یکی از بندهای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با گروه ۱+۵ ناظر بر همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران است. بر این اساس، دولت وقت آمریکا معافیت‌هایی را برای برخی از تحریم‌های یکجانبه مربوط به صادرات اقلام قابل استفاده در برنامه هسته‌ای به ایران، صادر کرد. مهلت این معافیت‌ها سه‌شنبه هفته آینده به سر می‌آید، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا بامداد جمعه یکم نوامبر/ ۱۰ آبان مهلت همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران را ۹۰ روز دیگر تمدید کرد. در همان حال وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که در همکاری با وزارت خزانه‌داری بخش عمرانی ایران را تحریم می‌کند.
راب مک ایر، سفیر بریتانیا در تهران دوشنبه گذشته در یک پیام ویدئویی در توییتر از همکاری متخصصان هسته‌ای بریتانیایی با ایران برای مدرن‌سازی راکتور هسته‌ای اراک خبر داد. بر اساس تصمیم دولت آمریکا مهلت چنین همکاری‌هایی به مدت ۹۰ روز دیگر با قید »ضرورت نظارت« بر این فعالیت‌ها تمدید شده است. در ابتدا، آمریکا به همراه چین، راهبری مدرن‌سازی راکتور اراک را به عهده داشت اما بعد از خروج از برجام، بریتانیا جایگزین آمریکا شد تا پروژه ادامه پیدا کند.
تحریم ساخت و ساز در ایران
دولت ترامپ فروردین/ مارس سال جاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» قرار داد. بر این اساس، وزارت خارجه آمریکا در همکاری با وزارت خزانه‌داری این کشور قصد دارد ساخت و ساز ایران به عنوان بخشی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تحت کنترل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است را تحریم کند. علاوه بر این چهار «ماده راهبردی» به عنوان مصالحی که در برنامه‌های هسته‌ای، نظامی و موشکی ایران به کار گرفته می‌شوند تحریم می‌شوند.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه خود به نام این چهار ماده اشاره نکرده است. وزارت خزانه‌داری آمریکا هم هنوز بیانیه‌ای درباره این تحریم‌ها منتشر نکرده است.
ایران بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی در ۱۸ اردیبهشت سال جاری تاکنون در سه گام تعهدات خود در توافق هسته‌ای را کاهش داده است. تهران، در آخرین نوبت شهریور سال جاری سومین گام از کاهش تعهدات خود را اعلام کرد. بر این اساس کاهش و توقف برخی تعهدات ایران مربوط به تحقیق و توسعه (R & D) از جمله توسعه و راه‌اندازی نسل جدید سانتریفیوژها در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم لغو شد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده که ممکن است ایران گام چهار کاهش تعهداتش در برجام را نیز بردارد. اگر ایران توافق هسته‌ای را نقض نکند، تحریم تسلیحاتی ایران ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ لغو می‌شود و ایران می‌تواند تسلیحات نظامی بفروشد یا تسلیحات مورد نیاز خود را از کشورهایی مانند چین و روسیه بخرد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا بارها از نزدیک شدن زمان پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران ابراز نگرانی کرده و از متحدان ایالات متحده خواسته که فشارها علیه ایران را افزایش دهند.
بیشتر بخوانید: