اتحادیه اروپا به ایران ۶۰ روز فرصت داده بود که به توقف تعهدات خود در برجام خاتمه دهد و به توافق بازگردد. این مدت اکنون تمدید شده است. قرار است نشست بعدی کمیسیون مشترک برجام در ماه فوریه برگزار شود. اتحادیه اروپا امیدوار است که به زودی ایران و آمریکا مستقیماً با یکدیگر وارد گفت‌وگو شوند.

جوزپ بورل، مسئول بخش سیاست خارجی اتحادیه اروپا
(عکس از Kenzo TRIBOUILLARD / AFP)

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا جمعه ۲۴ ژانویه/ ۴ بهمن با انتشار بیانیه‌ای در سایت اتحادیه اروپا اعلام کرد سه قدرت اروپایی (آلمان، بریتانیا و فرانسه) به این نتیجه رسیده‌اند که برای حل اختلاف با ایران به زمان بیشتری نیاز است، لذا چارچوب زمانی مکانیسم حل اختلاف در برجام که بر اساس ماده ۳۶ برنامه جامع اقدام مشترک فعال شده بود تمدید می‌شود. بورل در این بیانیه نوشته است:

«در تاریخ چهاردهم ژانویه، نامه‌ای از وزیران خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا دریافت کردم، مبنی بر آنکه توافق هسته‌ای با ایران به کمیسیون مشترک ارجاع داده شد که به تبع آن مکانیسم حل اختلاف فعال شد.»

بورل در ادامه این بیانیه یادآوری کرد که بعد از دریافت نامه یاد شده با همه طرف‌‌های برجام وارد گفت‌وگوهای سازنده‌ای شده و آن‌ها نیز همگی بر ضرورت حفظ توافق تأکید کرده‌اند:

 «علی‌رغم اختلاف‌نظر بر سر شرایط، این توافق وجود دارد که به دلیل پیچیدگی مسائل موجود زمان بیشتری برای [مکانیسم حل اختلاف] ، نیاز است. به همین دلیل زمان‌بندی تمدید شد.»

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا سپس در ادامه این بیانیه اعلام کرد:

«همگی توافق کردند تا مباحثات را در سطح کارشناسی برای رفع نگرانی‌ها پیرامون اجرای [تعهدات] هسته‌ای و همچنین اثرات گسترده‌تر خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها ادامه دهند.»

بورل در پایان این بیانیه یادآوری کرده است که کمیسیون مشترک برجام در فوریه سال جاری نشست بعدی خود را برگزار می‌کند.

سه‌شنبه ۱۴ ژانویه/ ۲۴ دی سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه با انتشار بیانیه‌ای در بروکسل، مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال کردند. ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری در واکنش به عدم اجرای تعهدات اروپا در توافق هسته‌ای، در پنج گام بر  اساس بند ۳۶ برجام تعهدات خود را کاهش داده و سرانجام متوقف کرده است. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده بود فرآیند حل و فصل اختلافات نه برای تحریم ایران، بلکه برای «حفظ برجام» فعال می‌شود.

پنجشنبه ۲۳ ژانویه/ ۳ بهمن وال‌استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌های اروپایی که نام آن‌ها را افشا نکرده بود پیش‌بینی کرده بود که چارچوب زمانی ساز و کار حل اختلاف تمدید شود. بنا بر ادعای وال استریت‌ژورنال مقامات اروپایی امیدوارند با تمدید چارچوب زمانی ساز و کار حل اختلاف، پیشرفت‌های ایران در تولید سوخت هسته‌ای لازم برای یک سلاح هسته‌ای را کند کنند و از این طریق تا زمان برگزاری گفت‌وگوی مستقیم بین ایران و آمریکا زمان به دست بیاورند.

بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) چنانچه طرفین بعد از فعال شدن ساز و کار حل اختلاف طرفین در مدت ۶۰ روز به توافق نرسند، بر اساس ماده ۳۷ توافق طرف‌های اروپایی می‌توانند پرونده ایران را برای اعمال تحریم‌های سازمان ملل به شورای امنیت ارجاع دهند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران با استناد به نامه حسن روحانی به ۴+۱ گفته بود که با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل ایران موضوع خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ( NPT) را مطرح می‌کند.

بیشتر بخوانید: