کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل جمعه ۶ دسامبر/ ۱۵ آذر، در بیانیه‌ای خواهان انجام «تحقیق مستقل و بی‌طرفانه» در مورد سرکوب شدید اعتراضات آبان ماه ۹۸ در ایران شد. به گزارش خبرگزاری رویترز، میشل باشله گفت نیروهای امنیتی ایران برای فرو نشاندن ناآرامی‌های ضددولتی در ماه گذشته، از هلیکوپترها و از فراز پشت‌بام‌ها به سوی معترضان شلیک کرده‌اند و با هدف قرار دادن سر مردم، خشونتی شدید و افراطی به کار بسته‌اند.
در بیانیه کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل آمده است که نیروهای امنیتی همچنین به معترضانی که در حال فرار بوده‌اند، شلیک کرده‌اند.
در گزارش رویترز در مورد بیانیه میشل باشله تاکید شده است دفتر حقوق بشر ایالات متحده آمریکا اطلاعاتی دریافت کرده که نشان می‌دهد دست‌کم ۲۰۸ نفر از جمله ۱۳ زن و ۱۲ کودک در جریان اعتراضات کشته شده‌اند و حداقل هفت هزار نفر دستگیر شده‌اند.
بر اساس خبرهای تأیید نشده اما ممکن است شمار کشته‌شدگان بیش از دو برابر این تعداد باشد.
مقامات ایرانی برای نخستین بار در این هفته تأیید کردند که نیروهای امنیتی تظاهرکنندگان را کشته‌اند و این خونین‌ترین ناآرامی‌های ضددولتی پس از انقلاب سال ۱۹۷۹/ ۱۳۵۷ در ایران بوده است.
به گفته باشله، تصویری که اکنون از ایران ارائه می‌شود، بسیار نگران کننده است.
در بیانیه کمیسر عالی حقوق بشر سازمان سازمان ملل همچنین آمده است که یکی از بدترین حوادث در روز ۱۸ ماه نوامبر در شهر ماهشهر در جنوب غربی ایران رخ داده که در جریان آن نیروهای امنیتی با اسلحه به معترضان شلیک کرده‌اند و دست‌کم ۲۳ نفر -احتمالا تعداد بیشتری- را کشته‌اند.
- در همین زمینه: در ماهشهر چه گذشت؟
بر اساس این بیانیه، نیروهای امنیتی از ماشین‌های آب‌پاش، گاز اشک‌آور، باتوم و شلیک گلوله علیه تظاهرکنندگان غیرمسلح استفاده کرده‌اند در حالی که هیچ تهدید قریب‌الوقوعی (مرگ یا جراحات جدی) برای آنان وجود نداشته است.
میشل باشله گفته است فیلم‌های تأیید شده حاکی از خشونت شدید علیه معترضان است، از جمله اینکه اعضای مسلح نیروهای امنیتی از پشت بام ساختمان دادگستری در یک شهر و همچنین از هلیکوپتر در حال شلیک هستند:
«ما همچنین فیلم‌هایی دریافت کرده‌ایم که به نظر می‌رسد نیروهای امنیتی در حالی که فرار می‌کنند، به تظاهرکنندگان غیرمسلح شلیک می‌کنند و مستقیما سر و اندام‌های حیاتی آنان را هدف قرار می‌دهند که این یعنی تیراندازی برای کشتن.»
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل این موارد را نقض جدی حقوق بشر دانسته و از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته است که پاسخگو باشند.
میشل باشله همچنین از جمهوری اسلامی خواسته است در ارائه اطلاعات جان‌باختگان و بازداشتی‌ها، شفاف عمل کند.
در بخش دیگری از بیانیه خانم باشله آمده است:
«تداوم عدم شفافیت در مورد تعداد کشته‌شدگان و شیوه برخورد با هزاران بازداشتی و همچنین تداوم دستگیری‌های گزارش شده در سراسر ایران، باعث نگرانی شدید شده است.»
