اعتراض‌ها در ایران با وجود سرکوب همچنان ادامه دارد. شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل از اتحادیه اروپا خواست تا دست از حمایت جمهوری اسلامی بردارد و آن را موکول به برقراری اینترنت و توقف کشتار مردم کند.

صحنه‌ای از اعتراضات گسترده به افزایش قیمت بنزین در ایران

جمهوری اسلامی ارتباط اینترنتی داخل کشور را با خارج قطع کرده و همزمان با محاصره اینترنت، ماشین کشتار خود را با خشونت و بی‌رحمی بی‌سابقه‌ای به جان معترضان انداخته.

سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید تا روز ۲۸ آبان ماه دست‌کم ۱۰۶ نفر در جریان اعتراضاتی که جرقه آن با سه برابر شدن قیمت بنزین زده شد، کشته شده‌اند. برخی منابع اما شمار کشته‌شدگان را بیش از ۲۰۰ نفر می‌دانند. شاهد علوی، روزنامه‌نگار، بر اساس اطلاعات منبعی در وزارت کشور بر راستی و درستی این آمار تاکید دارد.

اجساد کشته‌شدگان ربوده می‌شود و به خانواده‌های آنان تحویل داده نمی‌شود یا اگر هم تحویل داده شود، نهادهای امنیتی مانع از برگزار کردن مراسم تشییع و تدفین می‌شوند.

در یک روایت در شبکه‌های اجتماعی در مورد این شرایط آمده است:

حمید الله‌قلی یک‌شنبه ۲۷ آبان در درگیری با مأموران در شهریار کشته شد. روز گذشته جنازه را به خانواده تحویل دادند. او در سکوت کامل و با حضور تنها ۱۰ نفر در روستای بردآباد شهریار دفن شد. پدر الله‌قلی جانباز است و ۱۰۰ ماه در جبهه جنگ ایران و عراق خدمت کرده است.

رسانه‌های داخلی اما اخبار اعتراضات را با سانسور شدید و بر اساس نظر و صلاح‌دید حکومت منتشر می‌کنند و بر آرام و تحت کنترل بودن شرایط تاکید دارد. در شامگاه پنجمین روز اعتراض‌های سراسری، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی پیروزی نظام بر معترضان را اعلام کرد و معترضان را با «دشمنی اشغالگر» یکی دانست. با وجود این اعلام پیروزی اما دسترسی به اینترنت جهانی از داخل ایران همچنان ناممکن است و فضا در شهرهای مختلف به شدت امنیتی.

در اعتراض به این وضعیت، شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه نوبل دادخواستی منتشر کرده است که بیش از چهار هزار نفر آن را امضا کرده‌اند. او در این دادخواست از آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد خواسته است به مقام‌های جمهوری اسلامی در باره قطع اینترنت و کشتار معترضان هشدار دهد تا فورا و بی‌قید و شرط دست از این اقدامات بردارند.

زمانه به بهانه انتشار این دادخواست با شیرین عبادی گفت‌و‌گو کرده است.

شیرین عبادی

او در این گفت‌وگو ضمن پرداختن به موضوع اعتراض‌های سراسری، اتحادیه اروپا را خطاب قرار داد و از این اتحادیه خواست دست از حمایت از جمهوری اسلامی بردارد و آن را مشروط به تغییر این شرایط کند:‌

«اتحادیه اروپا بعد از اجرایی شدن برجام، خود را مدافع و پشتیبان سیاست‌های جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا می‌بیند. من اتحادیه اروپا را خطاب قرار می‌دهم و می‌گویم که حمایت از ایران را موکول بکنید به برقراری اینترنت و توقف کشتار مردم. هیچ علت و ضرورتی ندارد که بخواهید از ایران در برابر آمریکا حمایت کنید. از این طرف هم حکومت ایران با سوء استفاده از حمایت اروپا مردم را این‌چنین سرکوب می‌کند.»

شیرین عبادی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش از جامعه پزشکی خواست تا به مجروحان و آسیب‌دیدگان اعتراض‌ها به شکلی ویژه کمک کنند:

«طبق اطلاعات رسیده در برخی شهرها ماموران امنیتی به بیمارستان‌ها می‌روند و مجروحان را شناسایی و بعضا آنان را دستگیر می‌کنند. درخواست من از کلیه پزشکان و افراد شاغل در این حوزه و همچنین دانشجویان رشته پزشکی این است که اگر می‌بینید و می‌دانید در خانواده‌ای مجروحی هست، لطفا به کمک هموطن خودتان بروید. الان زمانی است که پزشکان بایستی تعهد انسانی خودشان را نشان دهند و مسلم بدانند که آینده همه ما به یگدیگر گره خورده. ما همه سوار بر یک کشتی هستیم. اگر کسی به خیابان می‌رود، فریاد می‌زند و آینده بهتری را طلب می‌کند، ما باید برای رسیدن به این خواسته به او کمک کنیم. این کمک‌ها بایستی انسان‌دوستانه باشد که مهم‌ترین وجه آن کمک‌رسانی پزشکی و دارویی است. از داروخانه‌ها درخواست می‌کنم به مجروحان کمک کنند و به آنان رایگان دارو بدهند. این افراد هموطن ما هستند و برای آینده بهتری که همه ما در آن سهیم خواهیم بود تلاش می‌کنند.»

