با تداوم درگیری‌ میان نیروهای بشار اسد و شورشیان مورد حمایت ترکیه در ادلب، ترکیه دو جنگنده روسی متعلق به رژیم سوریه را ساقط کرد. سوریه ساعاتی پیش از این حمله، یک پهپاد ترکیه را سرنگون کرده بود. وزارت دفاع ترکیه با تایید این خبر اعلام کرد به مواضع رژیم سوریه حمله کرده است. همزمان دولت بشار اسد نیز به صورت یک‌طرفه ادلب را منطقه پرواز ممنوع اعلام کرد.

ادامه درگیری‌ها در ادلب – در تصویر یک شبه‌نظامی مخالف رژیم سوریه دیده می‌شود. ترکیه به اتفاق شورشیان مخالف دولت، حملات علیه نیروهای رژیم بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را افزایش داده است (Photo by Omar HAJ KADOUR / AFP)

براساس گزارش خبرگزاری‌ الجزیره وزارت دفاع ترکیه یکشنبه ۱ مارس/۱۱ اسفند اعلام کرد به‌دنبال سرنگونی یک پهپاد ترکیه برفراز ادلب، دو فروند جنگنده سوخو ۲۴ متعلق به ارتش رژیم سوریه را ساقط کرده و سه پدافند ضدهوایی سوریه را در حمله تلافی‌جویانه نابود کرده است.

از سوی مقابل خبرگزاری دولت سوریه (سانا) سقوط هواپیماهای جنگی ارتش بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را تایید کرد اما گفت: هیچ‌کدام از سرنشینان این هواپیماها که در آسمان ادلب مورد هدف قرار گرفته‌اند، آسیب ندیده‌اند و خلبانان با چتر نجات «به سلامت» فرود آمده‌اند.

ارتش رژیم سوریه پس از تشدید حملات ترکیه به صورت یکجانبه ادلب را منطقه پرواز ممنوع اعلام کرد و گفت: هر هواپیما یا پهپادی که بر فراز شمال غربی سوریه پرواز کند را ساقط می‌کند. یک مقام رژیم سوریه در مصاحبه با سانا گفت هر پروازی برفراز ادلب متخاصم تلقی خواهد شد.

استان ادلب آخرین مقر شبه‌نظامیان مخالف رژیم بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه به‌شمار می‌رود که اغلب آن‌ها وابسته به القاعده و داعش هستند. رژیم سوریه که پیشتر نیز بارها با پشتیبانی روسیه و شبه‌نظامیان وابسته به ایران به ادلب حمله کرده بود، از ماه دسامبر حملات خود را شدت بخشیده و عملیاتی را برای تصرف این استان، تقویت مواضع خود در حلب (استان همجوار ادلب) و بازگشایی بزرگراه راهبردی حلب – دمشق که از سال ۲۰۱۲ در دست شورشیان بود آغاز کرده است.

درحال حاضر نیروهای رژیم سوریه با پشتیبانی روسیه و ایران مقابل شورشیان مخالف رژیم که ترکیه از آن‌ها حمایت می‌کند می‌جنگند. در هفته‌های اخیر گفتگو میان نمایندگان روسیه و ترکیه برای کاهش تنش در ادلب به نتیجه مشخصی نرسید و اکنون درگیری‌های این منطقه به رویارویی نظامی این دو کشور بدل شده است.

تشدید حملات ترکیه در ادلب

ترکیه که خواهان توقف حملات رژیم اسد به ادلب است، از پنج‌شنبه ۲۷ فوریه/ ۸ اسفند و به‌دنبال کشته‌شدن ۳۳ سرباز این کشور در حمله نیروهای اسد، حملات خود را تشدید کرده است. در ماه فوریه ۵۵ سرباز ترکیه در درگیری با نیروهای رژیم سوریه و متحدانش کشته شده‌اند. این رقم بیشترین تلفات ارتش این کشور از زمان لشکرکشی ترکیه به سوریه محسوب می‌شود.

با این وجود حلوصی اکار، وزیر دفاع ترکیه یکشنبه اعلام کرد این کشور قصد مناقشه با روسیه را ندارد. او گفت:

«تنها قصد ما این است که جلوی نیروهای رژیم را بگیریم تا قتل عام را متوقف کنند و جلوی افراطی‌گری و مهاجرت بیشتر گرفته شود و از روسیه انتظار داریم در این امر به ما کمک کند».