میشل باشله همچنین با ابراز نگرانی از برخورد فیزیکی با بازداشت شدگان گفته است:
«علاوه بر نگرانی در مورد شرایط کسانی که تحت بازداشتند، این احتمال وجود دارد که تعداد زیادی از آن‌ها (معترضان) به جرایمی متهم شوند که مجازات اعدام در پی داشته باشد.»
پیش از این جمعی از فعالان حقوق بشر، وکلا و استادان دانشگاه با تنظیم و امضای دادخواستی، از این گزارشگر عالی حقوق بشر سازمان ملل خواسته بودند «تحقیقات ویژه‌ای» در مورد وضعیت معترضان دستگیرشده و کشته‌شدگان اعتراض‌های آبان ۹۸ در ایران انجام دهد.
امضاکنندگان این «دادخواست» که شمارشان تا زمان انتشار این گزارش به بیش از ۳۵۰ نفر رسیده است، ضمن شرح وضعیت دستگیر‌شده‌ها و تهدید و ارعابی که علیه خانواده‌های کشته‌شدگان در ایران انجام گرفته، از کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل خواسته‌اند هر چه زودتر یک گروه ویژه تحقیقاتی تشکیل دهد تا ضمن سفر به ایران، موارد نقض حقوق بشر در برخورد با اعتراضات سراسری اخیر مردم ایران را بررسی کند.
در این دادخواست همچنین به سرکوب معترضان به دست نیروهای امنیتی اشاره شده است:
«از ۱۵ تا ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹، نیروهای امنیتی، معترضان در شهرهای کوچک و بزرگ سراسر کشور را با پرتاب کپسول‌های گاز اشک‌آور و شلیک مستقیم گلوله‌های نظامی سرکوب کرده‌اند. مقامات حکومت ایران اجساد کشته‌شده‌ها را به خانواده‌های عزادار تحویل نمی‌دهند و از ارائه اطلاعات درباره معترضان زخمی و زندانی خودداری می‌کنند.»
جمعه ۲۴ آبان در اعتراض به افزایش قیمت بنزین تجمعات اعتراضی در اهواز، مشهد، سیرجان، گچساران، آبادان، اصفهان و خرمشهر برگزار شد که خیلی زود به بیش از ۱۰۰ شهر ایران سرایت کرد.
سازمان عفو بین‌الملل در نخستین گزارش خود تعداد کشته‌شدگان سرکوب مأموران انتظامی، بسیج و لباس شخصی را ۱۳۸ نفر، در دومین گزارش ۱۴۳ نفر و در سومین گزارش ۱۶۱ نفر اعلام کرد. این سازمان حقوق بشری روز دوشنبه ۱۱ آذر/ دوم دسامبر اعلام کرد بر اساس گزارش‌هایی که از ایران دریافت کرده و راستی‌آزمایی آن‌ها، تعداد کشته‌شدگان دست‌کم ۲۰۸ نفر است.
همچنین سایت کلمه نزدیک به میرحسین موسوی شمار کشته‌شدگان را دست‌کم ۳۶۶ نفر اعلام کرده است. کلمه در گزارش تازه‌تری اعلام کرده است که در جریان اعتراضات آبان ۹۸ فقط در سه استان آذربایجان غربی، کرمانشاه و کردستان دست‌کم ۱۴۰ نفر کشته شده‌اند.
بر همین اساس در اثر تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی و نظامی و همین‌طور نیروهای لباس شخصی ۷۰ نفر در استان کرمانشاه، ۴۰ نفر در مریوان در استان کردستان و ۲۵ نفر در جوانرود در استان کرمانشاه و ۵ نفر در بوکان در آذربایجان غربی کشته شدند.
با وجود این آمارها، ابعاد کشتار معترضان هنوز کاملا مشخص و روشن نیست و مقام‌های جمهوری اسلامی تاکنون به طور رسمی تعداد کشته‌شدگان، مجروحان و بازداشت شدگان اعتراضات آبان ۹۸ را اعلام نکرده‌اند.
- در همین زمینه