علی روحبخش، مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از کمبود انسولین و سهمیه‌بندی این دارو در داروخانه‌های مشهد خبر داد. روحبخش تبادلات مالی و تحریم‌ها را دلیل اختلال در توزیع انسولین عنوان کرد و از مردم خواست «شرایط را درک کنند». کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو اما در واکنش به این خبر، سهمیه‌بندی انسولین را رد کرد و گفت وزارت بهداشت در همه شهرها و برای جلوگیری از قاچاق، دست به « توزیع کنترل‌شده» انسولین زده است.
با تایید محدود شدن توزیع انسولین در داروخانه‌های شهر مشهد، مسئله سهیمه‌بندی این دارو بیماران دیابتی را نگران کرده است.
به نوشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، علی روحبخش مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد سه‌شنبه ۲۶ آذر کمبود انسولین در سطح این شهر را تایید کرد و گفت:
«مقداری کمبود در حوزه انسولین به وجود آمده است که مجبور به سهمیه‌بندی آن شده‌ایم. تمام داروخانه‌ها مقدار کمی انسولین دریافت می‌کنند، ولی ۱۰۰ داروخانه منتخب در مشهد سهمیه ویژه دارند».
مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره وضعیت کنونی فروش انسولین به بیماران گفت:
«انسولین وجود دارد ولی داروخانه‌ها آن را مدیریت می‌کنند و کمتر از آن چیزی که در نسخه پزشک است، در اختیار مردم قرار می دهند تا بتوانند این دارو را در اختیار تمام بیماران قرار دهند. بعضی از بیماران انتظار دارند با نسخه خود انسولین دو تا سه ماه آینده را هم دریافت کنند. انتظار داریم مردم شرایط را درک کنند تا این شرایط مرتفع شود و شرایط به روال قبل بازگردد».
روحبخش «تبادلات مالی و تحریم‌ها» را دلیل بروز اختلال در توزیع انسولین عنوان کرد.
سازمان غذا و دارو اما در واکنش به این خبر، سهمیه‌بندی انسولین را رد کرد و آن‌را «توزیع کنترل شده» نامید.
تکذیب «سهمیه‌بندی» و تایید «توزیع‌کنترل شده»
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) سه‌شنبه به نقل از کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو نوشت:
«سهمیه‌بندی انسولین بی‌معنا است. اقدام وزارت بهداشت توزیع کنترل شده انسولین است که ویژه شهر مشهد هم نیست».
کیانوش جهانپور، در واکنش به اظهارات علی روحبخش گفت توزیع کنترل‌شده در کشور محدودیت دارویی ایجاد نمی‌کند. سخنگوی سازمان غذا و دارو ادعا کرد اعمال محدودیت در توزیع انسولین به نرخ دولتی برای «مبارزه با قاچاق و حصول اطمینان از رسیدن دارو به‌دست بیماران» انجام شده است:
«اقلام داروئی متعددی داریم که در چرخه کنترل و توزیع دارو توزیع می‌شوند. این فقط مربوط به داروی بیماران دیابتی نیست. فرایند اینگونه است که بیماران خاص مانند بیماران دیابتی در سامانه‌های مشخص ثبت نام می‌کنند، اطلاعات آنها نیز ثبت می‌شود تا افراد مشخصا نیاز واقعی داروئی خود را دریافت کنند. بنابراین این قبیل داروها نمی‌توانند آزاد فروخته شوند. این به معنای توزیع کنترل شده است و سهمیه بندی مصداق این اقدام وزارت بهداشت نیست.»
ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت نیز پیشتر گزارش‌های مبنی بر سهمیه‌بندی انسولین را رد کرده و سیاست این وزارتخانه را «مصرف منطقی دارو» اعلام کرده بود. او سهمیه‌بندی انسولین را «نادرست» خوانده و گفته بود هیچ کمبودی در زمینه انسولین مورد نیاز بیماران وجود ندارد و برای بیش از یک سال مصرف، انسولین تامین شده است.
گزارش‌های پیشین اما حاکی از آن است که به‌رغم اظهارات سخنگوی سازمان غذا و دارو، برای بیماران دیابتی توزیع کنترل‌شده مدنظر وزارت بهداشت و تامین دارو از طریق بیمه، تفاوتی با سهمیه‌بندی ندارد.
کاهش پوشش بیمه‌ای همان سهمیه‌بندی‌ست
نخستین بار مهر سال جاری برخی رسانه‌های داخلی از سهمیه‌بندی انسولین از طریق کاهش پوشش بیمه‌ای خبر داده بودند. مدیرعامل انجمن دیابت ایران و بیماران، در آن زمان گفته بود بیمه‌ها با کمتر درنظر گرفتن انسولین مصرفی بیمار، به طور غیر مستقیم این داروی حیاتی را سهمیه‌بندی کرده‌اند و بیماران به اجبار باید انسولین مایحتاج اضافه بر سهمیه بیمه را به صورت آزاد و تا ۱۰ برابر قیمت خریداری کنند.
کامران نیکوسخن، مدیرعامل انجمن دیابت ایران دراین‌باره گفته بود گاهی اوقات بیماران بیش از تایید بیمه انسولین تزریق می‌کنند و و فرد باید انسولین اضافی را خریداری کند. به گفته او قلم انسولین حدود ۳۵ هزار تومان هزینه دارد و در صورتی که بیمه انسولین اضافی را تایید نکند فرد باید هزینه انسولین‌های اضافی را از جیب پرداخت کند. نیکوسخن با تشریح مشکلات بیماران دیابتی برای دریافت دارو از طریق بیمه گفته بود:
«بیمه‌ها تایید بیمه‌ای و انجام ازمایش‌های دوره‌ای را راهی برای جلوگیری از فروش اضافی انسولین عنوان می‌کنند که این موارد بسیار کم است. کسی که انسولین تزریق می‌کند، نمی‌تواند بدون تزریق انسولین امور روزمره زندگی خود را انجام دهد. باید تا پایان عمر خود از انسولین تزریقی استفاده کند و آزمایش سالانه هزینه اضافی به بیمار تحمیل می‌کند. [به‌علاوه] تعداد مراکز تایید نسخ انسولین کافی نیست و بیماران باید مدت طولانی در این مراکز انتظار بکشند تا پرونده برای فرد تشکیل شود و گاهی کارشناسی بیمه به توصیه پزشک توجه نمی‌کند و بر اساس وزن مقدار انسولین مورد نیاز بیمار را تعیین می‌کند، در حالی که در برخی موارد مانند بیماران در سنین بلوغ نیاز به انسولین بیشتر است و بیمه میزان اضافی را تایید نمی‌کند».
کمبود دارو و گرانی خدمات پزشکی از مجموعه مشکلاتی است که در نتیجه تحریم‌های اقتصادی در حوزه درمان به وجود آمده است. فساد مالی در وزارت بهداشت و بدهی‌های سازمان‌های بیمه‌گذار به داروسازان نیز به وخامت وضعیت داروخانه‌ها و اخلال در توزیع داروها دامن زده‌اند.
در همین زمینه: