳۲ کشته در پی داشت اعلام کرد که مرزهای خود را به روی پناهجویان بازمی‌گذارد. در ترکیه بیش از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجوی سوری زندگی می‌کنند. به گزارش خبرگزاری رویترز، چهارشنبه ۴ مارس/ ۱۴ اسفند گذرگاه مرزی کاستانیه را دود سیاهی فراگرفته بود. نیروهای امنیتی یونان با پرتاب گاز اشک‌آور و با شلیک تیرهای هوایی و همینطور با ماشین آب‌پاش تلاش می‌کردند پناهجویان را متفرق کنند. در ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، عده‌ای از پناهجویان در تلاش‌اند پناهجوی دیگری را که مجروح شده به محل امنی منتقل کنند. رویترز صحت این ویدیو را تایید نکرده اما به آن اشاره کرده است:
نیروهای مرزبانی یونان با بلندگو به پناهجویان هشدار می‌دادند که مرز بسته است.
مقامات ترکیه گفتند که درگیری‌های روز چهارشنبه، نیروهای یونانی یک پناهجو را کشتند و ۵ پناهجوی دیگر را هم مجروح کردند. یونان این ادعا را تکذیب کرد. دولت یونان با انتشار ویدیویی اعلام کرد که مرزبانان ترکیه‌ای به سمت پناهجویان گاز اشک‌آور شلیک کرده‌اند. حقیقت روشن نیست. همین‌قدر معلوم است که صدها پناهجو از ایران و افغانستان و سوریه در بین دو دولت متخاصم گرفتار آمده‌اند.
یونان در نقش پلیس، ترکیه در نقش قاچاقچی انسان
یونان و اتحادیه اروپا ترکیه را متهم به تشویق پناهجویان برای عبور از مرز می‌کند با این هدف که بروکسل تحت فشار قرار گیرد و پول بیشتری در اختیار آنکارا قرار دهد. نخست‌وزیر یونان، ترکیه را «قاچاقچی رسمی پناهجویان به اتحادیه اروپا» خطاب کرد.
آنکارا ادعا می‌کند که دو میلیارد یویرویی که اتحادیه اروپا بر اساس توافق سال ۲۰۱۶ در اختیار ترکیه قرار می‌دهد کافی نیست. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه روز چهارشنبه در سخنانی در جمع نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه گفت یونان و اتحادیه اروپا باید «مطابق اعلامیه حقوق بشر عمل کنند و به پناهجویانی که قصد ورود به اتحادیه اروپا را دارند احترام بگذارند.»
رئیس کمیسیون اروپا از یونان به عنوان «سپری» در برابر سیل پناهجویان خاورمیانه‌ای تقدیر کرد. اورزولا فن درلاین گفت:
«این مرز فقط مرز یونان نیست، بلکه مرز اروپا است. از یونان به‌خاطر اینکه در این برهه سپر ما شده است تشکر می‌کنم.»
فن‌درلاین اعلام کرد، فرانتکس ۶ قایق گشت ساحلی، یک کشتی، دو بالگرد، یک هواپیما و ۱۰۰ نیروی مرزبان را روانه مرزهای ترکیه و اروپا خواهد کرد.
در این میان ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان که به ضدیت با پناهجویان شهرت دارد ادعا کرد که ۱۳۰ هزار پناهجو از مرز ترکیه عبور کرده‌اند. مشخص نیست که او چگونه به این رقم رسیده است.
بویکو بوریسوف، نخست وزیر بلغارستان روز چهارشنبه پس از گفت‌وگو با مقامات اتحادیه اروپا خواستار مذاکرات مجدد با آنکارا در مورد نحوه رسیدگی به پناهجویان و ایجاد ثبات در مرزهای اتحادیه اروپا با ترکیه شد.
در این فاصله حدود ۵۰۰ پناهجو از دریای اژه خود را به جزیره لسبوس یونان رسانده‌اند. دو روز قبل قایق پناهجویانی که از ترکیه عازم یونان بودند در دریای اژه دچار سانحه شد و کودکی که در آب افتاده بود، جان خود را از دست داد. مقامات یونان اعلام کردند این کودک نخستین قربانی در بین پناهجویانی است که در پی گشوده شدن مرزهای ترکیه رهسپار کشورهای اتحادیه اروپا شده‌اند. حسین – پناهجوی افغانستانی – یکی از این پناهجویان است. او به خبرنگار رویترز گفت:
«من فردی تحصیلکرده هستم، بنابراین نیاز به کمک زیادی ندارم. می‌خواهم تحصیلاتم را تمام کنم و پس از آن آماده‌ام کار کنم.»
بیش از ۶۰ سازمان غیردولتی روز دوشنبه در نامه‌ای سرگشاده از اتحادیه اروپا خواستند روند رسیدگی به بحران پناهجویی را تسریع کند.
بیشتر بخوانید: