سه تن از نمایندگان اصول‌گرای مجلس محمدجواد ظریف را در ارتباط با اظهارات چند سال پیش او درباره توان موشکی و نظامی جمهوری اسلامی و سخنانش در مورد لوایح پولشویی (FATF) بار دیگر به مجلس کشاندند. وزیر خارجه ایران با اشاره به تصمیم اروپایی‌ها برای فعال کردن ساز و کار حل اختلافات در برجام، گفت: گام‌های کاهش تعهدات تمام شده اما اگر اروپایی‌ها به رفتار بلاوجه خود ادامه دهند یا پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستند، از NPT خارج خواهیم شد.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مجلس شورای اسلامی ـ عکس از ایرنا
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مجلس شورای اسلامی ـ عکس از ایرنا

محمدجواد ظریف دوشنبه ۳۰ دی به مجلس رفت تا به سئوالات مجتبی ذوالنور نماینده قم، محمدجواد ابطحی نماینده خمینی‌شهر و سیدجواد ساداتی‌نژاد نماینده کاشان در مورد دو اظهارنظر خود در باره توان موشکی و نظامی جمهوری اسلامی و لوایح پولشویی (FATF)  و همچنین آینده برجام پاسخ گوید. سه‌شنبه ۱۴ ژانویه/ ۲۴ دی سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه با انتشار بیانیه‌ای در بروکسل، مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال کردند. ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری در واکنش به عدم اجرای تعهدات اروپا در توافق هسته‌ای، در پنج گام بر اساس بند ۳۶ برجام تعهدات خود را کاهش داده و سرانجام متوقف کرده است. جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد فرآیند حل و فصل اختلافات نه برای تحریم ایران، بلکه برای «حفظ برجام» فعال می‌شود.

محمد جواد ظریف در مجلس گفت: «اظهارات اروپایی‌ها هیچ وجه قانونی ندارد لذا ما از بلاوجه بودن اقدام اروپایی‌ها استفاده می‌کنیم. اگر اروپایی‌ها اقدام دیگری انجام دهند طبق نامه رئیس‌جمهوری در همان اردیبهشت ۱۳۹۷، موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود.»

محمد جواد ظریف اما در همان حال یادآوری کرد که پیش از خروج ایران از پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای اقدامات دیگر در دستور کار قرار دارد.

فعال شدن فرایند حل و فصل اختلافات بر اساس بند ۳۶ برجام به معنای فعال شدن مکانیسم ماشه نیست. اما اگر طرفین به خواسته‌های هم رضایت ندهند، طرف‌های اروپایی می‌‌توانند بر اساس بند ۳۷ پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند.

برنامه موشکی سپاه و پولشویی

ظریف در آذر ۹۲ گفته بود: «غربی‌ها از چهار تا تانک و موشک ما نمی‌ترسند. از این مردم می‌ترسند. آیا شما فکر کرده‌اید که آمریکا که با یک بمبش می‌تواند تمام سیستم‌های نظامی ما را از کار بیندازد، از سیستم نظامی ما می‌ترسد؟» این سخنان موجی از حمله و اعتراض به وزیر خارجه را در پی داشت که همچنان فروکش نکرده است. ظریف روز دوشنبه در مجلس گفت: «بنده افتخار می‌کنم در خارج از کشور محکم ترین دفاع‌ها را از همه سیاست‌های جمهوری اسلامی داشتم. هیچ کس به اندازه من از توان موشکی جمهوری اسلامی دفاع نکرده است.»

او با بیان این‌که در آن زمان سخنان او را «بزرگ‌نمایی و تقطیع» کردند، افزود: «من در سخنرانی کوتاه خود در دانشگاه تهران پس از تقدیر از توانمندی‌های نظامی کشور تأکید کردم آن چیزی که کشور ما را حفظ می‌کند سلاح‌های نظامی، که در مقابل توان تسلیحاتی آمریکا چندان قوی نیست نخواهد بود، بلکه فرهنگ و ایثار مردم است که انقلاب را حفظ می‌کند.»

آبان‌ سال جاری در مجلس جمهوری اسلامی سئوال از ظریف در مورد اظهارات او درباره پولشویی در ایران نیز در دستور کار قرار گرفت، ظریف بخش دوم اظهارات خود را در آن زمان ناتمام گذاشت و از جلسه علنی مجلس خارج شد واین سئوال به رأی نمایندگان گذاشته نشد. نمایندگان پرسش‌گر به این رفتار ظریف اعتراض کردند. ادامه این سئوال در جلسه علنی امروز (دوشنبه) بررسی شد.

ظریف در این جلسه توضیح داد که ترک نشست آبان‌ماه به‌دلیل آن بود که می‌بایست در جلسه شورای عالی امنیت ملی شرکت می‌کرد و قصد توهین به نمایندگان را داشت.

اظهارات ظریف درباره پولشویی نیز به آبان‌ماه سال گذشته بازمی‌گردد که در یک گفت‌وگو درباره موانع تصویب لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) صحبت کرده و گفته بود: «بالاخره پولشویی یک واقعیت در کشور ماست و خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند. من نمی‌خواهم این پولشویی را به جایی نسبت دهم؛ اما جاهایی که هزاران میلیارد پولشویی می کنند حتماً آن قدر توان مالی دارند که ده‌ها و صدها میلیارد هزینه تبلیغات و فضاسازی کنند.»

ظریف روز دوشنبه در ادامه جلسه مجلس در آبان‌ماه گذشته به دفاع از خود گفت: «در دنیا به‌خاطر این‌که کنوانسیون‌های مربوط به پولشویی را امضا نمی‌کنیم دولت جمهوری اسلامی متهم به پولشویی است اما من تأکید کرده‌ام دولت و نظام جمهوری اسلامی از این اتهام مبرا هستند اما در کشور منافعی هم وجود دارد که مانع امضا معاهدات می‌شود.»

ظریف تحریم‌های آمریکا را عامل اصلی پولشویی خواند و گفت: «[من در آن‌جا] تأکید کردم منابعی در ایران پولشویی انجام می‌دهند اما این به‌خاطر تحریم‌های آمریکاست (…) آمریکایی‌ها باید بدانند که با تحریم خود باعث شدند چنین پولشویی‌هایی در ایران تقویت شود. (…) این پولشویی‌ها گردن آمریکاست.»

 در پی این سخنان، نمایندگان مجلس با ۹۹ رأی موافق، ۷۰ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از ۱۹۴ نماینده حاضر از پاسخ‌های ظریف قانع شدند.

همزمان با نشست مجلس با ظریف، سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در نشست خبری خود درباره آخرین اقدام وزارت امور خارجه در مورد تکمیل برنامه اقدام توافق شده با FATF گفت: «وزارت خارجه نه تصمیم‌گیر است و نه می‌تواند کاری کند. وزارت خارجه هر آن‌چه می‌دانست به نهادهای تصمیم‌گیر منتقل کرده است.»

هفته گذشته استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد ایالات متحده آماده همکاری با شرکای اروپایی خود در اعمال مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است. استیو منوچین اما با اطمینان نسبتاً زیادی پیش‌بینی کرد که ایران به دو شرط ترامپ درباره برنامه موشکی و تحدید فعالیت‌های منطقه‌ای‌اش تن می‌دهد.

پانویس:

این گزارش با اطلاعات تازه به روز شد و تیتر آن هم تغییر کرد

بیشتر بخوانید: