رئیس سازمان انرژی اتمی در یک نشست خبری اعلام کرد از نظر فنی گام دیگری برای کاهش تعهدات ایران در توافق هسته‌ای باقی نمانده. علی اکبر صالحی گفت: «اگر اروپا دنبال مکانیسم‌ ماشه برود، برجام‌ نابود می‌شود.» رئیس سازمان انرژی اتمی پیشنهاد داد که ۱+۵ و روحانی فتوای خامنه‌ای درباره منع سلاح هسته‌ای را امضا کنند و به عنوان ضمانت به آمریکا دهند.

علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی

علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در یک نشست خبری که دوشنبه ۲ دی  مجتمع راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (خنداب) برگزار شد با اشاره به طرح «توقف در برابر توقف» فرانسه گفت:

«فرانسوی‌ها خواستند پادرمیانی کنند و طرحی را پیشنهاد کردند. بر اساس آن طرح طرف آمریکایی می‌گفت: ما می‌خواهیم ایران به سمت سلاح هسته‌ای نرود و هیچ شرط دیگری نداریم و این را ترامپ دو سه بار مطرح کرد. از طرفی ما اعلام کردیم، بر اساس برجام تکلیفتان این است که تحریم‌ها را بردارید. از این رو اگر این دو شرط برای دو طرف احراز شود بقیه مسائل باقی مانده همان طور که رئیس جمهوری هم گفتند در ۱+۵ قابل طرح است.»

این نشست خبری به مناسبت راه‌اندازی بخش ثانویه راکتور آب‌سنگین اراک برگزار شد. بر اساس توافق هسته‌ای، فعالیت راکتور آب سنگین اراک عملاً متوقف شده بود. آمریکا و سایر قدرت‌های جهانی اعلام کرده بودند که در این راکتور پلوتونیوم تولید می‌شود که برای ساخت سلاح هسته‌ای کاربرد دارد. به همبن سبب ایران فقط اجازه داشت سالانه یک کیئلگرم پلوتونیوم در اراک تولید کند. بخش ثانویه این راکتور که با کمک بریتانیا طراحی شده، است.

صالحی در ادامه این نشست خبری پیشنهاد داد که فتوای خامنه‌ای درباره سلاح هسته‌ای با امضای رئیس جمهوری اسلامی و ۱+۵ به عنوان ضمانت به ایالات متحده آمریکا تسلیم شود:

«اگر ترامپ تحریم‌ها را بردارد و ایران هم به شیوه‌ای اعلام کند که بگوید به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رود روند قابل پیش‌بینی است. برای اینکه اطمینان حاصل شود که ایران به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رود مثلا می‌توان فتوای رهبری را رئیس جمهوری امضا کند و ۱+۵ هم زیر آن را امضا کند. دیگر بیشتر از این چه می‌خواهند که در بالاترین سطح چنین چیزی اعلام می‌شود، اما در مقابل آن‌ها هم تحریم‌ها را باید بردارند.»

بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی ایران ۶ ژانویه ۲۰۲۰/ ۱۶ دی ۱۳۹۸ ایران در پنجمین مرحله تعهدات خود در برجام را کاهش می‌دهد. علی اکبر صالحی در ادامه نشست خبری خود درباره گام پنجم ایران گفت:

«اعلام گام پنجم به عهده رئیس جمهوری است و هنوز صحبتی جدی در این باره نکردند. ما آمادگی لازم برای گام‌های لازم را داریم. اما دیگر خیلی گامی به لحاظ فنی باقی نمانده است با این حال می‌توانیم برخی فرایند‌ها را شتاب دهیم، لذا صحبت در این باره زودهنگام است. دو سه هفته پیش جلسه‌ای بود و سوال و جواب‌هایی شد و ما توضیحات لازم را خدمت رئیس جمهوری ارائه دادیم.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ۲۹ خرداد ۹۷ در سخنانی دستور داد سازمان انرژی اتمی غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۱۹۰ هزار سو را از سر بگیرد اما دو بار تاکید کرد که ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم می‌بایست در چارچوب برجام انجام شود. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران به ۴,۵ درصد رسیده و میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران نیز تا تاریخ ۱۲ آبان / ۳ نوامبر ۳۷۲,۳ کیلوگرم اعلام شده است. گام بعدی عملاً به معنای خروج ایران از توافق هسته‌ای است.

صالحی در ادامه سخنانش درباره تحولات آتی گفت:

«بازی به جا‌های خطرناک دارد می‌رسد. ایران تا امروز ایران در این بازی شطرنج دست برتر داشته است هر چند که چالش‌هایی برای ما ایجاد کرده است. این فشار‌ها اگر روی هر کشور دیگری بود تا الان سقوط کرده بود.»

۲۹ آذر همزمان با سفر روحانی به ژاپن برای دیدار و گفت‌وگو با شینرو آبه درباره توافق هسته‌ای و یک روز بعد از تشکیل جلسه شورای امنیت به درخواست آمریکا درباره بررسی نقض برجام از سوی ایران، خبرگزاری رویترز، به نقل از شش دیپلمات اروپایی گزارش داد که سه قدرت اروپایی، بریتانیا، آلمان و فرانسه تصمیم گرفته‌اند که در پاسخ به کاهش تعهدات ایران در برجام، مکانیسم ماشه را فعال کنند اما در تناسب با اقدامات آتی ایران و به طور تدریجی، بدون آنکه پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ببرند.

بیشتر بخوانید:

اروپا در تناسب با گام پنجم ایران مکانیسم ماشه را فعال می‌‌کند