سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF)، بیلان سالانه خشونت علیه آزادی اطلاع‌رسانی را منتشر کرد. بر اساس آماری که در این بیلان ارائه شده، در سال جاری میلادی در مجموع ۴۹ روزنامه‌نگار کشته شده‌اند، ۳۸۹ نفر در حال حاضر در بازداشت هستند و ۵۷ نفر هم به گروگان گرفته شده‌اند.
بیلان گزارشگران بدون مرز، خشونت‌های مرگبار و رفتارهای آزارگرانه علیه روزنامه‌نگاران و فعالان رسانهای زندانی را شامل می‌شود و همچنین آماری از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانهای کشته شده، زندانی، به گروگان گرفته شده و ناپدید شده در سال ۲۰۱۹ ارائه می‌دهد.
بر اساس این بیلان که روز سه‌شنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۸/ ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹ منتشر شده، یکی از جنبه‌های نگران کننده در مورد وضعیت روزنامه‌نگاران در سال جاری میلادی، تعداد بازداشت‌های خودسرانه روزنامه‌نگاران است که به گفته گزارشگران بدون مرز، دوباره افزایش یافته است:
«در حال حاضر در کل ۳۸۹ روزنامه‌نگار در رابطه با انجام وظیفه اطلاع‌رسانی در زندان هستند که ۱۲ درصد بیشتر از سال گذشته است. تقریباً نیمی از این روزنامه‌نگاران در سه کشور چین، مصر و عربستان سعودی در زندان هستند.»
این گزارش تاکید دارد که با افزایش سرکوب اقلیت اویغور، یک سوم کل روزنامه‌نگاران جهان به تنهایی در چین و به شکل خودسرانه بازداشت شده‌اند.
گزارش اما در مورد جمهوری اسلامی ایران می‌گوید گرچه این کشور در بیلان سال ۲۰۱۹ در میان شش کشوری که بزرگ‌ترین زندان‌های جهان برای روزنامه‌نگاران هستند (چین، عربستان، ترکیه، مصر، سوریه، ویتنام) قرار نگرفته است، اما سرکوب آزادی اطلاع‌رسانی در این کشور همچنان ادامه دارد:
«جمهوری اسلامی ایران همچنان یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های جهان برای روزنامه‌نگاران و شهروند-خبرنگاران است. شمار بسیاری از این روزنامه‌نگاران قربانی بازداشت‌های خودسرانه هستند. در پی اعتراض‌های مردمی آبان ماه امسال، شمار زیادی از روزنامه‌نگاران و شهروند- خبرنگاران بازداشت یا به دادگاه‌های انقلاب و نهادهای امنیتی احضار شده‌اند.»
کاهش بی‌سابقه شمار روزنامه‌نگاران کشته شده در سال ۲۰۱۹
بر اساس اعلام سازمان گزارشگران بدون مرز، روزنامه‌نگاری همچنان حرفه‌ای خطرناک است؛ هر چند از سال ۲۰۰۳ تا امروز، روزنامه‌نگاران کمتری در سال ۲۰۱۹ جان خود را از دست داده‌اند.
آمار کشته‌شدگان اطلاع‌رسانی در سال ۲۰۱۹ با ۴۹ روزنامه‌نگار کشته شده، کاهش چشمگیر ۴۴ درصدی را نشان می‌دهد:
«این تعداد کم روزنامه‌نگار کشته‌شده در سنجش با میانگین سالانه ۸۰ روزنامه‌نگار کشته شده در دو دهه اخیر بیش از هر چیز نتیجه کاهش شمار کشتگان در مناطق جنگی است. پوشش درگیری‌ها در سوریه، یمن و افغانستان در سال ۲۰۱۹ در مجموع با ۱۷ روزنامه‌نگار کشته شده نسبت به ۳۴ روزنامه‌نگار کشته شده در این سه کشور در سال ۲۰۱۸ کشتگان را به نصف کاهش داده است.»
سازمان گزارشگران بدون مرز اما تاکید دارد که با این حال این کاهش بی‌سابقه نباید کتمان این واقعیت باشد که شمار روزنامه‌نگاران کشته شده در کشورهای در صلح همچنان به اندازه سال‌های گذشته افزایش یافته است:
«در مکزیک، به‌عنوان مثال، ۱۰ روزنامه‌نگار در سال ۲۰۱۹ کشته شدند؛ یعنی به همان تعداد سال گذشته. اکنون آمریکای لاتین در مجموع با ۱۴ روزنامه‌نگار کشته شده، به اندازه خاورمیانه با همه جنگ‌هایش برای روزنامه‌نگاران کشنده بوده است.»
به این ترتیب بیشتر روزنامه‌نگاران (۵۹ درصد) اکنون در کشورهای در صلح کشته شده‌اند تا در مناطق جنگی. با وجود این، آمارهای سال ۲۰۱۹ نشان از افزایش دو درصدی در شمار روزنامه‌نگارانی دارد که به عمد کشته شدند یا مورد هدف قرار گرفتند.»
کریستف دولوار، دبیرکل سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است:
«مرز بین کشورهای در جنگ و کشورهای در صلح برای روزنامه‌نگاران در حال از بین رفتن است. ما از کاهش بی‌سابقه تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در مناطق جنگی استقبال می‌کنیم، اما در عین حال شمار بیشتری از روزنامه‌نگاران که برای انجام حرفه خود در کشورهای دموکراتیک عامدانه کشته می‌شوند، چالشی واقعی برای دموکراسی‌هایی است که روزنامه‌نگاران در آنجا زندگی و کار می‌کنند.»
از سوی دیگر اما بر اساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، پوشش رسانهای در افغانستان در سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است:
«شمار گزارشگران خارجی مستقر در کابل از سال ۲۰۱۴ به نصف رسیده است. کاهش حضور رسانه‌ها و گزارش‌دهی از آنجا را می‌توان به‌وخیم‌تر شدن شرایط امنیتی (ناشی از افزایش بمباران غیرنظامیان) و کاهش علاقه رسانه‌های بین‌المللی که تا حدودی بستگی به خروج تدریجی نیروهای خارجی دارد، نسبت داد. عوامل دیگر نیز کمک کرد تا تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در افغانستان در سال ۲۰۱۹ به ۵ نفرکاهش یابد؛ با ۱۶ نفر در ۲۰۱۸، ۱۵ نفر در ۲۰۱۷ و ۱۰ نفر در ۲۰۱۷.»
به گفته گزارشگران بدون مرز، بر خلاف سال‌های گذشته، بمب گذاری و حملات مستقیم به روزنامه‌نگاران یا رسانه‌ها، در سال جاری میلادی تلفات جانی کمتری در افغانستان برجای گذاشته است:
«روزنامه‌نگاران افغان آموزش دید‌ه‌اند تا با کاهش حضور گروهی کمتر مورد هدف قرار گیرند. از سوی دیگر، گزارشگران به‌طور روزافزون با برخورداری از آموزش‌های بیشتر در نوع گزارش‌دهی در مناطق خطر و با تأمین وسایل حفاظت امنیت شخصی، خطر تلفات را در مناطق جنگی کاهش می‌دهند.»
- در همین زمینه