وزیر دفاع ترکیه عملیات تلافی‌جویانه این کشور علیه نیروهای بشار اسد را «سپر بهار» نامید و ادعا کرد نیروهای این کشور از ۲۷ فوریه تاکنون یک پهپاد، هشت بالگرد، ۱۰۳ تانک، ۷۲ خمپاره‌انداز و شش پدافند هوایی را نابود کرده و ۲۲۱۲ تن از نیروهای ارتش اسد را نیز «خنثی» کرده‌اند. عبارتی که به معنای کشته‌، زخمی یا اسیرشدن به کار رفته است.

دولت دمشق هنوز در این‌باره اظهارنظر نکرده است.

کشته‌شدن شبه‌نظامیان شیعه وابسته به سپاه قدس

براساس اعلام سازمان حقوق بشر سوریه، از ۲۷ فوریه ۷۴ نفر از نیروهای ارتش اسد و متحدانش (از جمله شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی) کشته شده‌اند.

رسانه‌های داخلی ایران یکشنبه از کشته‌شدن ۲۱ نفر از نیروهای شبه‌نظامی وابسته به سپاه قدس در حملات به ادلب خبر دادند. براساس گزارش‌ها از این تعداد ۱۸ نفر از تیپ زینبیون (نیروهای شیعه پاکستان)  و ۳ شهید از تیپ فاطمیون (نیروهای شیعه افغانستان) هستند.

هجوم رژیم سوریه به ادلب تاکنون نزدیک به یک میلیون نفر از ساکنان این استان و مناطق همجوار آن را آواره کرده است. سازمان‌های حقوق بشری از شکل‌گرفتن بزرگترین موج پناهجویان تاریخ جنگ داخلی سوریه خبر داده‌اند که بخش اعظم این موج را کودکان تشکیل می‌دهند.

برافروختن آتش نژادپرستی علیه پناهجویان سوری در ترکیه

تصمیمات اخیر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه دامن پناهجویان ساکن ترکیه را گرفته است. او پس از حملات روز پنج‌شنبه به ارتش این کشور، برای جلب توجه کشورهای اروپایی و متحدان خود در ناتو، اعلام کرد مرزهای این کشور را برای پناهجویانی که میخواهند وارد اروپا شوند باز کرده است. ادعایی که با انتشار گزارش‌های ثانویه از وضعیت پناهجویان گرفتار میان مرز ترکیه و یونان، زیر سوال رفت. از سوی دیگر اردوغان در هفته‌های گذشته بارها درباره ناتوانی ترکیه برای پذیرش پناهجویان سوری سخنرانی کرده است.

یک وبسایت کارگری ترکیه روز یکشنبه با انتشار تصاویری اعلام کرد اظهارات اردوغان مبنی بر اینکه ترکیه «دیگر از عهده تامین غذای مهاجران سوری بر نمی‌آید»، موجی از نژادپرستی را علیه پناهجویان سوری در ترکیه برانگیخته است. مرزهای ترکیه با اروپا به ازای یک قرار داد ۵,۲ میلیارد پوندی در سال ۲۰۱۶ بسته شد. پیش از بسته شدن مرزها بیش از یک میلون پناهجو از راه زمینی وارد اروپا شدند.

در تصاویر منتشر شده که به البیستان در قهرمان شهر‎ (کارمان شهیر) مربوط می‌شود، گروهی با تجمع در مقابل مغازه گروهی از پناهجویان سوری شعار سر می‌دهند. بیش از ۳,۵ پناهجوی سوری در ترکیه حضور دارند، و علاوه بر آن بسیاری دیگر از مردم جنگ‌زده و فقرزده آسیا، آفریقا و خاورمیانه آنجا ساکن شده‌اند. موج جدید پناهجویان نیز از ادلب و حلب به سمت مرزهای ترکیه در حرکت‌اند و با پیشروی ارتش اسد و احتمال محاصره اردوگاه‌های پناهجویان، جان هزاران نفر در خطر است. بخشی از پناهجویان در سرمای طاقت‌فرسای حلب به غارها پناه آورده‌اند.

به‌رغم درخواست‌های متعدد سازمان ملل برای توقف درگیری‌های و تضمین خروج امن غیرنظامیان از مناطق درگیری، نزاع بر سر توازن قدرت در سوریه روز به روز به شمار مردمی که مجبور به ترک منازل خود می‌شوند، می‌افزاید. طرفین درگیر بدون اعتنا به بحران انسانی آوارگان و پناهجویان و هشدارهای سازمان ملل به کشمکش‌های سیاسی و نظامی ادامه می‌دهند و از تن‌دادن به آتش‌بس خودداری می‌کنند.

در همین زمینه:

ادلب: شورشیان تحت حمایت ترکیه کنترل شش روستا را در دست گرفتند