این برنده جایزه صلح نوبل اما در پاسخ به این سوال که چرا اعتراض‌ها به گران شدن بنزین به اعتراض به مجموعه حاکمیت تبدیل شده است، گفت:

«رویه اعتراضات مردم اعتراض به گرانی بنزین بود یا می‌توان به این شکل گفت که گران شدن بنزین آخرین قطره‌ای بود که بر کاسه صبر و حوصله مردم چکید. در حقیقت اعتراض مردم تنها به گرانی بنزین نیست بلکه اعتراض به سیاست‌هایی است که طی ۴۰ سال گذشته باعث شد مردم ایران روز به روز فقیرتر شوند و ایران از نظر سیاسی، منزوی‌تر. مجموعه این شرایط باعث شد تا مردم برای چندمین بار در ۱۰ سال اخیر به خیابان‌ها بیایند و من تصور نمی‌کنم سرکوب‌های شدیدی که حکومت اعمال می‌کند؛ از جمله بر اساس ویدئوهای منتشر شده، شلیک مستقیم به سر یا پرتاب گاز اشک‌آور به خانه‌های مردم و …، باعث فروکش کردن این اعتراضات بشود.»

به گفته شیرین عبادی حتی اگر جمهوری اسلامی بتواند این اعتراضات را هم سرکوب کند، باید مسلم دانست که چند ماه دیگر، باز از جای دیگری صدای اعتراض‌ها بلند خواهد شد: «سیاست جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته یعنی در واقع از همان سال اولی که روی کار آمد، آن‌چنان اشتباه بوده که الان ایران را در یک بن‌بست سیاسی قرار گرفته است. از تبعات این بن‌بست سیاسی، همین وضعیت بد معیشتی مردم است.

صدور انقلاب، عامل بحران

شیرین عبادی اما در پاسخ به این سوال که چرا جمهوری اسلامی هیچ سطح و نوعی از اعتراض را تحمل نمی‌کند گفت:

«رژیمی که بر مبنای ایدئولوژی از پیش ساخته تاسیس شده و حرکت می‌کند، نمی‌تواند مخالف آن ایدئولوژی را تحمل کند. ایدئولوژی سیاسی حکومت که از روز اول هم از سوی خمینی اعلام شد و خامنه‌ای هم ادامه‌دهنده آن راه است، صدور انقلاب است و اینکه ایران باید همیشه در تب و تاب انقلاب باشد. نه تنها ایران باید در تب و تاب انقلاب باشد، بلکه باید انقلاب را به سراسر کشورهای اسلامی صادر کند. از این رو ما شاهد هستیم که اکثر کشورهای اسلامی با ایران یا قطع رابطه‌اند یا در حالتی غیر دوستانه به سر می‌برند. این حالت و این ایدئولوژی که صدور انقلاب و یک حکومت استبدادی دینی است، باعث می‌شود هر آن‌چه مغایر این سیاست و این طرز تفکر باشد، به شدت سرکوب شود؛ برای اینکه اینها اگر بخواهند حرف مردم مخالف این سیاست‌ها را گوش کنند، در حقیقت کل رژیم باید بر باد برود.»

عبادی همچنین به موضوع دادخواهی از دبیر کل سازمان ملل پرداخت و گفت:

«به هر حال ساز و کارهایی در حقوق بین‌الملل عمومی وجود دارد تا حکومت‌هایی مثل ایران که به تعهدات بین‌المللی خودشان در زمینه حقوق بشر بی‌اعتنا هستند، وادار به رعایت ضوابط حقوق بشر کند و فراموش نکنیم که استفاده از اینترنت و اطلاع‌رسانی آزاد یکی از مهم‌ترین ضوابط مورد تایید و تاکید حقوق بشر است. بنابراین سازمان ملل و نهادهای وابسته همچون کمیساریای عالی حقوق بشر می‌توانند از این مکانیزم‌ها برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی استفاده کنند اما فایده بزرگ‌تر این دادخواهی، آگاه‌سازی افکار عمومی در سطح بین‌المللی است که در ایران چه می‌گذرد؟»

به گفته شیرین عبادی دولت ایران تلویزیون‌های متعدد و رادیوهای زیادی به زبان‌های غیرفارسی تاسیس کرده تا جوانان مسلمان را فریب دهد و انقلابش را صادر کند:

«حالا ما با چنین حرکات و دادخواست‌هایی در حقیقت مقابله می‌کنیم با نفوذ شیطانی حکومت ایران در افکار و اذهان جوانان مسلمان که فریب تبلیغات جمهوری اسلامی را نخورند.»

بناست تا دادخواست منتشر شده توسط شیرین عبادی از سوی او برای دبیرکل سازمان ملل ارسال شود. همچنین اگر وقت و زمان مناسبی برای آنتونیو گوترش و شیرین عبادی وجود داشته باشد، این دادخواهی می‌تواند در جریان یک دیدار رو در رو پیگیری شود.


  • در همین زمینه