ناتو در حالی اجلاس ۷۰ سالگی خود را برگزار می‌کند که از جمله بر سر نزدیکی ترکیه به روسیه و بودجه ناتو اختلافاتی دارد. در حاشیه این اجلاس ترامپ قصد داشت با نتانیاهو درباره ایران گفت‌وگو کند اما نخست‌وزیر اسرائیل به لندن نرفت. رئیس‌جمهوری آمریکا اما با مکرون و دیگر رهبران اروپا درباره ایران گفت‌وگو خواهد کرد.
سه‌شنبه ۱۲ آذر / ۳ دسامبر رهبران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به مناسبت هفتادمین سالگرد تأسیس این پیمان اجلاس دو روزه خود در لندن را برگزار می‌کنند.
قرار بود بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز به لندن سفر کند و در حاشیه این اجلاس با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا دیدار و درباره ایران گفت‌وگو کند. اما سفر نتانیاهو به لندن به‌دلیل آن‌چه مسائل تدارکاتی عنوان شد، انجام نشد.
کاخ سفید یکشنبه ۱۰ آذر / یکم دسامبر از گفت‌وگوی تلفنی ترامپ و نتانیاهو درباره «تهدید‌های ایران و مسائل دو جانبه و منطقه‌ای مهم» خبر داد.
مایک پمپئو نیز دوشنبه ۱۱ آذر / ۲ دسامبر در سخنانی ایران را عامل محوری در اعتراض‌های کشورهای خاورمیانه دانست و گفت معترضان در عراق، لبنان و ایران مخالف رژیم جمهوری اسلامی هستند.
وزیر خارجه آمریکا به سرکوب اعتراضات اخیر در ایران و آمار سازمان عفو بین‌الملل از شمار کشته‌شدگان اشاره کرد و گفت: «عفو بین‌الملل گفته است که اعتراضات در ایران بیش از ۲۰۰ نفر کشته داشت و این نشان می‌دهد که ایرانی‌ها نیز از این وضعیت خسته شده‌اند.»
با وجود لغو سفر نتانیاهو به لندن، انتظار می‌رود که ترامپ با رهبران اروپا درباره ایران گفت‌گو کند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه ۲۱ آبان / ۱۲ نوامبر پس از گفت‌وگوی تلفنی با دونالد ترامپ درباره ایران، سوریه و دیگر مسائل مشترک، این گفت‌وگو را «عالی» توصیف کرده و گفته بود او و ترامپ توافق کردند که در حاشیه نشست ناتو در ماه دسامبر ملاقات و از جمله درباره ایران گفت‌وگو کنند. مکرون همچنین تأکید کرده بود که آن‌ها در مورد بسیاری از موضوعات توافق کرده‌اند.
امانوئل مکرون دست‌کم از ماه ژوئیه گذشته تلاش زیادی برای میانجی‌گری بین واشنگتن و تهران برای حل و فصل بن‌بست برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران انجام داده است. در ماه سپتامبر، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، مکرون تلاش کرد تا نشستی میان ترامپ و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران برگزار شود اما این تلاش بی‌نتیجه ماند.
پیش از مذاکرات در نیویورک، مکرون تماس‌های تلفنی زیادی با روحانی داشت، اما این تماس‌ها نیز نتیجه‌ای در بر نداشت.
دوشنبه ۱۱ آذر / ۲ دسامبر یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان، برای سومین بار در هشت ماه اخیر به تهران سفر کرد و با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود دیدار کرد. از جزئیات گفتگوهای یوسف بن علوی و محمدجواد ظریف گزارشی منتشر نشد اما احتمال می‌رود مناسبات دو جانبه، مسائل بین‌المللی و آخرین تحولات در منطقه از جمله موضوعات مطرح شده در این دیدار باشد.
عمان روابط خوبی با ایران دارد و بارها نقش میانجی میان تهران و واشنگتن ایفا کرده است.
اختلافات ناتو
سران ناتو در لندن درباره مسائل متعدد و اختلافات موجود خود گفت‌وگو خواهند کرد. ماه گذشته امانوئل مکرون گفته بود ناتو دچار «مرگ مغزی» شده است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز ناتو را دور زده و قصد دارد از روسیه باز هم سامانه دفاع موشکی اس۴۰۰ خریداری کند. آنکارا در سوریه نیز به روسیه نزدیک شده است. ترامپ نیز از رابطه آمریکا و هم‌پیمانان آن در ناتو ناراضی است و مایل است بودجه واشنگتن در این پیمان کاهش یابد.
اما ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو می‌گوید با وجود اختلافات موجود، این پیمان از سلامت برخوردار است زیرا توانایی خود را در انجام مأموریت اصلی دفاع از اروپا به دنبال الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ تقویت کرده است.
استولتنبرگ به رویترز گفت: «ما با یک تناقض روبه‌رو هستیم. بله، ما اختلافاتی داریم، اما واقعیت این است که در مقایسه با سال‌های گذشته همکاری بیشتری با هم داریم.»
اروپا، ترکیه و کانادا متعهد شده‌اند که تا سال ۲۰۲۴ مبلغ ۴۰۰ میلیارد دلار به ناتو هزینه دفاعی بپردازند. هدف از این اقدام، راضی کردن دونالد ترامپ است که از مدت‌ها پیش گفته بود متحدان آمریکا در ناتو باید برای دفاع جمعی هزینه بیشتری بپردازند.
رهبران ناتو همچنین درباره بودجه جدید ۲۰۲۱-۲۰۲۴ گفت‌وگو خواهند کرد که سهم آمریکا در آن کاهش خواهد یافت. آن‌ها همچنین برای نخستین بار استراتژی جدید خود را برای نظارت بر روند رو به رشد فعالیت‌های نظامی چین تصویب خواهند کرد و فضا را به عنوان دامنه جنگی شبکه‌های هوایی، زمینی، دریایی و رایانه‌ای نامگذاری می‌کنند.
بیشتر بخوانید: