معترضان لبنانی میگویند حسان دیاب، نه «مستقل» است و نه خواهد توانست آن طور که وعده داده «کابینهای از متخصصان» را تشکیل دهد.نارضایتی جمعیت سنی از این انتخاب، این نگرانی را بهوجود آورده که اعتراضات لبنان که ماهیت ترا-فرقهای داشت، در سراشیبی شکافها و تنشهای فرقهای چندپاره و تضعیف شود.
پس از هفتهها مذاکره و رایزنی فشرده سرانجام روز پنجشنبه ۱۹ دسامبر/ ۲۸ آذر نام نخستوزیر جدید لبنان اعلام شد. حسان دیاب، نامزد تحت حمایت حزبالله و همپیمانان آن در جریان ۸ مارس توانست با کسب حمایت ۶۹ نماینده از مجموع ۱۲۸ نماینده پارلمان لبنان به عنوان نخستوزیر جدید این کشور انتخاب شود. او جانشین سعد حریری خواهد شد که در پی اعتراضات مردمی علیه فساد، فرقهگرایی و سیاستهای نئولیبرالی روز ۷ آبان/ ۲۹ اکتبر از سمت خود استعفا داد.
حسن دیاب، استاد دانشگاه آمریکایی بیروت است و از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ در کابینه نجیب میقاتی، وزیر آموزش و پرورش بوده است. انتخاب حسن دیاب، تعجب و البته خشم معترضان و گروههای مدنی و سیاسی را در لبنان برانگیخته است.
دیاب به عنوان «یک شخصیت دانشگاهی مستقل و غیرحزبی» معرفی شده و وعده تشکیل حکومتی متشکل از متخصصان و تکنوکراتها را داده است؛ چیزی که خواسته معترضان است. با این حال، لبنان در دو روز گذشته شاهد تکثیر فراخوانهای گروههای مختلف برای اعتراض بوده است.
مناطق و محلههای سنینشین به طور خاص از جایگزینی شخصیتی تحت حمایت حزبالله به جای سعد حریری خشمگین هستند. روز گذشته مناطق کورنیش المزرعه و طریقه الجدیده در جنوب بیروت به طور خاص صحنه اعتراضات گروههای سنی بود. نارضایتی جمعیت سنی از این انتخاب، این نگرانی را بهوجود آورده که اعتراضات لبنان که ماهیت ترا-فرقهای داشت، در سراشیبی شکافها و تنشهای فرقهای چندپاره و تضعیف شود؛ به ویژه اینکه از زمان آغاز اعتراضات، حملات متعددی از سوی هواداران گروههای شیعه حزبالله و امل به تظاهرکنندگان ضددولتی در بیروت انجام شده است.
بنابر قانون اساسی لبنان، رئیس جمهوری این کشور باید از میان مسیحیان، نخست وزیر از میان مسلمانان سنی و رئیس مجلس از میان مسلمانان شیعه انتخاب شود.
معترضان معتقد اند که انتخاب حسن دیاب، نه پاسخی به مطالبههای آنها، که نتیجه پیروزی یک جریان سیاسی بر جریان دیگر است. در واقع، همان روابط و معاملههای فرقهای حسان دیاب را بر سر کار آورده که مورد اعتراض آنها در خیابان هست. معترضان میگویند که این انتخاب، نتیجه زد و بند و در واقع پیروزی یک جریان سیاسی یعنی حزبالله بر جریان دیگر است. و در این میان خواست جامعه سنی به طور خاص نادیده گرفته شده است.
دیاب جمعه ۲۹ آذر / ۲۰ دسامبر در نخستین مصاحبه خود با رسانههای لبنانی اعلام کرد که «مهره حزبالله» نیست و در روزها یا هفتههای گذشته با هیچیک از مقامهای حزبالله یا جنبش امل دیداری نداشته و تنها با میشل عون و سعد حریری، نخستوزیر سابق ملاقات کرده است.
معترضان در لبنان اما دیاب را مهره حزبالله میدانند، و خواستار کنارهگیری همه شخصیتهایی سیاسی از تمام فرقهها از جمله حزبالله هستند که دهههاست قدرت را در این کشور در اختیار دارند.
در عین حال، به دلیل نزدیکی دیاب به حزبالله، این احتمال وجود دارد که او نتواند کمکها و وامهای بینالمللی لازم برای نجات اقتصاد لبنان را جذب کند.
لبنان صحنه وخیمترین بحران اقتصادی از زمان جنگ داخلی ۱۹۹۰-۱۹۹۵است. نرخ بیکاری واقعی در لبنان به ۲۵ درصد رسیده است و این نرخ در میان جوانان کمتر از ۲۵ سال، به ۳۷ درصد میرسد. مطابق با گزارش بانک جهانی، میزان بدهیهای دولت لبنان بالغ بر ۱۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. بنابه گزارش سالانه سازمان شفافیت بین المللی، لبنان از بین ۱۸۰ کشور رتبه ۱۳۸ را در فساد مالی دارد.
همزمان با این تحولات، اعتراضات در لبنان همچنان ادامه دارد. روز شنبه ۲۱ دسامبر/ ۳۰ آذر، گروهی از معترضان در اعتراض به فساد در دروازه بندر بیروت تحصن کردند. تظاهرات سراسری در لبنان از ۱۷ اکتبر و در اعتراض به طرح مالیات بر پیامرسانهای اینترنتی از جمله واتساپ کلید خورد.
بیشتر بخوانید: